Ως ανεπανάληπτη χαρακτήρισε τη συνεργασία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον πόλεμο εκεί, στο πεδίο της μείωσης της ευρωπαϊκής εξάρτησης στην ρωσική ενέργεια και της επιτάχυνσης της τοποθέτησης μέσων καθαρής ενέργειας και εναλλακτικών στην εξάρτηση από την παροχή ενέργειας από τη συγκεκριμένη χώρα ο κ. Jorn Fleck (Φλέκ), Senior Director στο Europe Center, Atlantic Council. Στην τοποθέτηση του κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον Γενικό Διευθυντή του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Ηλία Σπυρτούνια ο κ. Fleck. μίλησε για μια στενή συνεργασία των δύο πλευρών του Ατλαντικού.
«Ζούμε σε συναρπαστικούς καιρούς. Σε ότι αφορά τη πορεία των ευρωπαϊκών και των διατλαντικών σχέσεων εκτιμώ πως από τη μια είχαμε μια ανεπανάληπτη συνεργασία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, τις ευρωπαϊκές σχέσεις, όχι μόνο μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον πόλεμο εκεί αλλά και ειδικά σε αυτό το πεδίο. Ειδικά σε ότι αφορά τα πακέτα των ευρωπαϊκών κυρώσεων, τα πράγματα δεν έχουν γίνει εύκολα για τους Ευρωπαίους συμμάχους μας στην ΕΕ, σε ότι αφορά την στρατιωτική και την οικονομική υποστήριξη προς την Ουκρανία, σε ότι αφορά την συνεργασία ΕΕ και τις ΗΠΑ ώστε να μειωθεί η ευρωπαϊκή εξάρτηση στην ρωσική ενέργεια και την επιτάχυνση της τοποθέτησης μέσων καθαρής ενέργειας και εναλλακτικών στην εξάρτηση από την ρωσική ενέργεια. Συνολικά, γεωπολιτικά υπάρχει μια πολύ μεγαλύτερη ευθυγράμμιση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, είτε μιλάμε για ευθυγράμμιση σε ότι αφορά την Κίνα, σε ότι αφορά την προσέγγιση με αυτό που αποκαλούμε τον “παγκόσμιο Νότο”, σε ότι αφορά τις επενδύσεις, τα προγράμματα υποδομών όπου οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν μια πιο στενή ευθυγράμμιση», ανέφερε ο κ. Fleck. Ο κ. Fleck μίλησε για μια πολύ βαθιά και πλατιά σχέση ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ευρώπη, γεωπολιτικά μια πολύ μεγαλύτερη ευθυγράμμιση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, είτε σε ότι αφορά την Κίνα, είτε σε ότι αφορά την προσέγγιση με τον “παγκόσμιο Νότο”, είτε σε ότι αφορά τις επενδύσεις, τα προγράμματα υποδομών.
Σε ότι αφορά δε την τρέχουσα πολιτική συγκυρία, ο κ. Fleck αναφέρθηκε σε «ένα ηγέτη στο Λευκό Οίκο και την ΕΕ που είναι υπέρ τη Ευρώπης στο πρόσωπο του Τζο Μπάιντεν και της κας φον ντερ Λάιεν» εξήγησε όμως πως η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει περισσότερα σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρόνο σε ότι αφορά τον παγκόσμιο ρόλο της και να είναι έτοιμη να παρέχει λύσεις. «Αυτός πιθανότατα θα είναι ο τελευταίος πρόεδρος των ΗΠΑ που έχει αυτή την διατλαντική σκέψη και το όραμα που είναι διαποτισμένα στην προσωπικότητα του και σε όλη την επαγγελματική του καριέρα. Εκτιμώ λοιπόν πως η Ευρώπη θα πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει περισσότερα σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρόνο σε ότι αφορά τον παγκόσμιο ρόλο της και να είναι έτοιμη να παρέχει λύσεις. Αυτό δεν αφορά μια ενδεχόμενη επιστροφή του προέδρου Τράμπ, ακόμη και πέρα από αυτό νομίζω πως θα υπάρχει μια σχέση που θα βασίζεται σε ωμά, πραγματικά γεγονότα», σχολίασε.
Οι συρράξεις στην Γάζα και την Ουκρανία και ο χειμώνας που έχει σχεδόν φτάσει
Σε ότι αφορά τα πιθανά σενάρια στην παγκόσμια προμήθεια ενέργειας και τις τιμές, ο κ. Fleck μίλησε για μια πρόκληση σε αναμονή. «Προφανώς οι τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και η εν εξελίξει απάντηση του Ισραήλ, μπορούν να είναι ένα δεύτερο μεγάλο σοκ στις ευρωπαϊκές και τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, μετά από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια. Νομίζω και ακόμη δεν έχουμε τελικά συμπεράσματα για το αν αυτός θα είναι ένας χειμώνας του ενός τρις ευρώ για την Ευρώπη, αν και στη θετική πλευρά, οι τιμές του πετρελαίου έχουν μείνει σχετικά σταθερές» σχολίασε ο Senior Director, Europe Center, Atlantic Council που εκτίμησε πως σήμερα στην Ευρώπη υπάρχουν μεγάλα επίπεδα στα αποθεματικά σας όπως και ευρωπαϊκές προσπάθειες για ποικιλία προμηθευτών, ιδιαίτερα επιτυχημένες, με τις εξελίξεις όμως να καθορίζουν κρίσιμες παραμέτρους σε ότι αφορά τις ενεργειακές ανάγκες της Γηραιάς Ηπείρου.
«Υπάρχουν βέβαια προφανώς και πολλοί κίνδυνοι αν δούμε τα άσχημα της κατάστασης, και εκτιμώ πως αυτοί θα εξαρτηθούν με το που θα πάει αυτή η σύγκρουση της Χαμάς και του Ισραήλ, εάν δηλαδή θα δούμε μια περιορισμένου εύρους σύγκρουση όπως βλέπουμε τώρα, μια πιο τοπική σύγκρουση, τότε οι παγκόσμιες αγορές ενέργειας θα ‘δραπετεύσουν’ χωρίς, σχετικά, μεγάλες ζημιές. Αν όμως δείτε μια μεγαλύτερη τοπικού χαρακτήρα σύγκρουση που θα φέρει είτε το Ιράν είτε ως χώρα είτε με μια δια αντιπροσώπου συμμετοχή στην σύγκρουση, τότε προφανώς, με το Ιράν να είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα και με το έχει την στρατηγική θέση στα Στενά του Ορμούζ, θα πάμε σε μια εντελώς διαφορετική κατάσταση. Και εάν αυτή η σύρραξη κλιμακωθεί πέρα από αυτό το επίπεδο, τότε προφανώς ο πλανήτης όλος και όχι μόνο οι αγορές ενέργειας θα βρεθούν σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση» εξήγησε στην ανάλυσή του ο κ. Fleck. Μετέφερε μάλιστα και στοιχεία από πρόσφατη ανάλυση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την περίπτωση ενός πλήρως κλιμακωμένου πολέμου στην περιοχή όπου «θα βλέπαμε ένα σενάριο πολύ κοντά ή και πέρα από εκείνο που είδαμε στην περίοδο της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του ’70».
Ενέργεια και Δυτικά Βαλκάνια
Σε ότι αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, όλα θα είναι, σύμφωνα με τον κ. Fleck, θέμα συνεργασίας. «Προφανώς υπάρχει μια σειρά από προκλήσεις σε ότι αφορά τη γήρανση των υποδομών ή τη απουσία υποδομών, ένα θέμα έλλειψης ενσωμάτωσης στις ευρύτερες ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας για πολλές από χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Υπάρχει και το θέμα της επιρροής άλλων δρώντων στην περιοχή όπως η Ρωσία και η Κίνα σε σημεία – κλειδιά του κλάδου της ενέργειας. Νομίζω πως η ΕΕ με το να εστιάζει σε αυτά τα θέματα με το σχέδιο ανάπτυξης της, καθώς κάθε μεταμόρφωση στην περιοχή θα αφορά μεγάλα κοστολόγια που δεν νομίζω πως οι κυβερνήσεις των Δυτικών Βαλκανίων θα μπορέσουν να αντέξουν μόνες τους και έτσι αυτό το σχέδιο της ΕΕ για την ανάπτυξη το οποίο περιγράφει η κα. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χρειάζεται λίγη παραπάνω ανάπτυξη και υποστήριξη – αναμένουμε να δούμε την ουσία του με περισσότερες λεπτομέρειες – νομίζω όμως πως είναι η σωστή προσέγγιση» ανέλυσε ο Senior Director, Europe Center, Atlantic Council που τόνισε πως η Ελλάδα έχει τη δική της θέση στις εξελίξεις.
«Επιπλέον πιστεύω προφανώς πως και η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο. Έχουμε ήδη δει τον κρίσιμης σημασίας ρόλο που παίζει η Ελλάδα στη ευρύτερη περιοχή όπως και στην ανατολική, την ανατολική περιοχή της Μεσογείου. Μιλάμε για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, την αλλαγή των υποδομών των αγωγών από την Ανατολής, από τη Δύση, από τον Νότο και τον Βορρά, μιλάμε για τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, το ‘χτίσιμο’ των Δυτικών Βαλκανίων περισσότερο σε αυτό το πλαίσιο τη διαφοροποίησης και της επέκτασης, της διαφοροποίησης και της αναβάθμισης, είναι κάτι πολύ σημαντικό» ανέφερε ο κ. Fleck.
Κλιματική αλλαγή και βηματισμός προς την πράσινη μετάβαση
Ο κ. Fleck ήταν ξεκάθαρος σε ότι αφορά τον συνδυασμό κλιματικής αλλαγής και οικονομίας. «Αυτή είναι και η πρόκληση. Βλέπουμε και τα αποτελέσματα άλλωστε της κλιματικής αλλαγής – η Ελλάδα είναι από τους αποδέκτες μερικών από των τρόπων με τους οποίους η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει ή επιταχύνει μερικά φυσικά φαινόμενα, είτε αυτά είναι σχετικά με τις υψηλές θερμοκρασίες, είτε με τις πλημμύρες, όπως και άλλα ζητήματα. Εκτιμώ πως η Ευρώπη δεν έχει παρά την επιλογή να προωθήσει περαιτέρω αυτής της ατζέντας, καθώς υπάρχει και η ανάγκη να μειωθεί αυτή η εξάρτηση εξαιτίας των γεωπολιτικών παραγόντων, ήτοι το ζήτημα της Ρωσίας, επιπλέον όμως πιστεύω πως η διαφοροποίηση της ΕΕ και προς την Μέση Ανατολή, τα τελευταία ένα με δύο χρόνια, φέρνει, όπως βλέπουμε τώρα, νέα τρωτά σημεία» εξήγησε στην ανάλυσή του.
Σε ότι αφορά την ανάπτυξη τεχνολογιών ανανεώσιμων και χαμηλών εκπομπών ρύπων, ο Senior Director, Europe Center, Atlantic Council τόνισε πως σε κάθε περίπτωση αυτή θα παραμένει μια κύρια, στρατηγική προτεραιότητα για την ΕΕ όπως και τις ΗΠΑ – ίσως κάπως λιγότερο τονισμένη. Βαδίζουμε (σσ. ΕΕ και ΗΠΑ) προς την ίδια κατεύθυνση. Στις βασικές προκλήσεις είναι, προφανώς, η προμήθεια κρίσιμων πρώτη υλών που είναι απαραίτητες για να υλοποιηθούν αυτές οι τεχνολογίες και αυτό είναι ένα ζήτημα στο οποίο ΗΠΑ και ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσουν σε ακόμη πιο εκτεταμένες συνεννοήσεις – συνεργασίες. «Στην πρόσφατη σύνοδο ΗΠΑ – ΕΕ που είχαμε στις 20 Οκτώβρη δεν είδαμε, για παράδειγμα, να υπάρχει πρόοδος στο κρίσιμο θέμα των ορυκτών αυτών, εκτιμώ όμως πως αυτή είναι μια κρίσιμη περιοχή στην οποία ΗΠΑ και ΕΕ μπορούν να έχουν πρόοδο αλλιώς αυτή η στρατηγική προτεραιότητα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής μέσα από ενεργειακή μετατροπή και την πράσινη μετάβαση θα είναι κάπως πιο δύσκολο να επιτευχθούν μέρα με τη μέρα. Αυτό είναι σημαντικό να το καταλάβουν και οι δύο πλευρές του Ατλαντικού και να βρούνε λύσεις για το πως θα βρούνε κοινές λύσεις, το πως θα προσεγγίσουμε αυτούς τους προμηθευτές, πέρα από αυτόν τον έναν μεγάλο προμηθευτή που όλοι ξέρουμε, και από τον οποίο δεν θέλουμε όλοι να είμαστε πλήρως εξαρτημένοι», τόνισε.
Για τον κ. Fleck μια επιπλέον παράμετρος που προκύπτει σχετικά με την ενεργειακή πραγματικότητα στην Ευρώπη είναι πως στην ΕΕ το 2024 είναι χρονιά εκλογών. «Μπορεί να έχετε μια νέα μετάβαση, μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2024, και εκεί εκτιμώ πως μπορεί να δούμε μια μετατόπιση από μια αποκλειστικά εστιασμένη στην πράσινη μετάβαση ως μια από τις τρεις κύριες προτεραιότητες. Και εδώ νομίζω πως ήδη ίσως βλέπουμε σημάδια μια ευρωπαϊκής συζήτησης που φέρνει μια ατζέντα ανταγωνιστικότητας, μια συζήτηση για την ανταγωνιστικότητα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Είναι κάτι που μόνο να επιταχύνεται βλέπω με τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το νέο Ευρωκοινοβούλιο και τη νέα πενταετή ατζέντα της ΕΕ», κατέληξε ο Senior Director του Europe Center, Atlantic Council.
Σ.Κ
*To ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι MEDIA PARTNER του Συνεδρίου – On camera δηλώσεις των ομιλητών θα αναρτηθούν στη διεύθυνση https://www.amna.gr/video-services/544358/Corporate%20Videos και https://we.tl/SG16Qml4bD
