Δεν θα υπάρξει ποτέ δικαιοσύνη, όσο ένας άνθρωπος μπορεί να σηκωθεί με ένα μαχαίρι ή ένα όπλο και να εξοντώσει όσους είναι πιο αδύναμοι από αυτόν. Issac Bashevis Singer

Σ. Βούλτεψη: Εκπαίδευση και συνεργασία για τα «αόρατα» θύματα του trafficking

16 Νοεμβρίου, 2023

Το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων, έχει «αόρατα» θύματα, και μπορεί να βρίσκεται κρυμμένο παντού, ανέφερε η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, μιλώντας νωρίτερα στην Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας και της Εκμετάλλευσης Ανθρώπων. «Θέλουμε εξειδικευμένα τμήματα να απλωθούν σε όλη την Ελλάδα. Όπως έγινε και με τα τμήματα έμφυλης βίας ή εκεί μέσα να λειτουργήσουν και τμήματα για το trafficking», ανέφερε η κ. Βούλτεψη, που επισήμανε ότι το έγκλημα αυτό μεταλλάσσεται και «πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή και πρέπει να συνεργαζόμαστε όλοι» και πρέπει να υπάρξει εκπαίδευση.

«Περιλαμβάνουμε στο πρόγραμμά μας την εκπαίδευση στον αγροτικό τομέα, αλλά δεν είναι μόνο αυτός, είναι και ο τουριστικός τομέας, αν ψάξετε και εκεί μπορεί να συμβεί κάτι. Επίσης, είναι και ο κατασκευαστικός τομέας, είναι και οι βιοτεχνίες, δηλαδή, οπουδήποτε μπορεί να το βρεις αυτό. Έχουμε οριζόντια τις εκπαιδεύσεις στο θέμα του trafficking», ανέφερε η κ. Βούλτεψη.

Αντικείμενο της συνεδρίασης ήταν η ενημέρωση των μελών της επιτροπής για όσα έγιναν στη Διεθνή Υπουργική Διάσκεψη κατά της Εμπορίας Ανθρώπων (trafficking) και της διακίνησης μεταναστών, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο, με αφορμή την 20ή επέτειο από την Σύμβαση του Παλέρμο. Στην Διάσκεψη στην οποία συμμετείχαν υπουργοί από τριάντα χώρες, από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως την Ασία και από την Αφρική ως τη Μέση Ανατολή και την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιβεβαιώθηκε, όπως σημείωσε η Σοφία Βούλτεψη, η αποφασιστικότητα να παταχθούν τα εγκληματικά δίκτυα, σε παγκόσμιο επίπεδο, και να αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες, από τα κράτη που ενισχύουν το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα.

Η Ελλάδα, που εκπροσωπήθηκε από την υφυπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, τον γενικό γραμματέα Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας Ηρακλή Μοσκώφ και την πρέσβη μας στην Ιταλία Ελένη Σουρανή, έλαβε τον λόγο και στις τρεις θεματικές ενότητες (Νομικά και Δικαστικά Εργαλεία, καλές πρακτικές στον αγώνα κατά των εγκληματικών οργανώσεων και προτεραιότητες και στόχοι για το μέλλον). Το ενδιαφέρον των συνέδρων, όπως σημείωσε η κ. Βούλτεψη, εστιάστηκε στις πολύ καλές πρακτικές που εφαρμόζει η χώρα, δηλαδή, «το πολύ ενισχυμένο νομικό πλαίσιο προστασίας των θυμάτων και, κυρίως, τον εξαιρετικά πρωτοποριακό Εθνικό Μηχανισμό Επείγουσας Ανταπόκρισης». Μέσω της συγκεκριμένης τηλεφωνικής γραμμής έχουν μέχρι σήμερα σωθεί και προστατευτεί από το οργανωμένο έγκλημα περισσότεροι από 4.000 ανήλικοι και σχεδόν 7.500 ευάλωτοι.

Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των μελών της, η κ. Βούλτεψη ανέφερε πως γύρω από τη διακίνηση αναπτύσσονται κάθε είδους εγκληματικές δραστηριότητες. Με αυτό το δεδομένο, η Διάσκεψη συνέταξε κατάλογο παρεμβάσεων που προβλέπει:

-ενίσχυση των μηχανισμών ανταλλαγής πληροφοριών και ελέγχων

-αντιμετώπιση των αιτίων που προκαλούν τη ζήτηση για διάφορες μορφές εγκλημάτων στο πλαίσιο της μετανάστευσης, κυρίως την εμπορία ανθρώπων και τη διακίνηση μεταναστών

-ενίσχυση των νόμιμων οδών μετανάστευσης και της νόμιμης μετανάστευσης

-ενίσχυση της φύλαξης συνόρων και των λιμενικών αρχών για την αντιμετώπιση του εγκλήματος κατά τις επιχειρήσεις διάσωσης.

-βελτίωση της προστασίας των θυμάτων trafficking και διακίνησης

-βελτίωση του συστήματος παροχής βοήθειας των μεταναστών, κυρίως εκείνων που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση και έχουν πέσει θύματα βίας, εκμετάλλευσης και άλλων καταχρηστικών πρακτικών στα χέρια των διακινητών

-ενίσχυση των προξενικών αρχών, προκειμένου να εντοπίζουν πιθανές περιπτώσεις trafficking και διακίνησης δεδομένου ότι πολλά θύματα αντιμετωπίζουν την εκμετάλλευσή τους, ως τρόπο επιβίωσης τους

-προώθηση της εφαρμογής της απόφασης για την οικονομική διάσταση του οργανωμένου εγκλήματος

«Επειδή το έγκλημα είναι διεθνικό, αόρατο και απαιτεί τη συνεργασία πολλών, εμείς οργανώνουμε συχνά ασκήσεις, όπως η “Μέδουσα 2022”, και εκπαιδεύσεις σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, στα αεροδρόμια, στις δομές, στους διερμηνείς, προκειμένου να ανιχνεύουν πιθανά θύματα και στους ανθρώπους που εργάζονται στην εφοδιαστική αλυσίδα», ανέφερε η κ. Βούλτεψη και εξήγησε ότι είναι σημαντικό να είναι υποψιασμένος ο κόσμος για το ενδεχόμενο να έχει απέναντί του ένα «κρυφό έγκλημα», ένα «αόρατο» θύμα. «Για παράδειγμα, ακόμη και τους ανθρώπους που μεταφέρουν σε ένα σπίτι προϊόντα από σούπερ μάρκετ ή πετρέλαιο θέρμανσης. Πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι», ανέφερε χαρακτηριστικά η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.

Η καλύτερη πρακτική είναι να δώσουμε στα θύματα την ευκαιρία να καταγγείλουν και να συμβάλουν στην εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων, είπε επίσης η υφυπουργός και πρόσθεσε: «Χρειαζόμαστε περισσότερη προβολή. Έχουμε νόμους, έχουμε καλούς αστυνομικούς και δικαστές, αλλά πρέπει να έχουμε εκείνους τους μηχανισμούς που θα διευκολύνουν το έργο της Αστυνομίας και της Δικαιοσύνης».

Στη δική του παρέμβαση, ο κ. Μοσκώφ αναφέρθηκε στον κομβικό ρόλο του εθνικού μηχανισμού επείγουσας ανταπόκρισης στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με τις θέσεις στέγασης, τις υπηρεσίες υποδοχής, ένταξης και παραπομπής για παιδιά που ήταν στο δρόμο, σε αστεγία στην ενδοχώρα. «Υπήρξε τεράστια η ανταπόκριση και θα έλεγα και η εκτίμηση της διεθνούς κοινότητας, απέναντι σε αυτή την πρωτοβουλία. Σε λίγες μέρες πηγαίνουμε στα Ηνωμένα Έθνη, να παρουσιάσουμε αυτή την πρωτοβουλία και η διεθνής κοινότητα να την στηρίξει και να την υιοθετήσει κιόλας. Στο μεταναστευτικό έχουμε τεχνογνωσία, ειδικά στο θέμα της παιδικής προστασίας των παιδιών-προσφύγων, που άλλες χώρες έρχονται σε εμάς για να μάθουν, να το υιοθετήσουν στη χώρα τους», είπε ο κ. Μοσκώφ. Ανέφερε επίσης ότι από τον ίδιο τον πρωθυπουργό έχει αποφασιστεί η καλή πρακτική που εφαρμόστηκε για τα ασυνόδευτα ανήλικα, να επεκταθεί ώστε να υπάρξει προστασία και άλλων ευάλωτων ομάδων, όπως τα θύματα εμπορίας ανθρώπων. Στη βάση αυτής της πολιτικής βούλησης φτιάχνεται στη Γενική Γραμματεία Ευάλωτων Πολιτών, το Τμήμα κατά της Εμπορίας Ανθρώπων.

«Χρειαζόμαστε να λειτουργήσουμε ταυτόχρονα, σε επίπεδο προστασίας των θυμάτων. Το θύμα πρέπει να πατάει γερά στα πόδια του, για να μπορεί να καταθέσει στο δικαστήριο. Χρειαζόμαστε την πρόληψη, με την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, με ενημέρωση για τα δικαιώματα, που μπορεί να θωρακίσει τα θύματα, να αποτρέψει την περιφρόνηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, να χτυπηθεί η ζήτηση», ανέφερε ο γενικός γραμματέας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας.

«Υπάρχουν, πολλές τυπολογίες του “trafficking”. Δεν είναι μόνο η σεξουαλική εκμετάλλευση και η εργασιακή. Υπάρχει, για παράδειγμα, η εξαναγκαστική εγκληματικότητα. Πολλές από τις συμμορίες της παιδικής παραβατικότητας των ανηλίκων, η εφηβική παραβατικότητα, έχει να κάνει με παιδιά τα οποία προφανώς έχουν στρατολογηθεί. Τα παιδιά “στρατιώτες” είναι παιδιά τα οποία τα προσεγγίζουν επιτήδειοι και με τη βία ή με άλλα μέσα, τα ωθούν στο εμπόριο ναρκωτικών, στο μικρό έγκλημα, στις κλοπές», είπε ο κ. Μοσκώφ και υπογράμμισε τη σημασία να υπάρξει συστηματική και μαζική επιμόρφωση, καθώς και προγράμματα εκπαιδευτικά.