Πρόσκληση στα κόμματα για συναίνεση στα μεγάλα θέματα της Παιδείας απηύθυνε από τη Βουλή ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, στο πλαίσιο της συζήτησης και ψήφισης της Συμφωνίας Ελλάδας-Κύπρου που προβλέπει την αμοιβαία ακαδημαϊκή αναγνώριση πανεπιστημιακών τίτλων σπουδών μεταξύ ανωτάτων και ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και άλλων εγκεκριμένων ιδρυμάτων.
Με αιχμή τη συζήτηση που άνοιξε στην Ολομέλεια ότι η Συμφωνία με την Κύπρο αποτελεί την “κερκόπορτα” για την εισαγωγή της ιδιωτικής εκπαίδευσης και τα μη κρατικά πανεπιστήμια (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Νέα Αριστερά, Πλεύση Ελευθερίας), ο κ. Πιερρακάκης, αφού τόνισε ότι «τα πράγματα έχουν ωριμάσει και πρέπει να πατήσουμε γκάζι και όχι φρένο», κάλεσε όλα τα κόμματα με ανοιχτό πνεύμα να σφυρηλατήσουν συναινέσεις και επικαλέστηκε το παράδειγμα της Κύπρου, «όπου το ΑΚΕΛ και το ΔΗΣΥ, δυο εκ διαμέτρου αντίθετα κόμματα, συμφώνησαν για τα μη κρατικά πανεπιστήμια».
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία από τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, την Ελληνική Λύση και τους Σπαρτιάτες. Καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το ΚΚΕ, η Νέα Αριστερά και η Νίκη. “Παρών” ψήφισε η Πλεύση Ελευθερίας.
«Η συζήτηση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, την οποία διαρκώς ανοίγουμε, έχει επίσης έναν καφκικό χαρακτήρα. Επιτρέψτε μου να το πω. Δεν είναι η κύρια στρατηγική σε καμία των περιπτώσεων, αλλά σας καλώ να ανοίξετε τα κινητά σας και να κάνετε “Google”. Η Κίνα διοικείται από κομμουνιστικό κόμμα, έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως και το Βιετνάμ. Υπήρχε και κάτι που το λέγαμε ως ανέκδοτο στις παρέες “Μόνο η Ελλάδα και η Βόρειος Κορέα δεν έχουν μη κρατικά πανεπιστήμια”. Ε, λοιπόν, ενημερώνω το Σώμα ότι η Βόρειος Κορέα έχει μη κρατικό πανεπιστήμιο, ιδιωτικό πανεπιστήμιο, στην Πιονγιάνγκ, αλλά εμείς ακόμη έχουμε ιδεολογικές αντιθέσεις. Η κυβέρνηση της Βορείου Κορέας δεν έχει. Για τα συμπεράσματά σας αυτό» σχολίασε ο κ. Πιερρακάκης, απευθυνόμενος προς τα έδρανα της αντιπολίτευσης.
Αναφερόμενος στη Συμφωνία, ο υπουργός Παιδείας παρατήρησε ότι δεν μιλάμε για “κερκόπορτες”, για “περίεργα πράγματα” ούτε καν για “αυτοματοποιήσεις”, παρά για το γεγονός ότι η διαδικασία η οποία προβλέπεται «απλώς κόβει ένα κομμάτι της γραφειοκρατίας και προτείνει αντισταθμιστικά μέτρα». Δηλαδή – όπως είπε με απλά λόγια – «αν είσαι φυσικός και δεν έχεις πάρει κβαντομηχανική, σε καλεί ο ΔΟΑΤΑΠ να πάρεις κβαντομηχανική ως αντισταθμιστικό μέτρο. Αυτή είναι η διαδικασία απογραφειοκρατικοποίησης» ανέφερε. Προς επίρρωση των λεγομένων του ευχαρίστησε από του βήματος τον πρόεδρο του ΔΟΑΤΑΠ διότι προσέφερε πολύ μεγάλη υπηρεσία στην προσπάθεια “απογραφειοκρατικοποίησης” του Οργανισμού.
Αναφερόμενος στο γενικότερο πλαίσιο της κυβερνητικής στρατηγικής για την Παιδεία, ο αρμόδιος υπουργός είπε ότι αυτό που θέλει να πετύχει η κυβέρνηση είναι ένα τρίγωνο, που στη μία άκρη έχει τη στοχευμένη επαγγελματική εκπαίδευση, στη δεύτερη το “ελεύθερο πανεπιστήμιο” και στην τρίτη άκρη του τριγώνου είναι το ανοιχτό σχολείο με όλες τις αλλαγές οι οποίες πρέπει να γίνουν.
Ο κ. Πιερρακάκης προσέθεσε επίσης ότι ο πυρήνας της στρατηγικής, «η διπλή απελευθέρωση, είναι και σε ό,τι αφορά το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο», διότι – όπως σημείωσε – πρέπει να απελευθερωθεί από την υπερβολική κρατική γραφειοκρατία και από τον υπερβολικό κρατικό έλεγχο για να μπορέσει το κάθε πανεπιστήμιο να αναπτύξει τη στρατηγική του, σε μια ευρύτερη λογική διεθνοποίησης. «Βγήκαν πρόσφατα αποτελέσματα ότι η Ελλάδα είναι όγδοη, αν δεν κάνω λάθος, σε ό,τι αφορά τον αριθμό Αμερικανών φοιτητών που δέχεται. Αυτό είναι σπουδαίο. Γιατί να μην είμαστε τρίτοι, μετά τη Γαλλία και την Ιταλία; Μπορούμε. Αν δείτε τα νούμερα, είναι ένας επιτεύξιμος στόχος και είναι ένας επιτεύξιμος στόχος ανοίγοντας το παιχνίδι, διεθνοποιώντας το σύστημα, ανοίγοντας τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια με ακόμη και περισσότερα αγγλόφωνα πτυχία και μεταπτυχιακά, δημιουργώντας και την προοπτική των μη κρατικών πανεπιστημίων, αλλά κυρίως αναγνωρίζοντας και τη δυνατότητα, γιατί να μην παρέχουμε τα μαθήματα τα αγγλόφωνα του ERASMUS που σήμερα παρέχουμε σε Ευρωπαίους φοιτητές και σε Αμερικανούς φοιτητές; Να έρθουν περισσότεροι, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, για λόγους που έχουν να κάνουν και με την ήπια ισχύ της χώρας μας. Διότι τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θεμελιώνουν αυτή τη δυνατότητα της ήπιας ισχύος. Αν σπουδάσεις κάπου, έρχεσαι πιο κοντά με εκείνο το μέρος. Η Κύπρος το έκανε. Εμείς όχι. Αυτή είναι η αλήθεια, τελεία, παύλα, παράγραφος. Τώρα θα το κάνουμε κι εμείς. Και η ιδέα είναι ότι πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί. Το ενωσιακό δίκαιο λέει ότι όχι απλώς επιτρέπεται να ερμηνευτεί έτσι, ο όρος που χρησιμοποιεί είναι ότι επιβάλλεται να ερμηνευθεί έτσι. Και υπό αυτή την έννοια αυτό θα κάνουμε κι εμείς, αξιοποιώντας μετά και τη συνταγματική μεταρρύθμιση. Διότι η διαφορά θα είναι ως προς το ότι δεν θα μπορούμε, χωρίς συνταγματική μεταρρύθμιση, να έχουμε εγχώριες πρωτοβουλίες, αυτοτελείς. Θέλουμε και αυτές. Θέλουμε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν, με κανόνες σκληρούς, ισχυρούς, ψηλά τον πήχη. Διότι ο πήχης πολύ απλά δεν είχε μπει. Κι εδώ είναι η υποκρισία. Αυτό λοιπόν είναι που πρέπει να λύσουμε. Ιδανικά πρέπει να το λύσουμε όλοι μαζί» είπε συγκεκριμένα, εκθέτοντας το σκεπτικό του, ο αρμόδιος υπουργός.
Τέλος, ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στα διαχρονικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν και στον χρόνο που απαιτείται για την εφαρμογή των παρεμβάσεων στην Παιδεία και κάλεσε τα κόμματα να συμβάλλουν στον σχεδιασμό των μεταρρυθμίσεων. «Στα θέματα που συμφωνούμε θα πρέπει να μπορέσουμε να τα αποτυπώσουμε με ταχύτητα και να τρέξουμε μπροστά για να μην δημιουργηθεί περαιτέρω χάσμα επιδόσεων. Είναι εθνικό θέμα το να μπορέσουμε να βελτιώσουμε την Παιδεία. Υπό αυτήν την έννοια, καλούμαστε να μπορέσουμε να σφυρηλατήσουμε συνθήκες της μεγαλύτερης δυνατής συμφωνίας μεταξύ μας» είπε, απευθυνόμενος προς τις πτέρυγες της Βουλής, και κατέληξε: «Θα τα συζητήσουμε όλα στην πορεία, νομοθέτημα-νομοθέτημα, από τη δικιά μας πλευρά με ανοιχτό πνεύμα, με τη μέγιστη δυνατή διάθεση να σφυρηλατηθούν συναινέσεις, αλλά σε καμία περίπτωση χωρίς τη διάθεση περαιτέρω καθυστερήσεων. Τα πράγματα έχουν ωριμάσει. Εγώ θα πω ότι έχουν αργήσει και καλούμαστε να πατήσουμε γκάζι και όχι φρένο. Θα τρέξουμε λοιπόν. Μακάρι να τρέξουμε μαζί. Εγώ κρατώ ως καλύτερη καλή πρακτική από την Κύπρο αυτή την εικόνα που είδα όταν ήρθαν σε αυτό το κτίριο οι εκπρόσωποι των κυπριακών κομμάτων, να μην χρειάζεται να σκηνοθετούν ή να πραγματοποιούν περιττές διαφωνίες μεταξύ τους όταν πρόκειται για το συμφέρον της πατρίδας τους, που είναι το συνολικό πλαίσιο το οποίο έχτισαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ας διδαχθούμε όλοι από αυτό. Από μεριάς μας, θα κάνουμε αυτό που πρέπει για να διευκολύνουμε αυτό το αποτέλεσμα”.
Τα κόμματα
Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, η εισηγήτρια Αθηνά Λινού ανέφερε ότι με την κύρωση αυτής της διακρατικής συμφωνίας, η Κυβέρνηση απεμπολεί το δικαίωμα και την υποχρέωση της να αξιολογεί τους τίτλους σπουδών που χορηγούνται από πανεπιστήμια της αλλοδαπής. Επιπλέον, είπε ότι χρησιμοποιώντας την αδελφή χώρα, την Κύπρο, για την πρώτη εφαρμογή του νόμου, ανοίγουμε εντέχνως την κερκόπορτα για την αναγνώριση όλων ανεξαιρέτως των ξένων πανεπιστημίων είτε είναι ιδιωτικά είτε είναι δημόσια.
Ο Παύλος Χρηστίδης, ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, τόνισε ότι η αυτοδίκαιη αναγνώριση, η εξασφάλιση της ποιότητας των πτυχίων, καθώς και μια σειρά άλλων ζητημάτων τα οποία έχουμε βάλει στη δημόσια συζήτηση πρέπει να είναι προτεραιότητα για να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα, ένα σχολείο και ένα πανεπιστήμιο το οποίο εγγυάται την Ελλάδα του 2030 ακόμη πιο ισχυρή.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Ιωάννης Δελής ανέφερε ότι η συμφωνία αυτή δοκιμάζει τις αντοχές και τις ανοχές του θεσμικού πλαισίου για τον ΔΟΑΤΑΠ όπως διαμορφώθηκε αυτό από τον σχετικό νόμο, ενώ η συμφωνία αξιοποιεί και το άρθρο 28 του Συντάγματος για τις διακρατικές συμφωνίες, στο οποίο αναμένεται να στηριχτεί και το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που ετοιμάζει το Υπουργείο Παιδείας.
Από την Ελληνική Λύση, η Σοφία Ασημακοπούλου τόνισε ότι το αντικείμενο της παρούσας συμφωνίας είναι η διευκόλυνση και η απλοποίηση διαδικασιών αναγνώρισης ακαδημαϊκών τίτλων που έχουν αποκτηθεί σε ένα από τα δύο μέρη και η περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης και πρόσθεσε πως η Κύπρος αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.
Ο Χαράλαμπος Κατσιβαρδάς από τους Σπαρτιάτες εξήγησε ότι το κόμμα του ψηφίζει το νομοσχέδιο διότι δεν διακατέχεται από ιδεοληπτικές αγκυλώσεις και τόνισε πως πρέπει να ενισχυθούν αυτές οι διακρατικές συμφωνίες και να υπάρχει μια δικλείδα ασφαλείας ποιοτικών χαρακτηριστικών εξισώσεως των πανεπιστημίων αυτών.
«Η κύρωση της Συμφωνίας αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την απαξίωση των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων, προς την άνευ όρων αναγνώριση πτυχίων χωρίς ακαδημαϊκά και αξιολογικά κριτήρια, αλλά στη βάση των διακρατικών συμφωνιών και των απαιτήσεων της αγοράς της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» υποστήριξε η Μερόπη Τζούφη από τη Νέα Αριστερά.
Για νομοσχέδιο που δεν εξασφαλίζει την ποιότητα του τίτλου σπουδών, δεν εξασφαλίζει το επιθυμητό για τίτλους σπουδών που να αντεπεξέρχονται πραγματικά σε ένα υψηλό επίπεδο, έκανε λόγο ο ειδικός αγορητής της Νίκης, Ν. Παπαδόπουλος.
Εκ μέρους της Πλεύσης Ελευθερίας, ο Αλέξανδρος Καζαμίας, αφού δήλωσε την κατ’ αρχήν αντίθετη του κόμματός του στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, είπε πως η Συμφωνία δεν παρέχει επαρκείς εγγυήσεις για την προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας στην Ελλάδα όπως ορίζει το Σύνταγμα.
«Η σύναψη τέτοιου είδους συμφωνιών επισφραγίζει μια συνολική στρατηγική που ποτέ δεν χαράχτηκε πίσω από κλειστές πόρτες, ποτέ δεν έγινε κρυφή. Εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συνολικής στρατηγικής που έχει χαράξει και υλοποιεί σταθερά και με συνέπεια η Κυβέρνηση από το 2019 στην κατεύθυνση της διεθνοποίησης και εξωστρέφειας, με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας για τα ελληνικά ΑΕΙ να συνάψουν συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού για κοινά και διπλά πτυχία, κοινά ερευνητικά κέντρα, κοινά θερινά προγράμματα σπουδών κτλ, με την απελευθέρωση του πλαισίου για την ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών και την προσέλκυση φοιτητών από το εξωτερικό, με τη θεσμοθέτηση της σχεδόν αυτόματης ακαδημαϊκής αναγνώρισης τίτλων του εξωτερικού, βάζοντας τέλος σε καθυστερήσεις και γραφειοκρατία. Μιας πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση που στοχεύει σε ιδρύματα αυτόνομα, αυτοδιοίκητα, εξωστρεφή, σε κοινό βηματισμό με την αγορά εργασίας, ικανά να παρακολουθούν τις εξελίξεις που επιτάσσει η τέταρτη και οσονούπω η πέμπτη βιομηχανική επανάσταση και η τεχνητή νοημοσύνη, ιδρύματα ικανά να έχουν δεσπόζουσα θέση στον διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη» σημείωσε η εισηγήτρια της ΝΔ, Ιωάννα Λυτρίβη.
Αντιγόνη Πανέλλη
