«Η συμμετοχή των γυναικών βρίσκεται στην ουσία των πολιτικών μας και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας έτσι ώστε να υπάρξει ουσιαστική αναβάθμιση» υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε χαιρετισμό του στην εκδήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών για την παρουσίαση του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης της Ελλάδας «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» για τα έτη 2023 έως 2028.
Όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, το σχέδιο δράσης αποτελεί προϊόν κοπιώδους προσπάθειας, η οποία έγινε με τον συντονισμό του Υπουργείου Εξωτερικών και της προεδρίας της κυβέρνησης και τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων υπουργείων, καθώς επίσης της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Συνηγόρου του Πολίτη.
«Αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη ότι η Ελλάδα, ακολουθώντας τις καλές διεθνείς πρακτικές και με το βλέμμα στο μέλλον, το μέλλον που διαγράφεται πρωτίστως μέσω της συμπερίληψης και της ουσιαστικής ισότητας, βρίσκεται στην αιχμή και την πρωτοπορία όλων των δράσεων που αποσκοπούν σε μία πιο δίκαιη κοινωνία» επεσήμανε.
Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στη δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι δεν μπορεί παρά οι γυναίκες να έχουν έναν πρωταρχικό ρόλο στο κομμάτι της ειρήνης και της ασφάλειας. «Αυτό νομίζω επιβεβαιώνεται καθημερινά, παρά τα όσα δραματικά συμβαίνουν γύρω μας, για να μας θυμίσουν ότι οι γυναίκες αποτελούν τα πρώτα και πιο σημαντικά θύματα σε κάθε περίπτωση διατάραξης της κοινωνικής ειρήνης. Το βλέπουμε στη Μέση Ανατολή, το βλέπουμε στην Ουκρανία, το Αφγανιστάν, το Σουδάν, όπου υπάρχουν βάσιμες καταγγελίες για σοβαρά εγκλήματα σε βάρος γυναικών. Και έρχεται κάθε στιγμή να μας θυμίσει το πόσο δύσκολη είναι η πορεία προς την πραγματική, ουσιαστική διασφάλιση έστω και των πιο στοιχειωδών δικαιωμάτων στην κοινωνία».
Ο κ. Γεραπετρίτης υπενθύμισε πως η ατζέντα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ενέταξε την ειρήνη και την ασφάλεια των γυναικών στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης ως μια μεγάλη θεματική και κάλεσε τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να ενσωματώσουν πολιτικές με αυτό το στόχο.
Η Ελλάδα, όπως τόνισε, ενέταξε ως βασική θεματική στην υποψηφιότητά της, ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το 2025 και 2026, ακριβώς τη θεματική αυτή, «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια». «Θεωρώντας ότι όχι μόνο αποτελεί μια στοιχειώδη επιταγή του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως του Δικαίου το οποίο αφορά την προστασία των δικαιωμάτων, αλλά και επειδή αποτελεί μια αυτονόητη ανάγκη για την επίτευξη παγκόσμιας κοινωνικής συνοχής και πραγματικής ισότητας».
Παράλληλα, πρόσθεσε, η ελληνική πολιτεία στοχεύει με όλα τα μέσα τα οποία διαθέτει στην ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία σε όλα τα επίπεδα, της οικογένειας, της εργασίας, της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής συμμετοχής, «έτσι ώστε όχι μόνο να αποκατασταθεί μια διαχρονική αδικία αλλά παράλληλα να υπάρξει και ένας μοχλός πραγματικής ανάπτυξης». «Διότι χωρίς ουσιαστική ισότητα δεν είναι δυνατόν να υπάρξει πραγματική ανάπτυξη. Και κάθε ανάπτυξη, η οποία στηρίζεται σε στοιχεία τα οποία δεν έχουν ουσιαστική ισότητα είναι πάντοτε εξαιρετικά ευάλωτη διότι διαρρηγνύει τη βάση της κοινωνικής συνοχής που είναι η ισότητα».
Όπως ανέφερε, η προσπάθεια που γίνεται για την ενσωμάτωση εθνικών σχεδίων δράσης, ιδίως σε ό,τι αφορά στο κομμάτι της έμφυλης ισότητας, εδράζεται στα δύο μεγάλα σχέδια: στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων του 2021-25 και στο Εθνικό Σχέδιο που σήμερα παρουσιάζουμε: «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια.»
Δυστυχώς, πρόσθεσε, καθημερινά γεγονότα μας θυμίζουν ότι οι δείκτες μπορεί να δείχνουν μια βελτίωση, «αλλά στην πραγματικότητα απέχουμε ακόμη πολύ από το να έχουμε ένα αποτέλεσμα για το οποίο θα μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι». Επεσήμανε πως η ανεργία στην Ελλάδα μεταξύ των γυναικών έχει μειωθεί σημαντικά κατά 50% την τελευταία εξαετία, και αυτή όμως η μείωση υπολείπεται της μείωσης της ανεργίας μεταξύ των ανδρών. Ιδιαιτέρως δε ανησυχητικό είναι το δεδομένο ότι ακόμη παραμένει σε υψηλό επίπεδο η μερική απασχόληση των γυναικών, περίπου στο 28%.
«Οι συγκρούσεις, οι οποίες αναπτύσσονται διεθνώς και στην ευρύτερη δική μας περιφέρεια, είναι προφανές ότι ασκούν μια πολύ μεγάλη επίδραση σε ό,τι αφορά την υψηλή διακύβευση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών» ανέφερε. «Όχι μόνο επειδή οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν κατ’ εξοχήν θύματα πολέμων, συρράξεων ή ολοκληρωτικών καθεστώτων. Είναι, επιπλέον, εξαιτίας του γεγονότος ότι λόγω ακριβώς των έμμεσων αποτελεσμάτων των συρράξεων, όπως είναι για παράδειγμα η άνοδος των τιμών, πολλές χώρες εκτιμάται ότι μπορεί να περιορίσουν τους προϋπολογισμούς που αφορούν κοινωνικές παροχές. Και αυτές πλήττουν κατ’ εξοχήν τις γυναίκες».
Η ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών, η 8η Μαρτίου, «σηματοδοτεί την ανάγκη να αναδείξουμε στην καθημερινότητά μας μια μεγαλύτερη προσπάθεια, έτσι ώστε να υπάρξει ουσιαστική σύγκλιση» και ανέφερε το motto το οποίο υιοθετεί για τη σημερινή ημέρα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών: «Επενδύστε στις γυναίκες, επιταχύνετε την πρόοδο». «Η ανάγκη για ουσιαστική παρουσία γυναικών καθίσταται ακόμα περισσότερο σημαντική, και θα καθίσταται στο μέλλον ακόμη πιο σημαντική. Σε έναν κόσμο, ο οποίος για αιώνες είχε δομηθεί πάνω στη λογική της ανδρικής κυριαρχίας, εκείνο το οποίο χρειάζεται έτσι ώστε να εδραιώσουμε την κοινωνική ειρήνη είναι η πιο ουσιαστική ισορροπία στη συμμετοχή των φύλων στη διαμόρφωση των αποφάσεων, ιδίως των αποφάσεων εκείνων που συνδέονται με την παγκόσμια ειρήνη και την παγκόσμια ευημερία» είπε.
Επεσήμανε πως στο Υπουργείο Εξωτερικών ιδρύθηκε το τμήμα ισότητας, με στόχο σύντομα να αναβαθμιστεί σε γραφείο ισότητας στην υπηρεσιακή γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών, με ένα σημαντικό διπλό ρόλο: να διασφαλιστεί η ισότητα σε όλα τα επίπεδα εντός του Υπουργείου και να προαχθούν οι πολιτικές που αφορούν την έμφυλη ισότητα. «Πολύ σημαντικός ρόλος είναι, επίσης, η παρακολούθηση της εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια. Και, βεβαίως, με την πάντοτε σημαντική φιλοδοξία να έχουμε πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων» ανέφερε. «Νομίζω, στο Υπουργείο Εξωτερικών τα έχουμε καταφέρει σχετικώς καλά. Απομένει να δούμε πόσο καλά θα τα πάμε και ως κοινωνία» κατέληξε.
Ζ. Δημαδάμα: Χρειαζόμαστε την ισχύ εν τη ενώσει και αυτό δε μπορεί να γίνει αν γυναίκες και άντρες δεν είναι συνοδοιπόροι
Τα ζητήματα της ισότητας των γυναικών δεν αφορούν ένα σχετικό αντικείμενο, δεν αφορούν ένα υπουργείο, αφορούν κάθε πεδίο και κάθε τομέα κι η ελληνική κυβέρνηση έχει προτεραιότητα την οριζόντια προώθηση της ισότητας των φύλων, ανέφερε από την πλευρά της η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Αθηνών Ζέφη Δημαδάμα. Όπως επεσήμανε, στη Γενεύη, στα Ηνωμένα Έθνη, η χώρα μας έδειξε πόσα βήματα έχουν γίνει παρά τις ελλείψεις, δεν ωραιοποιούμε τις καταστάσεις, αλλά δείχνουμε ό,τι έχει γίνει τα τελευταία χρόνια για την ενδυνάμωση των γυναικών. Υπογράμμισε δε πως «το νομικό οπλοστάσιο της χώρας είναι πολύ ισχυρό στα ζητήματα ισότητας των φύλων, όμως χρειαζόμαστε την εφαρμογή και τον έλεγχο». Όπως υπενθύμισε, «το θέμα της ασφάλειας των γυναικών ξεκινά από το ίδιο τους το σπίτι» ενώ επεσήμανε πως πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την ασφάλεια σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου. «Οι γυναίκες είναι τα πρώτα θύματα, αυτές που βιάζονται, που έχουν υποστεί βασανιστήρια. Χρησιμοποιούνται ως όπλο για παραδειγματισμό, για να εξευτελίσουν το γυναικείο φύλο» είπε και πρόσθεσε πως το εθνικό σχέδιο «εντάσσει στις δράσεις του τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να έχουμε περισσότερες γυναίκες στην εξωτερική πολιτική, στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων». Χρειαζόμαστε τη γυναικεία οπτική, όχι για να ανταγωνιστούμε τους άντρες, αλλά για να έχουμε τη σύνθεση διαφορετικών οπτικών, επεσήμανε, και τόνισε πως «αποδεδειγμένα, οι έρευνες λένε ότι όταν συμμετέχουν γυναίκες στη διαδικασία διαπραγματεύσεων έχουμε καταφέρει να έχουμε καλύτερες διαδικασίες». «Σε έναν κόσμο που αλλάζει, χρειαζόμαστε τη σύνθεση, χρειαζόμαστε την ισχύ εν τη ενώσει και αυτό δε μπορεί να γίνει αν γυναίκες και άντρες δεν είναι συνοδοιπόροι» κατέληξε.
Μ. Γαβουνέλη: Να μη σκεφτόμαστε τις γυναίκες ως κάτι που είναι αδύναμο και χρειάζεται προστασία
Για την ανάγκη ενδυνάμωσης των γυναικών και την ανάγκη μεγαλύτερης εκπροσώπησης τους στην πολιτική μίλησε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και γενική διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Μαρία Γαβουνέλη. «Όταν μιλάμε για τις γυναίκες, πολύ συχνά τις σκεφτόμαστε ως θύματα, είτε στη δουλειά, στο σπίτι. Θα ήθελα όμως να επικεντρωνόμαστε στις γυναίκες και να μη τις σκεφτόμαστε ως κάτι που είναι αδύναμο και χρειάζεται προστασία» υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Επεσήμανε ότι είναι απαραίτητο οι γυναίκες να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενώ ανέφερε πως γενικά παρατηρούμε πολλές γυναίκες στα χαμηλότερα κλιμάκια σε εταιρίες ή οργανισμούς και όλο και λιγότερη γυναικεία εκπροσώπηση όσο φτάνουμε στην κορυφή. «Εάν έχουμε δυναμικές γυναίκες που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, θα χρειαζόμασταν λιγότερα μέτρα και δράσεις για την προστασία τους» είπε.
Η πρέσβης του Καναδά Anna-Karine Asselin μίλησε για την προσπάθεια που γίνεται να εμπλακούν γυναίκες σε κρίσιμους τομείς όπως η επίλυση συγκρούσεων και των ειρηνευτικών επιχειρήσεων. Ενημέρωσε πως πολύ σύντομα φέτος ο Καναδάς θα ξεκινήσει το τρίτο σχέδιο δράσης για την ισότητα και τόνισε πως θα στηρίξει την Ελλάδα στο δικό της σχέδιο δράσης.
Η πρέσβης της Νότιας Αφρικής, Lindiwe Gail Msengana-Ndlela υπογράμμισε πως η Νότια Αφρική στηρίζει την υποψηφιότητα της Ελλάδας ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το 2025 και 2026, και τόνισε τη σημασία της θεματικής «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια».
«Είναι τουλαχιστον λυπηρό ότι το 2024 είμαστε ακόμα αναγκασμένοι να συζητάμε τα βήματα της γυναικείας ισότητας» ανέφερε από την πλευρά της η γενική διευθύντρια Διεθνών Οργανισμών και Διεθνούς Ασφάλειας και Συνεργασίας του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Μαρία Θεοφίλη. Επεσήμανε πως χρειάζεται να γίνουν πολλά βήματα ώστε να γίνει δυνατή μια πραγματική ισότητα, ενώ το εθνικό σχέδιο δράσης είναι ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση και αποτέλεσμα συνεργασίας εννέα υπουργείων. «Το έργο δεν ολοκληρώνεται με την υιοθέτηση του σχεδίου δράσης» τόνισε. «Από υπηρεσιακής πλευράς θα κάνουμε ότι είναι δυνατό να συνεχιστεί με τον πιο ουσιαστικό τρόπο αυτή η προσπάθεια».
