«Συστατική μας αποστολή είναι η οικονομική -και όχι μόνο- υποστήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας». Αυτό δήλωσε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου Γιάννης Ανδρουλάκης. Μάλιστα, λίγες ημέρες μετά την εξασφάλιση πόρων ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ για προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας, με πρωτοβουλίες του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη, ο κ. Ανδρουλάκης ανακοίνωσε την υλοποίηση χρηματοδοτικού προγράμματος ύψους 12,5 εκατ. ευρώ για δήμους της Θεσσαλίας για τις καταστροφές που υπέστησαν κοινόχρηστοι χώροι και πρασίνου από τις πλημμύρες, ώστε να δρομολογηθεί η αποκατάστασή τους. Αναφέρθηκε επίσης στη συμμετοχή του Πράσινου Ταμείου στο πρόγραμμα LIFE, το μεγαλύτερο και μακροβιότερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το περιβάλλον ενώ ανέλυσε τα μελλοντικά σχέδια του Οργανισμού. Ενώ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ανδρουλάκης: Το συνολικό ύψος των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων για το έτος 2024 ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Γ. Ανδρουλάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον δημοσιογράφο Ηλία Παλιαλέξη.
Ερ.: Κύριε πρόεδρε, ποιος είναι ο ρόλος του Πράσινου Ταμείου στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και ιδιαίτερα της ελληνικής περιφέρειας;
Απ.: Συστατική μας αποστολή είναι η οικονομική -και όχι μόνο- υποστήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας. Τα στελέχη μας διαθέτουν μεγάλη εμπειρία, ευαισθησία στα περιβαλλοντικά ζητήματα, γνώση και ικανότητες και αισθάνομαι πολύ τυχερός που πορεύομαι με άξιους συνεργάτες στην επιδίωξη της επίτευξης ενός τόσο σπουδαίου σκοπού. Η χρηματοδοτική συμβολή μας κατευθύνεται σε τρεις θεμελιώδεις επιδιώξεις: Στην προστασία και αναβάθμιση των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος, το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, που συνίσταται στη δημιουργία ελεύθερων χώρων και την ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις και την κλιματική ουδετερότητα, που συναρτάται άμεσα με τον περιορισμό των αερίων ρύπων. Οι στόχοι αυτοί «συνεργάζονται» μεταξύ τους, «διαλειτουργούν».
Ερ.: Θεωρείτε ότι η χώρα μας έχει καταφέρει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας;
Απ.: H Ελλάδα κάνει μεγάλη προσπάθεια για την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος γενικότερα και κατορθώνει σιγά-σιγά να συγκλίνει προς το μέσο όρο των πλέον προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών. Τα προβλήματα είναι μεγάλα και περίπλοκα αφού πλέον στην εξίσωση έχει προστεθεί και το δεδομένο της κλιματικής κρίσης. Στρατηγική επιλογή του Πρωθυπουργού είναι η ευημερία στο οικοσύστημα μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος και της εξοικονόμησης ενέργειας. Στην κατεύθυνση αυτή στοιχίζονται οι αποφάσεις και οι πρωτοβουλίες του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη. Έχουμε ήδη τα πρώτα Σύμφωνα Κλιματικά Ουδέτερων Πόλεων ενώ σύντομα θα προχωρήσουν στο σύνολο της επικράτειας και τα δημοτικά σχέδια μείωσης εκπομπών άνθρακα.
Ερ.: Έχει αλλάξει τις προτεραιότητες του Πράσινου Ταμείου η κλιματική αλλαγή μετά τις καταστροφές που είδαμε να συμβαίνουν πέρυσι στη Θεσσαλία, τη Ρόδο, τον Έβρο και αλλού;
Απ.: Καταλαβαίνουμε, ότι πρέπει να πάμε σε μια αναθεώρηση των προτεραιοτήτων μας. Αυτό μας επιβάλλει η ζωή, η πραγματικότητα. Η χώρα ήταν διαφορετική πριν τη Θεσσαλία και είναι διαφορετική μετά την εμπειρία της θεομηνίας που έπληξε την περιοχή. Αντίστοιχα και εμείς, προσαρμοζόμαστε στην ανάγκη ενίσχυσης της θωράκισης των αστικών κέντρων έναντι των φαινομένων της κλιματικής – περιβαλλοντικής κρίσης. Αν θέλετε, αποτελεί τήρηση της δέσμευσης που ανέλαβα ως επικεφαλής του Πράσινου Ταμείου από την πρώτη στιγμή. Χαρακτηριστικά αναφέρω, ότι τον τελευταίο μήνα προχωρήσαμε ταχύτατα στην κατάρτιση νέου άξονα προτεραιότητας στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της προστασίας των δασών, ύψους 30 εκατ. ευρώ για μελέτες πυροπροστασίας με δημιουργία ζωνών στις πόλεις με περιαστικά δάση και όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, δημοσιεύτηκε ήδη η σχετική πρόσκληση προς τους δικαιούχους δήμους, επιβεβαιώνοντας πανηγυρικά την θέλησή μας να πάμε σε μέτρα ειδικής στόχευσης, με άμεσα χειροπιαστά αποτελέσματα. Πολύ σύντομα επίσης, θα προσχωρήσουμε και στην κατάρτιση του ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος ύψους 12,5 εκατ. ευρώ που εγκρίναμε για τη Θεσσαλία και αφορά τους δήμους -σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ- για τις καταστροφές που υπέστησαν κοινόχρηστοι χώροι και πρασίνου ώστε να δρομολογηθεί η αποκατάστασή τους.
Ερ.:Ποιος είναι ο ρυθμός απορρόφησης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων του Πράσινου Ταμείου; Έχουν οι δήμοι την κατάρτιση και το στελεχιακό δυναμικό για να τα εκμεταλλευτούν;
Απ.: Το 2023 πήγε πολύ καλά και το 2024 μπήκε επίσης πολύ δυνατά, καθώς καταγράψαμε σημαντική άνοδο στο ρυθμό ένταξης έργων υπέρ των δυνητικών δικαιούχων των χρηματοδοτήσεων, τόσο των δήμων όσο και της κυβέρνησης. Ελπίζω ότι στο τέλος του έτους θα έχουμε την ικανοποίηση, να πλησιάσουμε το 100% των προϋπολογισμένων μας δαπανών. Ο δυσκολίες που συναντούμε, όταν συναντούμε, κυρίως στο ρυθμό των πληρωμών, είναι εύλογες. Όμως, βλέπουμε πάντα το ποτήρι «μισογεμάτο»: Είμαστε πάρα πολύ βοηθητικοί και πρόθυμοι να παρέχουμε τεχνογνωσία και συμβουλές σε όποιον τις χρειάζεται. Για αυτό και βρισκόμαστε κοντά στην απόφαση παροχής οριζόντιας τεχνικής βοήθειας με συγκεκριμένο αντικείμενο, υπέρ των πιο αδύναμων Δήμων της χώρας από πλευράς στελέχωσης, ώστε να είναι σε θέση να σχεδιάζουν και να υλοποιούν έργα περιβαλλοντικά. Εξετάζουμε επίσης μια πιο σύνθετη παραμετροποίηση στα κριτήρια χρηματοδότησης ώστε να συνεκτιμώνται και στοιχεία όπως είναι λχ η ορεινότητα, η νησιωτικότητα κοκ. Ταυτόχρονα ενδυναμώνουμε την προσπάθεια να υποστηρίξουμε τους Δήμους που έχουν έτοιμες, ώριμες απαλλοτριώσεις, σωστά σχεδιασμένες με πράξεις εφαρμογής. Άλλωστε, στη φιλοσοφία αυτή στηρίχθηκε και η επιλογή μας να χρηματοδοτήσουμε τα επιχειρησιακά σχέδια εξασφάλισης κοινοχρήστων χώρων. Τα σχέδια αυτά, όπως και τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια που είναι σε εξέλιξη με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, θα βοηθήσουν ουσιαστικά το περιβαλλοντικό ισοδύναμο.
Ερ.: Συμμετέχετε, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE, σε έργα και δράσεις με περιβαλλοντικό πρόσημο. Με ποιον τρόπο;
Απ.: Το Πράσινο Ταμείο συμμετέχει στο πρόγραμμα LIFE, το μεγαλύτερο και μακροβιότερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το περιβάλλον τόσο όσο ως συγχρηματοδότης αλλά και ως συνδικαιούχος, σε μια σειρά έργων, που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία, την αστική ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής, τη βιοποικιλότητα. Οργανώνουμε και συντονίζουμε ολοκληρωμένες δράσεις διαχείρισης αποβλήτων, δράσεις ενημέρωσης και οικοδόμησης ανθρωπίνου δυναμικού και υποστηρίζουμε, τόσο σε γνωσιακό όσο και σε οικονομικό επίπεδο τους υποψηφίους δικαιούχους των προγραμμάτων, εξασφαλίζοντας την επιλεξιμότητα των προτάσεών τους. Επιδιώκουμε μάλιστα την περαιτέρω αξιοποίηση αυτού του κρίσιμου χρηματοδοτικού εργαλείου και σε αυτό συμβάλλουν ιδιαίτερα τα στελέχη του Πράσινου Ταμείου και οι εμπειρογνώμονες του LIFE που συνεργάζονται χρόνια τώρα με τον Οργανισμό μας. Η καρδιά του LIFE στην Ελλάδα χτυπάει στο Πράσινο Ταμείο, ο διευθυντής του οποίου αποτελεί το εθνικό σημείο επαφής του Προγράμματος στη χώρα μας.
Ερ.: Τι νεότερες δράσεις να περιμένουμε από το Πράσινο Ταμείο; Οι δήμοι και η χώρα θα έχουν στη διάθεσή τους νέα χρηματοδοτικά εργαλεία;
Απ.: Τα δύο ειδικά προγράμματα που σας ανέφερα, της πυροπροστασίας και της Θεσσαλίας είναι επιπλέον έργα. Από εκεί και πέρα, το συνολικό ύψος των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων για το έτος 2024 ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ. Υπέρ των 332 δήμων «τρέχει» το πρόγραμμα της αστικής αναζωογόνησης που έληγε στις 29/03 και δόθηκε παράταση μέχρι τέλους του έτους. Αναφέρω ενδεικτικά αναπλάσεις που έχουμε χρηματοδοτήσει για την περιοχή της Αττικής το οικολογικό πάρκο Ελαιώνα στο Ρέντη, την πλατεία Φλωρίνης του δήμου Παπάγου Χολαργού, την περιβαλλοντική αναβάθμιση της οδού Δωδεκανήσου στον Πειραιά, το Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» και πολλά άλλα αντίστοιχα έργα και παιδικές χαρές που αλλάζουν την όψη, κάνοντάς την πιο φιλική για το περιβάλλον, όλης της Ελλάδας. Σημαντικές αναπλάσεις φέτος τις προσεγγίζουμε με ένα διαφορετικό σκεπτικό, το οποίο βέβαια θα έχει και περιορισμένο χαρακτήρα δεδομένων και των οικονομικών μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας. Αναφέρομαι σε αναπλάσεις που έχουν μια ξεχωριστή σημασία για την τοπική κοινωνία, διακρίνονται από μια ιστορικότητα και συγκεντρώνουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Έτσι, το Πράσινο Ταμείο βάζει τη σφραγίδα του σε μια από τις πλέον εμβληματικές παρεμβάσεις που έχουν σχεδιαστεί στον δήμο Θεσσαλονίκης και αναφέρομαι στη βιοκλιματική αναβάθμιση της πλατείας Ελευθερίας και την ανάδειξή της σε πάρκο μνήμης Ολοκαυτώματος, εκπέμποντας ταυτόχρονα ένα ηχηρό κοινωνικό, ηθικό και ιστορικό μήνυμα.
