Στην Πανεπιστημιούπολη Άλσους Αιγάλεω του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, διεξήχθησαν οι εργασίες της Διημερίδας «Φυσικές Καταστροφές και Περιβαλλοντική Δικαιοσύνη» που διοργάνωσαν από κοινού το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΠΑΔΑ (μέσω του εργαστηρίου Κέντρο Έρευνας Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Κρίσεων) και ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ). Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη συνάντηση κοινωνικών επιστημόνων να συζητήσουν και να αναδείξουν με ολιστικό τρόπο την κοινωνιολογική διάσταση της κλιματικής κρίσης καθώς και να καταγράψουν τις δεξιότητες που πρέπει να διακρίνουν τους κοινωνικούς λειτουργούς κατά την παρέμβασή τους στη διαχείριση των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών, καθώς η κλιματική κρίση, παρά τις όποιες αμφισβητήσεις, αποτελεί μια αδήριτη πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο της ημερίδας ανακοινώθηκε, από τον ΣΚΛΕ και το ΠΑΔΑ, κοινή πρωτοβουλία για τη συγκρότηση και υποστήριξη «ομάδων ταχείας παρέμβασης, πιστοποιημένων κοινωνικών λειτουργών, σε φυσικές και ανθρωπιστικές καταστροφές». Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία έρχεται να καλύψει μια διαχρονική και σημαντικότατη ανάγκη για εκπαίδευση, πιστοποίηση και σταθερή θεσμική υποστήριξη των κοινωνικών λειτουργών που παρεμβαίνουν σε καταστροφικά γεγονότα.
Πριν την έναρξη των εργασιών της Διημερίδας πραγματοποιήθηκε βράβευση του διεθνώς διακεκριμένου Καθηγητή Χρήστου Ζερεφού, Γενικού Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών για την πολύτιμη και μακροχρόνια επιστημονική προσφορά του στη βιώσιμη ανάπτυξη και το κοινωνικό γίγνεσθαι, έναν άνθρωπο που, όπως σημείωσε ο Πρύτανης του ΠΑΔΑ, Καθηγητής Παναγιώτης Ε. Καλδής, μπορεί να θεωρηθεί ως ένας επιστήμονας ακτιβιστής της συνθεώρησης της περιβαλλοντικής προστασίας με κοινωνικό πρόσωπο. Ο κ.Ζερεφός είναι παγκοσµίως γνωστός για τις έρευνές του σχετικά µε τις µεσοπρόθεσµες και τις µακροχρόνιες µεταβολές στο στρώµα του όζοντος, στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, καθώς επίσης και για τις μελέτες του σχετικά με την αλληλεπίδραση κλίµατος και φυσικοχηµικών παραµέτρων σε παγκόσµια κλίµακα. Έχει παρασηµοφορηθεί από τον Πρόεδρο της Δηµοκρατίας µε το Παράσηµο του Ταξιάρχη του Τάγµατος της Τιµής (2020) και από την Γαλλική Κυβέρνηση µε το Παράσημο του Ταξιάρχη του Ακαδηµαϊκού Φοίνικα (2015). Το βιογραφικό του κ. Ζερεφού παρουσίασε στους συμμετέχοντες η κ. Δήμητρα Α. Παπαδοπούλου, Διδακτορική Ερευνήτρια του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας, υπενθυμίζοντας δύο προσφιλείς στον κ. Ζερεφό ρήσεις, η πρώτη του Γαλιλαίου, ότι ο μαθητής θα πρέπει να γίνεται καλύτερος από τον δάσκαλο και η δεύτερη του Μαχάτμα Γκάντι ότι η γη μπορεί να θρέψει αλλά όχι να ικανοποιήσει όλους τους ανθρώπους.
Ανοίγοντας τις εργασίες της διημερίδας, ο Πρύτανης του ΠΑΔΑ, στοιχειοθέτησε πώς το ΠΑΔΑ έχει πετύχει να είναι το πρώτο πράσινο πανεπιστήμιο, παρουσιάζοντας τις πρακτικές του οι οποίες υποστηρίζουν ενεργά την ισχυρή δέσμευση της Ελλάδας για την εφαρμογή του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 για την αειφόρο ανάπτυξη και των 17 στόχων του. Ο κ. Καλδής διευκρίνισε ότι οι στόχοι αυτοί παρέχουν ένα φιλόδοξο πλαίσιο για μια νέα, δίκαιη και αειφόρο αναπτυξιακή πορεία, η οποία εξασφαλίζει ισορροπία μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης καθώς και της προστασίας του περιβάλλοντος, όπου οι κοινωνικοί λειτουργοί διαδραματίζουν έναν πολύτιμο επιστημονικό και ηθικό ρόλο συμμετοχής.
Ο Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός στην εκτενή του ομιλία παρουσίασε εύγλωττα αφενός τον υπαρξιακό κίνδυνο που διατρέχει στη σύγχρονη εποχή η ανθρωπότητα λόγω της απουσίας εις βάθος κατανόησης του γεγονότος ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί ανυπέρβλητη αστάθεια στη λειτουργία της φύσης, με αποτέλεσμα η αντίδρασή της να έχει τα τραγικά αποτελέσματα που όλοι βλέπουμε και βιώνουμε και αφετέρου την αναγκαιότητα προσαρμογής των κοινωνιών μέσα από τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για τον μετριασμό και τη διαχείριση των οικονομικών και κοινωνικών ολέθριων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα το διαφορετικό βάρος που έχει το αποτύπωμα της κλιματικής κρίσης στις υπανάπτυκτες περιοχές του πλανήτη. Σχετικά με το οικονομικό κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κλιματική κρίση, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, αν δεν ληφθούν μέτρα, αναμένεται μέχρι το τέλος του αιώνα να υπερβεί τα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια για τον πλανήτη, ενώ για τη χώρα μας τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο κ. Ζερεφός του οποίου το ερευνητικό και επιστημονικό έργο έχει αναγνωριστεί με εμβληματικές διακρίσεις παγκοσμίως, πρόταξε την αναγκαιότητα η σύγχρονη κοινωνία να αναγνωρίσει στο βαθμό που οφείλει τον κομβικό ρόλο που έχουν οι κοινωνικοί λειτουργοί καθώς και οι διασώστες στη σημερινή εποχή, διότι το έργο τους χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα υψηλό βαθμό δυσκολίας.
Στον χαιρετισμό του ο Αντιπρύτανης Έρευνας, Καινοτομίας και Δια Βίου Μάθησης του ΠΑΔΑ, Καθηγητής Πέτρος Καλαντώνης μίλησε για την αναγκαιότητα διεπιστημονικής προσέγγισης για τον περιορισμό και για τη διαχείριση των συνεπειών των φυσικών καταστροφών, υπογραμμίζοντας τη σημασία της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης λόγω της υφιστάμενης ασυμμετρίας στις συνέπειες, ειδικά, εις βάρος των κοινωνικά και οικονομικά αδύνατων. Επίσης, εστίασε στην αθόρυβη και ουσιαστική συνεισφορά των κοινωνικών λειτουργών στη διαχείριση των κοινωνικών επιπτώσεων των καταστροφών που ξεκινάει την επόμενη μέρα της καταστροφής.
Τις εργασίες της ημερίδας χαιρέτισε ο κ. Δημήτρης Γεωργιάδης, Διευθυντής του ιδιαίτερου γραφείου του Γενικού Γραμματέα Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας, κ. Ηρακλή Μοσκώφ , δίνοντας έμφαση στον κομβικό ρόλο των κοινωνικών λειτουργών και στην προσωπική τους εμπλοκή στη διαχείριση του ψυχοκοινωνικού αποτυπώματος των κοινωνικών συνεπειών που προκαλούν οι περιβαλλοντικές και φυσικές καταστροφές.
Η Πρόεδρος του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (ΣΚΛΕ), κ. Τριανταφυλλιά Αθανασίου, στην τοποθέτησή της, μίλησε για τον άρρηκτο δεσμό μεταξύ περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, υπογραμμίζοντας ότι η Πολιτεία από την πλευρά της οφείλει να διαθέτει καλά στελεχωμένες κοινωνικές υπηρεσίες και να είναι σε θέση να θέτει σε ενεργοποίηση ένα ολοκληρωμένο εκ των προτέρων άρτια σχεδιασμένο σύστημα κοινωνικής προστασίας, που θα μεριμνά για την παροχή ίσων πόρων για τη διαχείριση των συνεπειών των φυσικών καταστροφών, όπου θα συμμετέχουν ενεργά οι κοινωνικοί λειτουργοί, έχοντας λάβει την απαιτούμενη εξειδίκευση για την οποία ο ΣΚΛΕ σχεδιάζει τις κατάλληλες δράσεις καθώς και τη σύσταση σχετικού Μητρώου.
Ο Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΠΑΔΑ, Καθηγητής Βασίλειος Ιωακειμίδης, ανέδειξε τον πρωτεύοντα ρόλο των κοινωνικών λειτουργών, των αφανών ηρώων σε μια εποχή που οι επιπτώσεις από την κλιματική κρίση είναι πλέον μη αναστρέψιμες και εκτεταμένες, με αποτέλεσμα να προκαλούνται οξεία και σύνθετα κοινωνικά προβλήματα αλλά και κρίσεις. Ο κ. Ιωακειμίδης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι υπολογίζεται ότι ανά δεκαετία χάνουν τη ζωή τους λόγω κλιματικής κρίσης 200.000 άνθρωποι, ενώ σχετικά με το έργο του Τμήματος, εξήγησε ότι εστιάζει σ’ όλες τις εκφάνσεις του σύνθετου αυτού ζητήματος από την παροχή καθοδήγησης σε ό,τι αφορά τη διαχείριση και ψυχοκοινωνική υποστήριξη όσων έχουν βιώσει δύσκολες καταστάσεις μέχρι τη διεξαγωγή ερευνών για την αποτύπωση των στάσεων των ανθρώπων σε σχέση με την κλιματική κρίση, την προαγωγή της παιδικής προστασίας την εποχή της κλιματικής κρίσης, τη μελέτη της περιβαλλοντικής μετανάστευσης, επαναδιατυπώνοντας το σύνθημα της εποχής για την αναγκαιότητα της κοινωνικής αλλαγής.
