Μια νέα χημική μέθοδος που ανέπτυξαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ στις ΗΠΑ, μπορεί να διαχωρίσει άμεσα τα υλικά από τα οποία αποτελούνται τα υφάσματα αντιμετωπίζοντας μια βασική πρόκληση στην ανακύκλωσή τους, την ώρα που σε παγκόσμιο επίπεδο λιγότερο από το 0,5% των υφασμάτινων αποβλήτων ανακυκλώνεται. Η έρευνα παρουσιάστηκε στο περιοδικό «Science Advances».
Πολυεστέρας, νάιλον, βαμβάκι, spandex είναι υλικά που χρησιμοποιούνται σε υφάσματα μεικτής σύνθεσης, ωστόσο αυτή η ανάμειξη υλικών δυσχεραίνει την προσπάθεια ανακύκλωσης των ρούχων και μείωσης των απορριμμάτων της μόδας.
Υπολογίζεται ότι παράγονται περίπου 92 εκατομμύρια τόνοι υφασμάτινων αποβλήτων παγκοσμίως κάθε χρόνο και λιγότερο από το 0,5% αυτών ανακυκλώνεται με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία τους να αποτεφρώνεται ή να καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής. Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι τα περισσότερα υφάσματα περιέχουν μείγμα ινών. Η ανακύκλωση μικτών υφασμάτων απαιτεί διαχωρισμό αυτών των διαφορετικών ινών, μια διαδικασία που δεν είναι εφικτή σε βιομηχανική κλίμακα.
Η ερευνητική ομάδα, μεταξύ των οποίων και ο Έλληνας καθηγητής Χημικής και Βιομοριακής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Ντέλαγουερ, Διονύσης Βλάχος, ανέπτυξε μια χημική διαδικασία διαχωρισμού των μικτών ινών, μέσω γλυκόλυσης και χρήσης ενός καταλύτη οξειδίου του ψευδαργύρου. Η διαδικασία αποπολυμερισμού διαρκεί μόλις 15 λεπτά και διασπά τον πολυεστέρα και το spandex στα μονομερή τους. Όταν δοκιμάστηκε σε μείγματα πολυεστέρα-βαμβακιού και spandex-νάιλον, η διαδικασία διατήρησε την ακεραιότητα τόσο του βαμβακιού όσο και του νάιλον. Ωστόσο, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα επιβραδυντικά φλόγας και οι χρωστικές ουσίες βλάπτουν τη γλυκόλυση, οπότε ενθαρρύνουν την προηγούμενη απομάκρυνση αυτών των συστατικών πριν από την ανακύκλωση.
Επιπλέον, οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν μαθηματική μοντελοποίηση για να διαπιστώσουν ότι η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να είναι οικονομικά και βιομηχανικά εφικτή στο μέλλον. «Η περαιτέρω τελειοποίηση αυτής της διαδικασίας έχει τη δυνατότητα να επιτύχει ένα παγκόσμιο ποσοστό κυκλικότητας των υφασμάτων της τάξης του 88%», σημειώνουν.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
www.science.org/doi/10.1126/sciadv.ado6827
Μ.Κουζινοπούλου
Φωτογραφίες: Erha Andini
