Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από τη στιγμή που μια νεαρή πρόσφυγας από τα Προικόνησα της Μικράς Ασίας άνοιξε τη μικρή βαλίτσα της και έβγαλε συγκινημένη από μέσα τα ελάχιστα πράγματα που μπόρεσε να πάρει μαζί της στην Αμμουλιανή της Χαλκιδικής, μεταξύ των οποίων κάποια κομμάτια της προίκας της, υφασμένης με μετάξι και μεράκι. Τον φετινό Σεπτέμβριο, έναν αιώνα μετά, προικιά σαν εκείνα -σεντόνια και κουβέρτες, νυφικά εσώρουχα- θα εκτεθούν στο μικρό χαλκιδικιώτικο νησί, στο Λαογραφικό Μουσείο Αμμουλιανής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για «Τα Αριστοτέλεια», γιορτές των ελληνιστικών χρόνων, αφιερωμένες στον Αριστοτέλη. Οι επισκέπτες θα μπορούν να τα δουν με αφορμή την αναβίωση των επιδείξεων της τοπικής προίκας, ενώ αντίστοιχες εκθέσεις, με άλλου τύπου προικιά, όπως καλλιγραφένια υφαντά, στρωσίδια και χαλιά, θα γίνουν από τις 9 ώς τις 13 Σεπτεμβρίου και σε άλλα χωριά του τρίτου «ποδιού» της Χαλκιδικής: στο Νεοχώρι, τη Μεγάλη Παναγία, το Στανό και το Παλαιοχώρι, αλλού μέσα σε σπίτια και αλλού και στον δρόμο.
Πρόκειται για μία μόνο από τις ιδιαίτερες εκδηλώσεις που ο Δήμος Αριστοτέλη Χαλκιδικής διοργανώνει για «Τα Αριστοτέλεια», πυλώνα του τουριστικού προγράμματος του δήμου, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του υφυπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης), του Υπουργείου Τουρισμού, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας και του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής. Για παράδειγμα, στις 15 Σεπτεμβρίου, στην Αρναία, τοπικοί πολιτιστικοί φορείς αναβιώνουν τον αρνιώτικο γάμο, η ιστορία του οποίου αντλείται από επιβεβαιωμένες πηγές του 19ου και 20ου αιώνα και περιγράφεται σε αυτές ως εντυπωσιακή δραστηριότητα των Μαδεμοχωρίων. «Κίν΄σι (άρχισε) η (ι) γάμους» λένε οι ντόπιοι: «Όπως τότε, πολλά χρόνια πριν. Τότε που ο μπαρμπέρης ξούριζε το γαμπρό, ενώ συγγενείς και φίλοι τον έντυναν. Τότε που (ι) νούνος περίμενε το ψικ (σόι) του γαμπρού. Τότε που καβαλάρηδες γυρνούσαν με το κλουντήρ μέχρι να έρθει η ώρα να φορτώσουν την προίκα. Τότε που η νύφη περίμενε στολισμένη τα παπούτσια από τον ντέβερη του γαμπρού. Τότε που κάθε γάμος ήταν χαρά για όλο το χωριό. Ήταν τραγούδια, ήταν χοροί».
Οι αναβιώσεις αυτές αποτελούν μέρος, μόνο, των εκδηλώσεων, που διαρκούν μήνες. Ήδη από τα μέσα Μαΐου, πραγματοποιήθηκε το διεθνές συμπόσιο- διάλογος με εκπροσώπους εννέα δικτυωμένων με την ανατολική Χαλκιδική ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Μέσα από πέντε συνεδρίες, οι οποίες έλαβαν χώρα σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικά σημεία, όπως ο Ακάνθιος Κόλπος, τα Αρχαία Στάγειρα, ο Πύργος Προσφορίου της Ουρανούπολης, το Άγιον Όρος (παράπλους), ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Στεφάνου Αρναίας, οι 50 σύνεδροι και οι 200 συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να περιγράψουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη συνδέει την εξέλιξή της με την αριστοτελική διάσταση του κόσμου. Τις ίδιες μέρες πάνω-κάτω, στο Παλαιοχώρι, όπου ο Αλέξης (Γιώργης) Ζορμπάς έζησε 22 ολόκληρα χρόνια, τοπικά και μακεδονικά χορευτικά σχήματα «αφηγήθηκαν» μέσα από επικλήσεις και χορούς ένα «αριστοτελικό παραμύθι»- μια ιστορία της καθημερινής ζωής από τους ελληνιστικούς χρόνους μέχρι τους βυζαντινούς και από εκεί στους σύγχρονους χρόνους του «Zorba the Greek» μέχρι το σήμερα και ενόψει του αύριο.
Το πέρασμα του Μεγαλέξανδρου από την Ασία και οι μελωδίες της στέπας από τα βάθη των αιώνων
Παράλληλα, στις 10-13 Αυγούστου η Ανατολική Χαλκιδική υποδέχεται το διάσημο κοζάκικο μουσικό σχήμα «Sazgen Sazy» (https://www.youtube.com/watchv=N_yZGFJ-REM), το οποίο παρουσιάζει παραδοσιακό μουσικό πρόγραμμα, φερμένο από το Αλμάτι του Καζακστάν. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική διαδρομή – αφιέρωμα των «Αριστοτέλειων» στο πέρασμα του Μεγαλέξανδρου από την Ασία, η οποία συνδέεται με δραστηριότητες της γαστρονομικής γιορτής KOUZINA, παρουσιάζοντας τη γαστρονομία των Κοζάκων και τον τρόπο με τον οποίο αυτή επηρεάσθηκε από την ποντιακή- μικρασιάτικη κουζίνα. «Παίζοντας τα παραδοσιακά μουσικά μας όργανα», λένε οι ερμηνευτές του συνόλου, «δίνουμε τη δυνατότητα στο κοινό να αισθανθεί τον πλούτο της στεπικής μελωδίας, που χρονολογείται από τα βάθη των αιώνων. Του δημιουργούμε λόγο να αγγίξει τις πρωτότυπες δημιουργίες Κοζάκων λαϊκών συνθετών και να κατανοήσει τις φωνές των μυστηριωδών οργάνων, που ζωντανεύουν στα χέρια των μουσικών, προκαλώντας ενθουσιώδεις αντιδράσεις στους ακροατές και στους θεατές».
«Δέκα μέλη του συνόλου, με εντυπωσιακές παραδοσιακές φορεσιές και ιδιαίτερα μουσικά όργανα, κάποια από τα οποία θυμίζουν ίσως ποντιακή λίρα, θα δώσουν συνολικά τέσσερις παραστάσεις» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η σύμβουλος Τουρισμού του δήμου Αριστοτέλη, Μαρία Πάππα, σύμφωνα με την οποία οι κάτοκοι του Καζακστάν αγαπούν το Άγιον Όρος, έχουν συνδέσει στην περιοχή της Χαλκιδικής και με τον Μέγα Αλέξανδρο και γνωρίζουν τον Αριστοτέλη. «Στο Αλμάτι υπάρχει πολύ μεγάλη ελληνική κοινότητα, ενώ πολλοί άνθρωποι μιλούν τα ελληνικά. Μετά την απώλεια της ρωσικής αγοράς λόγω του πολέμου, θελήσαμε να “ανοίξουμε” την περιοχή μας σε άλλες ρωσόφωνες αγορές. ‘Ετσι, ενώ συνεχίζουμε την προσπάθεια για τη ρωσική αγορά, πέρυσι προσεγγίσαμε το Καζακστάν και θα ακολουθήσουν το Αζερμπαϊτζάν και η Γεωργία. Ταξιδιωτικοί πράκτορες από το Καζακστάν επισκέφτηκαν την περιοχή μας τον Μάιο και θα την επισκεφτούν ξανά τον Σεπτέμβριο» εξηγεί η κα Πάππα.
Το καζάκικο μουσικό σχήμα θα «παίξει» στις 10 Αυγούστου στην κεντρική πλατεία της Ολυμπιάδας, στις 11 του μηνός στην κεντρική πλατεία της Αρναίας (όπου σε συνεργασία με την Κ.Ε.Δ.Ε. και την Π.Ε.Δ.Κ.Μ. θα πραγματοποιηθεί δικτύωση του Δήμου Αριστοτέλη και του Δήμου Αλμάτι), στις 12 στον παραλιακό πεζόδρομο του Στρατωνίου και στις 13 στην Πλατεία Κελέση στη Μεγάλη Παναγία._
Αλ.Γ
