Ο πολιτικός εξτρεμισμός περιέχει δύο συστατικά: μια υπερβολική απλοϊκή αντίληψη των αιτιών για τα παγκόσμια προβλήματα και μια πεποίθηση ότι υπάρχουν κάποιοι άγνωστοι κακοί από όλα αυτά -  John W. Garder

Τραγούδια, ποίηση, λογοτεχνία, η ζωή και η Θεολογία στην πρώτη ποιμαντορική επίσκεψη του μητροπολίτη κ.Φιλόθεου

27 Νοεμβρίου, 2023

«Θεολογία μπορεί να γίνει με τα πάντα και για τα πάντα» επισήμανε ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος κατά την πρώτη μετά την ενθρόνισή του το περασμένο Σάββατο, ποιμαντορική επίσκεψη στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ, όπου έγινε δεκτός από τις πρυτανικές αρχές, τους διδάσκοντες και τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής.

Σχολιάζοντας την παρατήρηση του κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής, Χρυσόστομου Σταμούλη για τη συμπερίληψη τραγουδιών, ποίησης και λογοτεχνίας στον ενθρονιστήριο λόγο του ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης τόνισε:

«Μπορεί να γίνει Θεολογία με τραγούδια; Δεν έχει να κάνει με τα τραγούδια, έχει να κάνει με τη ζωή, με το τι περιγράφουν τα τραγούδια. Και επειδή η ποιητική δημιουργία και η έκφραση των ανθρώπων αποτυπώνουν τη ζωή των ανθρώπων και επειδή η Θεολογία είναι η ζωή των ανθρώπων και πρέπει να είναι η ζωή των ανθρώπων γι αυτό τον λόγο αποτύπωσα την εμπειρία την οποία έχω στην εκκλησιαστική κοινότητα. Και γι αυτό ό,τι βγήκε στο γραπτό κείμενο, ή στον προφορικό λόγο, δεν αφορά σε μένα προσωπικά, αλλά αφορά στην κοινή εμπειρία και κοινή ζωή που έχουμε όλοι μας ως μέλη της εκκλησιαστικής κοινότητας. Θεολογία μπορεί να γίνει με τα πάντα και για τα πάντα, όταν αυτό το οποίο έχουμε, μπορούμε να το προσφέρουμε κατά τον τρόπο που ο Χριστός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, την Αγίασε, τη Θέωσε».

«Όπου κι αν είμαστε δεν παύουμε να είμαστε Θεολόγοι. Τη μαρτυρία αυτή της ζωής καλούμαστε να την δίνουμε και να την προσφέρουμε. Και αυτό θα γίνει μέσα από την εμπειρία και μέσα από τη γνώση» πρόσθεσε» ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.

Εκφράζοντας ευγνωμοσύνη για την υποδοχή που είχε στην πόλη της Θεσσαλονίκης και σήμερα στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ ο Μητροπολίτης Φιλόθεος τόνισε ότι οι «άνθρωποι της πόλης είναι ζεστοί, άνθρωποι της αγάπης» και ότι από την πρώτη στιγμή «αισθάνθηκε οικειότητα, δεν ένιωσε ξένος».

«Είμαι ευγνώμων για την πληθωρική παρουσία σας, αλλά κυρίως για τη ζεστασιά, την οποία μου προσφέρετε. Αυτή τη ζεστασιά την είδα και χθες στη Θεία Λειτουργία, την ώρα που μοίραζα το αντίδωρο σε όλους τους ανθρώπους και είχα τη δυνατότητα να δεχθώ τις ευχές σας» ανέφερε σημειώνοντας ότι στη Θεολογική Σχολή αισθάνθηκε ότι ζει δεύτερη τελετή ενθρόνισης.

 

«Σημασία έχει η Θεολογία να έχει σχέση με τη ζωή…»

 

«Με υποδέχεστε σήμερα επίσημα σε μία κοινότητα, την πανεπιστημιακή κοινότητα. Σας ευχαριστώ γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να αισθανθώ μέλος αυτής της δικής σας κοινότητας. Σας ευχαριστώ γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να αισθανθώ από την πρώτη στιγμή να μην νιώσω καθόλου ότι ήρθα ξένος εδώ, δεν είμαι ξένος, αισθάνομαι την οικειότητα, την αγάπη, την οποία απλόχερα προσφέρετε όχι μόνο σε μένα, αλλά σε όλους τους ανθρώπους. Ήταν μία ακόμη πληροφορία που μου έδωσαν ότι οι άνθρωποι της Θεσσαλονίκης είναι ζεστοί, άνθρωποι αγάπης, άνθρωποι, οι οποίοι μπορούν να δέχονται και να υποδέχονται και να προσλαμβάνουν τον κάθε άνθρωπο, ο οποίος τους προσεγγίζει. Και αυτό είναι μία πραγματικότητα και μία αλήθεια για την οποία σας είμαι ευγνώμων» υπογράμμισε.

Επισημαίνοντας ότι όλοι οι ομιλητές τόνισαν το πόσο σημασία έχει η Θεολογία να έχει σχέση με τη ζωή επικαλέστηκε τη φράση του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του Συμπολιούχου της Θεσσαλονίκης, την οποία ο Νίκος Ματσούκας αείμνηστος Φιλοσοφίας και Δογματικής της Θεολογίας, έχει συμπεριλάβει στο βιβλίο του «περί δογμάτων και πραγμάτων τον αγώνα ποιούμαι». «Τα δόγματα έχουν να κάνουν με τα πράγματα η πίστη μας έχει να κάνει με τη ζωή μας. Δεν θα μπορούσε η πίστη της Εκκλησίας και η πίστη του Επισκόπου να είναι διαφορετική από τη ζωή των ανθρώπων. Αυτή τη ζωή την οποία βιώνει η εκκλησιαστική κοινότητα σε όλους τους αιώνες, αυτή τη ζωή την οποία καλούμαστε να μοιραστούμε ως μέλη της Εκκλησίας του Χριστού» ανέφερε.

Απευθυνόμενος στους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής(σ.σ. ο κοσμήτορας της Σχολής Χρ Σταμούλης και ομάδα φοιτητών είχαν απευθύνει την πρόσκληση για την επίσκεψη) τόνισε ότι οι Μεγάλοι Ασκητικοί Πατέρες ασκήθηκαν, προσπάθησαν, «έδωσαν αίμα για να λάβουν πνεύμα». «Το αίμα που καλείστε να δώσετε ως φοιτητές Θεολογίας είναι η γνώση, η προσπάθεια, η μελέτη. Και αυτός αγώνας είναι, άσκηση είναι. Άσκηση σημαίνει να αγωνίζεσαι να υπερβαίνεις ακόμη και το θέλημά σου» σημείωσε και τόνισε ότι η συνεργασία με τη Θεολογική Σχολή υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει.

Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης είπε ότι η σημερινή επίσκεψή του στη Θεολογική Σχολή πραγματοποιήθηκε μετά από συνάντηση που είχε με τον κ. Σταμούλη και ομάδα φοιτητών στην Αθήνα μετά την εκλογή του. Η συνάντηση που είχε με τα παιδιά ήταν η αφορμή του ενθρονιστήριου λόγου «να σας γνωρίσω και να με γνωρίσετε», όπως διευκρίνισε.

 

Τα τραγούδια και η Θεολογία

 

«Ο Παναγιώτατος μας απέδειξε προχθές ότι όχι μόνο γίνεται Θεολογία με τα τραγούδια, αλλά και ότι αυτά μπορούν να κοσμούν τον ενθρονιστήριο λόγο ενός Μητροπολίτη. Και δεν ήταν μόνο τα τραγούδια, ήταν και η ποίηση του Σεφέρη, ήταν και η λογοτεχνία του Πεντζίκη, αλλά πρωτίστως ήταν η αγάπη. Δεν αναφέρομαι στα αναμενόμενα ενός ενθρονιστήριου λόγου ενός Επισκόπου. Ήταν η αγάπη που ξεχείλιζε από τον λόγο του Παναγιωτάτου με τον οποίο μας συστήθηκε εδώ στη Θεσσαλονίκη. Μου θύμισε τα λόγια ενός άλλου Φιλοθέου, θιασώτη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στο εγκώμιό του στον Άγιο Δημήτριο τον Μυροβλήτη γράφει πως ο Θεολόγος θεολογεί στο ύψος της αγάπης του. Και ο ποιμένας ποιμαίνει στο ύψος της αγάπης μας και ακόμη περισσότερο πως όλοι υπάρχουμε, υφιστάμεθα στο ύψος της αγάπης μας» τόνισε ο κ. Σταμούλης.

«Η σημερινή μέρα είναι για τη Θεολογική Σχολή και το ΑΠΘ, μέρα γιορτής, ελπίδας και προσδοκίας. Ελπίζουμε σε μία νέα σχέση με τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, σε μία νέα σχέση μαζί σας, ουσιαστική και γόνιμη. Η σημερινή σας επίσκεψη και η επιλογή να ξεκινήσετε τις επισκέψεις σας από τη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ μας γεμίζει ευθύνη να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να αποδείξουμε ότι η Θεολογία μπορεί να αποτελεί και σήμερα την προφητική και κριτική φωνή της Εκκλησίας» συμπλήρωσε.

Ο ρόλος του Ποιμενάρχη είναι προφανής και ιδιαίτερα σημαντικός, επισήμανε ο πρύτανης του ΑΠΘ, Δημήτρης Κωβαίος υπενθυμίζοντας ότι ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο ΑΠΘ. «Η αποστολή της έχει ιδιαίτερη βαρύτητα εφ’ όσον με επιστημονικές μεθόδους και με την εμπειρική έρευνα αναδεικνύεται η Αποκάλυψη του Χριστού, όπως την αποτυπώνουν τα κείμενα και τα μνημεία του πολιτισμού με τη συμβολή των πιστών μελών της εκκλησίας για τον εξανθρωπισμό και την πνευματική πρόοδο της κοινωνίας» ανέφερε ο κ. Κωβαίος.

Τόνισε ακόμη ότι με την εξαιρετική τιμή που επιφύλαξε στους διδάσκοντες και διδασκόμενους με την επίσκεψή του ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ευλογεί τη συνέχιση του ακαδημαϊκού τους έργου, το οποίο καθίσταται πόλος έλξης για πολλούς αλλοδαπούς φοιτητές, ίσως τους περισσότερους από κάθε άλλη Σχολή του ΑΠΘ.

Ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας, Νικόλαος Μαγγιώρος είπε ότι με αισθήματα χαράς, αισιοδοξίας και αγάπης η Θεολογική Σχοή του ΑΠΘ υποδέχεται τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, ο οποίος τόσο στον ενθρονιστήριο, όσο και στο κήρυγμα του την Κυριακή έδωσε το στίγμα της πορείας που θα ακολουθήσει σημειώνοντας δύο στοιχεία: τη σημασία που δίνει στη Θεολογία και στον Πολιτισμό και τη σημασία που δίνει στο πνεύμα της ενότητας.

Kομίζετε την αγάπη σας και το ενδιαφέρον σας για τη Σχολή και τη Θεολογία» επισήμανε ο πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού Απόστολος Κραλίδης. «Βρίσκεστε ανάμεσα σε καθηγητές που υπηρετούν στα δύο Τμήματα της Θεολογικής Σχολής, αλλά κυρίως ανάμεσα σε νέες φοιτήτριες και νέους φοιτητές και πτυχιούχους που σπουδάζουν Θεολογία και σε βάθος χρόνου θα κληθούν να αξιοποιήσουν και να εφαρμόσουν τις γνώσεις που θα κατακτήσουν φοιτώντας στη Σχολή για να υπηρετήσουν την αλήθεια του Ευαγγελίου, να διαφωτίσουν τον λαό του Θεού και να συμπαρασταθούν αδελφικά σε κάθε άνθρωπο, για τον οποίο πέθανε και αναστήθηκε ο Χριστός» είπε.

Με την επίσημη υποδοχή από τον κοσμήτορα της Σχολής, καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη, και τους προέδρους των δύο Τμημάτων, ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης χοροστάτησε στη δοξολογία που τελέστηκε στο ασφυκτικά γεμάτο παρεκκλήσι της Αγίας Τριάδας στον 4ο όροφο της Θεολογικής Σχολής.

Ο κ. Σταμούλης δώρισε στον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης το στεφάνι της Σχολής, δύο τόμους με τα πρακτικά του Συνεδρίου της Σχολής για την Αγία και Μεγάλη Οικουμενική Σύνοδο και ένα μπουκάλι κρασί που ετοιμάστηκε σε συνεργασία με την Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας με αφορμή τα 80 χρόνια της Θεολογικής Σχολής. Ο Μητροπολίτης Φιλόθεος τόνισε τα παλαιότερα χρόνια η Ιερά Μητρόπολη, σε συνεργασία με την Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ διοργάνωσε συνέδριο την περίοδο εορτής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. «Νομίζω ότι είναι ευκαιρία να το επαναφέρουμε» τόνισε.

Κ.Γ.