«Σπιτάκια» για το κιρκινέζι, ένα πουλί που είναι… φίλος του αγρότη αφού τρέφεται με ακρίδες και άλλα έντομα, τοποθέτησε το Παράρτημα Χαλάστρας της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), σε μία προσπάθεια ενίσχυσης των αποικιών του είδους που υπάρχουν στην περιοχή.
Συγκεκριμένα τοποθετήθηκαν 40 τεχνητές φωλιές σε δημόσια κτίρια στα χωριά ‘Ασπρος, Ευρωπός και ‘Αθυρα με βάση τις προτάσεις της αναδόχου του έργου «Καταγραφή πληθυσμού των Κιρκινεζιών και διερεύνηση θέσεων φωλεοποίησης σε οικισμούς που βρίσκονται πλησίον σε ΖΕΠ και δεν έχουν έως τώρα καταγραφεί». Οι καταγραφές που έγιναν στο πλαίσιο της μελέτης έδειξαν πως στους τρεις οικισμούς υπάρχουν οι μεγαλύτερες αποικίες κιρκινεζιών κατά μήκος του Αξιού ποταμού (32 φωλιές στον Ευρωπό, 30 φωλιές στα ‘Αθυρα και 20 φωλιές στον ‘Ασπρο).
Κιρκινέζι, ο φίλος του αγρότη
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΦΥΠΕΚΑ, το Κιρκινέζι Falconaumanni είναι είδος μεταναστευτικού γερακιού που επισκέπτεται τη Νότια Ευρώπη για να φωλιάσει. Οι σημαντικότερες συγκεντρώσεις πληθυσμών στην Ευρώπη εντοπίζονται στην Ισπανία, στην Τουρκία, στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Καταφθάνει από την Αφρική νωρίς την άνοιξη, για να φωλιάσει στα χωριά και τις επαρχιακές πόλεις, αξιοποιώντας μικρές τρύπες σε τοίχους και σκεπές σπιτιών, αποθηκών και παλιών κτιρίων.
Αν και γεράκι, είναι κατά κύριο λόγο εντομοφάγο πουλί και για να τραφεί προτιμά μη εντατικοποιημένες αγροτικές περιοχές με λιβάδια, βοσκόμενα χωράφια, αρόσιμες και θερισμένες καλλιέργειες. Το κιρκινέζι είναι ένα πουλί πολύ χρήσιμο για τους αγρότες, καθώς τρέφεται στις καλλιέργειες με ακρίδες, άλλα έντομα και ποντίκια.
Απειλές
Ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960, το κιρκινέζι ήταν κοινό πουλί με μεγάλους πληθυσμούς στην ελληνική επικράτεια, όμως έκτοτε οι πληθυσμοί του μειώθηκαν δραματικά και συνεχίζουν να εμφανίζουν αρνητικές τάσεις. Η πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού του κιρκινεζιού εντοπίζεται στον θεσσαλικό κάμπο, ωστόσο ο πληθυσμός της κοιλάδας του Αξιού και των κάμπων Κιλκίς και Γιαννιτσών είναι ο μεγαλύτερος του είδους στη βόρεια Ελλάδα. Το κιρκινέζι αναπαράγεται σε αρκετούς οικισμούς στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Αξιού και του ευρύτερου κάμπου του Κιλκίς, από το ύψος της Χαλκηδόνας και της Γέφυρας έως τους οικισμούς γειτονικά του Πολύκαστρου.
Η μεγαλύτερη απειλή για το κιρκινέζι είναι οι αλλαγές στις χρήσεις γης, καθώς το είδος εξαρτάται άμεσα από τις καλλιέργειες. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων σε μεγάλες εκτάσεις μπορεί να οδηγήσει σε κατακερματισμό και υποβάθμιση των διαθέσιμων θέσεων τροφοληψίας. Μία ακόμη πίεση που δέχεται όλο και πιο συχνά είναι η μείωση των διαθέσιμων χώρων φωλιάσματος, καθότι η κατεδάφιση των παλιών σπιτιών και αποθηκών ή η επισκευή τους, στερεί από το είδος επιλογές «στέγασης».
Οι έρευνες καταγραφής καθώς και η διαχειριστική δράση τοποθέτησης των τεχνητών φωλιών πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020 και συγκεκριμένα στο πλαίσιο της Πράξης «Διαχειριστικές Δράσεις Προστατευόμενων Περιοχών, Ειδών και Οικοτόπων στην περιοχή ευθύνης του τέως Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου».
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε ο ΟΦΥΠΕΚΑ
