Δύο εξαιρετικές ταινίες για την αποικιοκρατία, η πρώτη «Οι Άποικοι», από τη Χιλή και η δεύτερη «Το Νέο Αγόρι», με την Κέιτ Μπλάνσετ, ξεχωρίζουν εμφανώς από το νέο κινηματογραφικό επταήμερο. Επίσης, προβάλλονται τα φιλμ «Μινόρε» του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα, «Το Χρέος του Εκτελεστή» με τον Μάικλ Κίτον, «Kung Fu Panda 4», η συνέχεια του πασίγνωστου φραντσάιζ animation και «Άσπιλη», με την Σίντνεϊ Σουίνι.

   Οι Άποικοι

   (“The Settlers”) Δραματική περιπέτεια εποχής, χιλιανής και διεθνούς συμπαραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Φελίπε Γκαλβέζ, με τους Καμίλο Αραντσίμπια, Μπέντζαμιν Γουέστφαλ, Μαρκ Στάνλεϊ, Αλφρέντο Κάστρο, Μισέλ Γκουάνα, Μαρτσέλο Αλόνσο, Σαμ Σπρούελ κα.

   Τα Όσκαρ πέρασαν. Οι προβολείς που τυφλώνουν έσβησαν, όπως και τα λαμπερά χαμόγελα. Τα κόκκινα χαλιά μαζεύτηκαν, ενώ τα στρας, οι πανάκριβες τουαλέτες και τα κοστούμια ξαναμπήκαν στις ντουλάπες. Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, στον μεγάλο κινηματογράφο και μάλιστα μέσω της Χιλής και του πρωτοεμφανιζόμενου Φελίπε Γκαλβέζ, που με τους «Αποίκους» του θα μας θυμίσει τη σπουδαιότητα των ταινιών, όταν αυτές, χωρίς να χάνουν στάλα από το κινηματογραφικό είδος που υπηρετούν, επαναφέρουν ιστορικά γεγονότα τεράστιας σημασίας και αναδεικνύουν τις πληγές της ανθρωπότητας που δυστυχώς παραμένουν ακόμη ανοιχτές – τοποθετούνται για πάντα στη μνήμη μας.

   Ο Φελίπε Γκαλβέζ, πρώην μοντέρ, στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, με τούτο το βάναυσο και ανατριχιαστικό δραματικό γουέστερν, με το οποίο θα κερδίσει και το βραβείο FIPRESCI, στο τελευταίο φεστιβάλ Καννών, χρησιμοποιώντας μοναδικά τους κώδικες του μεγάλου σινεμά, ανατέμνει την ιστορία της μαρτυρικής χώρας του, για να ασκήσει κριτική στις θηριωδίες της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Ένα φαινόμενο των περασμένων αιώνων, που ακόμη και σήμερα, έστω και καλυμμένα, τροφοδοτεί με πλούτη ορισμένες χώρες και τυραννά πολλούς λαούς, που η δύση τους χαρακτηρίζει με το περιφρονητικό «τρίτος κόσμος». Και το χειρότερο, το πνεύμα της αποικιοκρατίας, έστω και εξευγενισμένα, παραμένει ζωντανό και πάντα απειλητικό, ειδικά αν πέσουμε στην παγίδα του «περασμένα ξεχασμένα».

   Το ιδιαιτέρως προσεγμένο σενάριο, μας πάει στη Χιλή, στα τέλη του 19ου αιώνα και στην ιστορία της εκμετάλλευσης από τον αποικισμό της Γης του Πυρός από ευρωπαϊκά εμπορικά συμφέροντα και το πολιτικό κατεστημένο του αποικιοκρατικού Σαντιάγο. Ένας διαβόητος γαιοκτήμονας, ο Ισπανός Χοσέ Μενέντεζ (υπαρκτό πρόσωπο), ένα είδος ολιγάρχη της Λατινικής Αμερικής, ο οποίος είχε αποκτήσει τα δικαιώματα γης και εκτροφής προβάτων, χρησιμοποίησε μισθοφόρους για να κυνηγήσει και να σφαγιάσει τους ιθαγενείς της Παταγονίας που του στάθηκαν εμπόδιο. Ανάμεσα στους πληρωμένους φονιάδες είναι και ένας πρώην στρατιώτης του βρετανικού στρατού, γνωστός και ως «κόκκινο γουρούνι», γιατί συνεχίζει να φορά τον κόκκινο στρατιωτικό χιτώνα και παίρνει άριστα στα φονικά. Μαζί του θα έχει ακόμη έναν δολοφόνο, με προϋπηρεσία στο κυνήγι ινδιάνων, αλλά και έναν μιγά ιχνηλάτη.

   Ένα σκοτεινό, εικαστικά εκθαμβωτικό δραματικό γουέστερν, που δανείζεται εκλεκτικά στοιχεία θρίλερ, το φιλμ του Γκαλβέζ υπηρετεί εκπληκτικά τους κώδικες των ειδών που διαχειρίζεται, ενώ δεν χάνει ούτε στιγμή την προσήλωσή του στην υπενθύμιση της αποικιακής βαρβαρότητας, που αναμείχθηκε με τα θεμέλια της χώρας του (και κατ’ επέκταση σε όποια γη πάτησαν το πόδι τους οι αποικιοκράτες) και υπονοώντας σαφώς ότι ήταν αυτή η ιστορία υπήρξε κι ένα μάθημα πολιτικής βίας και καταπίεσης για τα επόμενα χρόνια, είτε με τη μορφή δικτατοριών, είτε με το ένδυμα των πολιτικών.

   Ο Γκαλβέζ, όμως, διακρίνεται και για την οικονομία και την περιεκτικότητά του, τον στοχασμό του, αλλά και τα υπέροχα πλάνα στην έρημη γη που πλημμυρίζουν από τη ιδιοσυγκρασιακή μουσική του Χάρι Άλους.

   Ωστόσο, η σημαντικότερη παρατήρηση του Γκαλβέζ αφορά την επιχείρηση διαστρέβλωσης της ιστορίας (κάτι που έκανε και ο Σκορσέζε με τους «Δολοφόνους του Ανθισμένου Φεγγαριού») όταν οι αυτόχθονες εξαναγκάζονται να ποζάρουν για φωτογραφίες με δυτικά ρούχα, να διαγράψουν τη δική τους ξεχωριστή ταυτότητα και να «συνεργαστούν» σε μια νέα «εθελοντική» υποταγή, στη λευκή κουλτούρα…

   Ικανοποιητικές και οι ερμηνείες από το καστ, το οποίο ακολούθησε με συνέπεια τους δουλεμένους, στη λεπτομέρεια, σχεδιασμένους χαρακτήρες του Γκαλβέζ, από τον οποίο αναμένουμε με ανυπομονησία την επόμενη δουλειά του.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Στη Χιλή του τέλους του 19ου αιώνα, τρεις ιππείς προσλαμβάνονται από έναν πλούσιο γαιοκτήμονα για να σημειώσουν την περίμετρο της εκτεταμένης περιουσίας του. Σύντομα, όμως, αυτή η διοικητική αποστολή θα μετατραπεί σ’ ένα αιματοβαμμένο κυνήγι των ιθαγενών της περιοχής.

   Το Νέο Αγόρι

   (“The New Boy”) Δράμα εποχής, αυστραλιανής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Γουόρικ Θόρντον, με τους Ασουάν Ριντ, Κέιτ Μπλάνσετ, Ντέμπορα Μέλμεν, Γουέιν Μπλερ κα.

   Η δεύτερη ταινία της εβδομάδας που έχει σχέση με την αποικιοκρατία, αν και σε εντελώς διαφορετικό ύφος και χωρίς τη δυναμική των «Αποίκων», αλλά με μία ξεχωριστή τρυφερή ματιά για τις μεταφυσικές αγωνίες, την ταυτότητα, την πίστη και τη θρησκεία, τον δυτικό πολιτισμό και την αγάπη.

   Ένα δράμα εποχής, από τον πολλά υποσχόμενο Αυστραλό σκηνοθέτη Γουόρικ Θόρντον και με πρωταγωνίστρια και παραγωγό την Κέιτ Μπλάνσετ, που πετά το ένδυμα της σταρ και αρκείται – και υποκριτικά – στην ταπεινότητα ενός ράσου.

   Η ιδέα για την ταινία, που προβλήθηκε στις Κάννες, στο Τμήμα Ένα Βλέμμα και κέρδισε αρκετές διακρίσεις στα εθνικά βραβεία Αυστραλίας, είχε μπει στο μυαλό του Θόρντον πολλά χρόνια τώρα, καθώς το στόρι πηγάζει από τις δικές του αρνητικές εμπειρίες που είχε μικρός σε καθολικό οικοτροφείο.

   Οι δυο τους – Γουόρικ και Μπλάνσετ – διαμόρφωσαν εκ νέου το σενάριο, αποφεύγοντας τις δραματικές υπερβολές ή τις θλιβερές καταστάσεις, με την κακομεταχείριση των παιδιών, αγγίζοντας με μία απαλότητα την ιστορία, δίνοντας έμφαση στις αποχρώσεις, στις μεταφυσικές αγωνίες και χτυπώντας την αποικιοκρατία δίχως να προβάλλονται αρνητικοί λευκοί χαρακτήρες.

   Η ιστορία, τοποθετημένη στις αρχές της δεκαετίας του ’40 κι ενώ μαίνεται ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ξεκινά όταν σε ένα απομονωμένο μοναστήρι, στα βάθη της Αυστραλίας, ένας αστυνομικός παραδίδει έναν μικρό Αβοριγίνα στην αδελφή Αϊλίν, που το διευθύνει. Μαζί, με άλλα ορφανά αυτόχθονα παιδιά, θα του παράσχει φροντίδα, στέγη και τροφή. Ο ατίθασος μικρός, όμως, αρνείται να συμμορφωθεί και να μιλήσει, δεν ακολουθεί τους κανόνες και μένει μακριά από τον πολιτισμό και τη θρησκεία που θέλουν να επιβάλουν οι καλόγριες. Σταδιακά, θα έρθει κοντά με την αδελφή Αϊλίν, η οποία αρχίζει να καταλαβαίνει ότι το αλλόκοτο παιδί, ένα σωστό αγρίμι, είναι αληθινά ξεχωριστό και με ιδιαίτερες δυνάμεις. Όταν όμως το μοναστήρι αποκτά έναν πολύτιμο Εσταυρωμένο, που επηρεάζει καθοριστικά το αγόρι, η αδελφή Αϊλίν, θα αρχίσει να αμφιβάλει για τον μικρό και θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στις παραδόσεις τής πίστης της και την αλήθεια που ενσαρκώνει το αγόρι και ο πολιτισμός των αυτοχθόνων που μεταφέρει.

   Ο Θόρντον, δεν βιάζεται να αναπτύξει τους χαρακτήρες και τη σχέση που δημιουργεί ο μικρός του ήρωας, ένα πανέξυπνο εκπληκτικό χαμίνι, με υπερφυσικές ιδιότητες, με τις καλόγριες και τα άλλα ορφανά. Ο Θόρντον κεντάει, δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια, αναδεικνύει εξαιρετικά τα απόκοσμα και πανέμορφα τοπία και των ανοιχτών οριζόντων της αχανούς Αυστραλίας – η διεύθυνση φωτογραφίας του ιδίου είναι απαράμιλλης ομορφιάς. Με λεπτές πινελιές φαντασίας και δίνοντας έμφαση στο μυστηριακό περιβάλλον, αλλά και με μικρά δείγματα εξαιρετικού χιούμορ, ο σκηνοθέτης αναπτύσσει νωχελικά την ιστορία του, φτάνοντας, σε ορισμένα σημεία να δίνει την εντύπωση ότι μακρηγορεί χωρίς ιδιαίτερο λόγο, αλλά έχει τον σκοπό του.

   Και δικαιώνεται καθώς αφήνει περιθώριο για συγκίνηση και ελπίδα, χωρίς να σταματά να μας εκπλήσσει ακόμη και στις πιο απρόσμενες στιγμές, κυρίως αναδεικνύοντας τη βλάβη που προκάλεσε η αποικιοκρατία και ο δυτικός πολιτισμός ακόμη και όταν αυτός είχε τις καλύτερες των προθέσεων.

   Ο 11χρονος Αβορίγινας Ασουάν Ριντ είναι μία πραγματική αποκάλυψη, ένας υπέροχος διαβολάκος, που συνεπαίρνει με τα πηγαία χαρίσματά του, η Κέιτ Μπλάνσετ, για μια ακόμη φορά είναι άψογη, πραγματικά εξαιρετική η Ντέμπορα Μέλμεν, στο ρόλο της δεύτερης μοναχής, όπως και τα υπόλοιπα πρωτοεμφανιζόμενα αγόρια, που συμπληρώνουν το καστ.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Σε ένα απομακρυσμένο μοναστήρι και οικοτροφείο για παιδιά Αβορίγινων, στην Αυστραλία τη δεκαετία του 1940, που διευθύνει η αντισυμβατική αδελφή Αϊλίν, ένας αστυνομικός φέρνει ένα ατίθασο ορφανό αγόρι. Γρήγορα, η αδελφή Αϊλίν θα καταλάβει ότι το παιδί έχει ξεχωριστές δυνάμεις. Όταν το μοναστήρι αποκτά έναν πολύτιμο Εσταυρωμένο, το αγόρι μένει άναυδο, ενώ η μυστηριώδης δύναμή του μικρού αυτόχθονα εκλαμβάνεται ως απειλή.

   Μινόρε

   Κωμωδία τρόμου και φαντασίας, ελληνικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα, με τους Νταβίντε Τούτσι, Δάφνη Αλεξάντερ, Απόλλων Μπόλλα, Νικόλα Μπράβο, Στέλιο Δημόπουλο, Μελέτη Γεωργιάδη, Γιάννη Χατζηγιάννη, Έφη Παπαθεοδώρου, Μάκη Παπαδημητράτο κα.

   Από τις σπάνιες περιπτώσεις που το ελληνικό σινεμά μπαίνει στον κόσμο του horror και μάλιστα με αξιώσεις, από την έμπνευση και το μεράκι του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα. Έτσι, έπειτα από δέκα χρόνια από το παράξενο και πάλι φιλμ «Ο Χειμώνας», ο Έλληνας σκηνοθέτης, που δραστηριοποιείται στο εξωτερικό ως τεχνικός οπτικών εφέ, επιστρέφει φέρνοντας φρικτά τέρατα σε μια γραφική παραλία της χώρας μας και μαζί μια καλτ ταινία του είδους.

   Ο Κουτσουλιώτας, έχοντας αποκτήσει την εμπειρία για τους κανόνες που διέπουν οι b movies τρόμου και φαντασίας, τους οποίους συνδυάζει με την μαύρη κωμωδία, θα μας χαρίσει και ορισμένες αναφορές από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο – ακόμη και με το πέρασμα του Βασίλη Καΐλα, τον περίφημο «Βασιλάκη» του «Λουστράκου» και πολλών άλλων μελοδραμάτων εκείνης της εποχής.

   Σε μια ελληνική παραθαλάσσια μικρή πόλη, όπου συναθροίζονται οι εκκεντρικοί κάτοικοί της, ένας νέος ξένος ναυτικός αναζητά τον εξαφανισμένο πατέρα του, από τον οποίο του έμεινε μόνο ένα μπουζούκι. Το οικείο φυσικό σκηνικό της γραφικής παραλίας, με τον κόσμο να απολαμβάνει τη μουσική και τους χορούς, το φαγητό και την παρέα, θα καλυφτεί από μία ομίχλη, ενώ την περιοχή αρχίζουν να πολιορκούν τρομερά όντα, που επιτίθενται στους ανθρώπους, ενώ άλλους τους παρασύρουν στη θάλασσα, μέσα από φρικτά όνειρα.

   Ακόμη μια ελληνική ταινία που έχει μία πολύ ωραία ιδέα, αυτή της συνάντησης του ρεμπέτικου, που κατατρομοκράτησε κάποτε τα χρηστά ήθη της καθωσπρέπει κοινωνίας, με τον κοσμικό τρόμο του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβρκραφτ, αλλά γρήγορα δείχνει να αγκομαχά, το σενάριο να δείχνει τις εμφανείς αδυναμίες του και ο σκηνοθέτης να αναγκάζεται να τραβά την υπόθεση με επαναλήψεις, πλατειάζοντας υπερβολικά. Ακόμη και η σατιρική του διάθεση, για τα στραβά και ανάποδα της ελληνικής κοινωνίας, μοιάζει να τσαλαβουτά στα ρηχά.

   Ωστόσο, η προσπάθεια του Κουτσολιώτα για μία ταινία φαντασίας και τρόμου, ελληνικής παραγωγής, πρέπει να αναγνωριστεί, καθώς δεν υπολείπεται των ξένων, με τις τρομαχτικές εικόνες και τις εφιαλτικές σεκάνς να έχουν τη δική τους δυναμική και βεβαίως να προσφέρει διασκέδαση στους φαν του είδους,

   Το πολυπρόσωπο καστ δεν ξεφεύγει από τα καθιερωμένα, αν και έχει την πλάκα του να βλέπεις την χαλκέντερη και αγαπημένη Έφη Παπαθεοδώρου να μετατρέπεται σε τέρας…

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μια καυτή, καλοκαιρινή νύχτα, σε μια παραλία της Ελλάδας που είναι γεμάτη κόσμο που απολαμβάνει μουσική, φαγητό και χορούς, μια ομίχλη καλύπτει την περιοχή και παράξενα όντα πολιορκούν την πόλη, επιτίθενται σε ανθρώπους, ενώ άλλους τους παρασύρουν στην θάλασσα μετά από φρικτά όνειρα.

   Το Χρέος του Εκτελεστή

   (“Knox Goes Away”) Αστυνομικό θρίλερ, αμερικάνικης παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Μάικλ Κίτον, με τους Μάικλ Κίτον, Αλ Πατσίνο, Μάρσα Γκέι Χάρντεν, Τζέιμς Μάρντσεν, Σούζι Νακαμούρα, Τζον Χουγκενάγκερ κα.

   Η επιστροφή του Μάικλ Κίτον στη σκηνοθεσία, έπειτα από δεκαπέντε χρόνια και τον «Σιωπηλό Εκτελεστή», με ένα ακόμη θρίλερ, που ακολουθεί τη φόρμα ενός νεονουάρ κι έχοντας την τραβηχτική ιδέα, με τον ήρωα, ένα πληρωμένο δολοφόνο, να πάσχει από μία σπάνια μορφής άνοια.

   Από μόνη της η ιδέα αυτή, δίνει το δικαίωμα στον Κίτον να «παίξει» σε πολλά επίπεδα, πέρα από τη δράση και το μυστήριο της ιστορίας του, εμβαθύνοντας στην ψυχολογία του «εκτελεστή» του, μιλώντας ταυτόχρονα για μια ασθένεια που πλέον παίρνει διαστάσεις επιδημίας.

   Ο Κίτον υποδύεται έναν πληρωμένο δολοφόνο, τον Νοξ, που αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά με τη μνήμη του. Ο γιατρός θα του πει ότι πάσχει από μια ταχέως εξελισσόμενη μορφή άνοιας και βεβαίως θα πρέπει να αποσυρθεί από το «επάγγελμα». Όταν ο αποξενωμένος γιος του θα του ζητήσει πανικόβλητος και μέσα στα αίματα βοήθεια γιατί όπως του λέει σκότωσε τον βιαστή της ανήλικης κόρης του και όλα τα αποδεικτικά στοιχεία του φόνου είναι εις βάρος του. Η αστυνομία γρήγορα βρίσκεται στο κατόπι του γιου και ο Νοξ θα πρέπει να καθυστερήσει την απώλεια της μνήμης του για να τον σώσει.

   Η ταινία παρακολουθείται με ενδιαφέρον, αν και το περίπλοκο σενάριο, το στιλ σκηνοθεσίας και οι φωτισμοί, που παραπέμπουν σε νουάρ, μάλλον δεν είναι και η καλύτερη προσέγγιση από τον Κίτον. Δείχνει αναποφάσιστος σε πολλά σημεία της ταινίας, χάνοντας την ευκαιρία να κάνει τελικά μία παράλογη μαύρη κωμωδία, αφήνοντας κατά μέρος το δράμα και την προσέγγιση μίας ασθένειας, που η διάδοσή της μπορεί να χτυπήσει ακόμη και έναν δολοφόνο επί πληρωμή.

   Ο Μάικλ Κίτον, που μοιάζει ιδιαιτέρως λαμπερός και φρέσκος, για το ρόλο του και σκοτεινό τοπίο που κινείται, είναι, όπως πάντα, καλός, ο γοητευτικός Μάρσντεν είναι ικανοποιητικός, η Σούζι Νακαμούρα απολαυστική και ο Αλ Πατσίνο, κάνει μία διευκόλυνση στον φίλο του.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ…. Ένας επί πληρωμή δολοφόνος που διαγνώστηκε με μια ταχέως εξελισσόμενη μορφή άνοιας έχει την ευκαιρία να λυτρωθεί σώζοντας τη ζωή του ενήλικου γιου του, με τον οποίο έχουν αποξενωθεί.

   Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:

   Kung Fu Panda 4

   Μπορεί να απέχει σε πρωτοτυπία και δημιουργικότητα από τα δύο πρώτα φιλμ του αγαπημένου φραντσάιζ, αλλά παραμένει μία εγγυημένη ψυχαγωγία για τους μικρούς μας φίλους, το τελευταίο animation της Dreamworks (παραγωγής 2024). Οχτώ χρόνια έπειτα από τις τελευταίες του περιπέτειες, ο λιχούδης αρκουδάκος Πο επιστρέφει, σε σκηνοθεσία Μάικλ Μίτσελ και Στέφανι Στάιν, πιο σοφός και συναισθηματικός, παραπέμποντας νοσταλγικά αλλά χωρίς να προσθέτει κάτι καινούργιο, στις δόξες του παρελθόντος.

   Ο αγαπημένος Πο, δεξιοτέχνης των πολεμικών τεχνών, καλείται πλέον να αναλάβει το ρόλο του πνευματικού ηγέτη στην Κοιλάδα της Ειρήνης. Ο Πο, δεν έχει ιδέα πώς να μεταφέρει τις γνώσεις του και να εκπαιδεύσει τον αντικαταστάτη του στη θέση του Δράκου Πολεμιστή και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, κάνει την εμφάνισή της και μια πανούργα μάγισσα, μια μικρή σαύρα που έχει την ικανότητα να μεταμορφώνεται σε οποιοδήποτε πλάσμα επιθυμεί, προκειμένου να κατακτήσει τον κόσμο.

   Η ταινία προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.

   Άσπιλη

   (“Immaculate”) Η γνώριμη παρέλαση ταινιών τρόμου συνεχίζεται με τούτο δω το horror, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, που θα προσφέρει αρκετές ανατριχίλες και κραυγές φόβου και μάλλον θα ικανοποιήσει τους φανατικούς του είδους. Η ταινία του Μάικλ Μόχον, με πρωταγωνίστρια την Σίντνεϊ Σουίνι, διαθέτει όλα τα συστατικά και μια φροντισμένη παραγωγή, για μιάμιση ώρα αγωνίας, αν και τα κλισέ περιορίζουν το όποιο ενδιαφέρον. Η Σεσίλια, μια νεαρή καλόγρια, που αποστέλλεται να υπηρετήσει σε ένα δαιμονισμένο μοναστήρι στην ιταλική επαρχία…

   Χάρης Αναγνωστάκης