Όλες οι αλήθειες αξίζουν να ειπωθούν, αλλά είμαστε εμείς που δεν αξίζουμε όλοι να τις ακούσουμε. Alfred Capus, 1858-1922, Γάλλος συγγραφέας

Στερεύει ο Μόρνος – Αναδύονται τα βυθισμένα στα νερά σπίτια από το χωριό Κάλλιο

31 Αυγούστου, 2024

Έχει υποχωρήσει αισθητά η στάθμη στη λίμνη του Μόρνου που τροφοδοτεί την ύδρευση της Αθήνας. Τα τελευταία δύοο χρόνια η στάθμη έχει υποχωρήσει πάνω από 35 μέτρα και άλλα 18 περίπου μόλις το τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με τους κατοίκους.
Στο χωριό Κάλλιο Φωκίδας οι κάτοικοι κάθε μέρα παρατηρούν τη λίμνη να μειώνεται με γρήγορους ρυθμούς. Παράλληλα, τα θαμμένα μέσα στο νερό κτίσματα του χωριού που εγκατέλειψαν αποκαλύπτονται, μαζί τους και οι μνήμες από το παρελθόν. 
Το 1980 όταν ολοκληρώθηκε η τεχνική λίμνη του Μόρνου οι άνθρωποι που ήταν εκεί αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε υψόμετρο 390 μέτρων και να δημιουργήσουν νέο οικισμό. Οι περισσότεροι όμως μετακινήθηκαν στην Αθήνα και άλλες πόλεις της χώρας. Εκεί, στον νέο οικισμό Κάλλιο μένουν περίπου 60 άνθρωποι να βλέπουν και να παρατηρούν κάθε μέρα να αναδύονται από τα νερά της λίμνης οι παιδικές τους μνήμες τα υπάρχοντά τους, όλα όσα εγκατέλειψαν.
Τα 80 σπίτια στο βυθισμένο στα νερά τις λίμνης χωριό Κάλλιο μαζί και η εκκλησία τους και το Δημοτικό τους Σχολείο «θυσιάστηκαν» για την ύδρευσης της Αθήνας. «Για ένα έργο που κάλυψε το μεγάλο πρόβλημα της πρωτεύουσας, αλλά χωρίς να αποδώσει μέχρι και σήμερα κάποιο όφελος για την περιοχή μας» όπως λένε με παράπονο.
Όλοι τους θυμούνται τον παλιό ναό της Ευαγγελίστριας που έχει καλυφθεί από τα νερά και δεν έχει φανερωθεί ακόμη. Θυμούνται το Δημοτικό Σχολείο που πλέον το βλέπουν να στέκει στη θέση του, τους δρόμους, τα σοκάκια και τα καφενεία τους.
«Όταν αποκαλύπτονται τα πρώτα σπίτια χτυπούν τα καμπανάκια της λειψυδρίας» σημειώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος της κοινότητας Καλλίου Αποστόλης Γεροδήμος.
Αυτά τα καμπανάκια έχουν χτυπήσει προ πολλού, όχι μόνο στην περιοχή γύρω από το Μόρνο, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή που επηρεάζει όλα τα σημεία που παίρνει νερό η Αττική είτε από το Μόρνο, είτε από τον Εύηνο, είτε ακόμη από την Κωπαϊδα και την Υλίκη.
Στην Κωπαϊδα δίδεται μία μεγάλη μάχη να μειωθούν οι ζημιές καθώς χιλιάδες στρέμματα θα παραμείνουν απότιστα, με ότι σημαίνει αυτό για τις παραγωγές τον αγροτών. Τα προηγούμενα χρόνια είχαν μία δυνατότητα να παίρνουν ποσότητες νερού και από την ΕΥΔΑΠ. Τώρα αυτό το ενδεχόμενο απομακρύνεται συνεχώς καθώς στους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ που τροφοδοτούν την Αττική η στάθμη πέφτει και το αποθηκευμένο νερό μειώνεται συνέχεια. 
Όσο όμως το θαμμένο μέσα στα νερά της λίμνης χωριό Κάλλιο συνεχίζει να αποκαλύπτεται, συναγερμός έχει χτυπήσει προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι μετρήσεις πολλαπλασιάζονται, το καμπανάκι του κινδύνου έχει σημάνει.
«Έχουμε ένα βιώσουμε τέτοια κατάσταση από το 1993» σημειώνει ο πρόεδρος της κοινότητας Καλλίου Αποστόλης Γεροδήμος και συνεχίζει λεγοντας πως «από τότε πέρασαν 30 χρόνια. Βεβαίως στη λίμνη κατέβαινε η στάθμη. Χιόνιζε και έβρεχε το χειμώνα με συνέπεια να αναπληρώνει την ποσότητα του νερού. Τώρα η κατάσταση γίνεται εφιαλτική. Όσο θα πέφτει η στάθμη του νερού τόσο θα αποκαλύπτονται κτίρια από το βυθισμένο μέσα στο νερό χωριό. Αν δεν βρέξει το χειμώνα το πρόβλημα θα γίνει πολύ μεγαλύτερο» όπως σημειώνει, εκφράζοντας την ελπίδα «να μην ξαναζήσουμε ότι ζήσαμε 30χρονια πριν».
Όπως σημειώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Κώστας Κουτσούμπας «η στάθμη της λίμνης έχει πέσει 40 μέτρα από το όριο της υπερχείλισης» και όπως υποστηρίζει «η διαρκής ανομβρία επιταχύνει την πτώση της. Βεβαίως, τώρα δεν έχει φτάσει στην κατάσταση που είχε φτάσει το 1993 που ήταν το αποκορύφωμα. Συγκριτικά με το 1993 είμαστε σε καλύτερο επίπεδο, αλλά αν συνεχιστεί η λειψυδρία και δεν πέσουν βροχές και χιόνια στην περιοχή της θα είναι εφιαλτική κατάσταση».
Ο Γιάννης Λάϊος που κατοικεί στο Κάλλιο θυμάται πως «το 1993 η λίμνη είχε φτάσει στο όριο και δεν μπορούσε το νερό να φύγει ελεύθερα στο κανάλι και αναγκάστηκαν να φέρουν αντλίες». Θεωρεί όμως ότι «η κατάσταση τωρα είναι χειρότερη» καθώς, όπως λέει, «τότε δεν έπεφτε μέσα στη λίμνη ο Εύηνος». Υποστηρίζει, παράλληλα, ότι ως αποθήκη η λίμνη του Μόρνου «δεν έχει την ίδια χωρητικότητα από ότι στο παρελθόν καθώς φερτά υλικά από τους χειμάρρους οδηγούνται στη λίμνη συνεχώς και ανεβάζουν τον πυθμένα της και με αυτό τον τρόπο συνεχώς μειώνουν τη χωρητικότητά της».
Όλοι έχουν τα βλέμματα στραμμένα στον ουρανό καθώς, όπως επιμένουν, η κατάσταση είναι κρίσιμη και κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει το επόμενο διάστημα. Η ελπίδα για βροχές και χιόνια παραμένει ζωντανή. Αυτή δεν θα ανακουφίσει μόνον την Αττική αλλά και τους παραγωγούς στην περιοχή της Κωπαΐδας που βλέπουν την σοδειά τους να θυσιάζεται
Γιώργος Παλαμιώτης