Κανένας δεν είναι αθώος μετά από την εμπειρία της συμμετοχής στην κυβέρνηση. Δεν είναι όμως όλοι ένοχοι. - Daniel Patrick Moynihan, 1927-2003, Αμερικανός Γερουσιαστής

«Respublika»: Η εξάωρη παράσταση-εμπειρία του Λούκας Τβαρκόβσκι «έρχεται» στη Μαλακάσα

11 Ιουνίου, 2024

Μία πρωτόγνωρη παράσταση-εμβυθιστική εμπειρία, που κινείται στα όρια του σινεμά, του θεάτρου και του rave party, είναι το «Respublika» του «αιρετικού» Πολωνού σκηνοθέτη Λούκας Τβαρκόβσκι, που «έρχεται» στη Μαλακάσα, στις 13, 14 και 15 Ιουνίου. Ένα σκηνικό-εγκατάσταση, σαν κινηματογραφικό πλατό, με σάουνες, dancefloor, φαγητό, μπαρ και lounge, όπου κοινό και περφόρμερ ενώνονται σε ένα εξάωρο πείραμα συνύπαρξης υπό τους ήχους και τους χορούς της rave κουλτούρας.

Δύο μέρες πριν από την πρεμιέρα στη Μαλακάσα και ενώ λίγες θέσεις μένουν διαθέσιμες, ο σκηνοθέτης της διπλής sold-out επιτυχίας του «Rohtko», έρχεται, με ανάθεση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, να στήσει, για πρώτη φορά σε εξωτερικό χώρο, στο Terra Vibe Park στη Μαλακάσα, μια κοινότητα που όμοιά της δεν έχουμε ξαναζήσει. Ένα ιδιότυπο παραστασιακό εγχείρημα που μετουσιώνεται σε μια συλλογική, συμπυκνωμένη σε λίγες ώρες εμπειρία στοχασμού, μετά χορού, μια περιστασιακή αυτόνομη ζώνη, για το νόημα της ύπαρξης και, μαζί, της συνύπαρξης.

Στα σαράντα ένα του χρόνια, ο Τβαρκόβσκι -επί δεκαετίας συνεργάτης του Κριστιάν Λούπα και πλέον ο πιο ανερχόμενος Ευρωπαίος σκηνοθέτης διεθνώς- διευρύνει τα όρια της τεχνολογίας και των νέων μέσων στην παραστασιακή συνθήκη, έλκοντας το ύφος των σκηνοθεσιών του από το είδος του mockumentary. Δημιουργεί, δηλαδή, έργα τέχνης που, ενώ δεν συνέβησαν ποτέ, ο ίδιος τα προσεγγίζει σαν πραγματικά συμβάντα.

Ένα τέτοιο mockumentary είναι και το «Respublika»: οικοδομεί σε παρόντα χρόνο ένα ουτοπικό μέλλον του θεάτρου και της κοινωνίας. «Γιατί ίσως κάποτε να είμαστε όλοι ελεύθεροι, ίσοι και να χορεύουμε έως το ξημέρωμα. Κι αν όχι για πάντα, έστω για έξι μόνο ώρες» σημειώνουν οι συντελεστές.

Μια γιορτή εικόνων, μουσικής και χορού

Η παράσταση, που έχει ήδη διαπρέψει στις ευρωπαϊκές σκηνές, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε εξωτερικό χώρο, εκεί από όπου όλα ξεκίνησαν, στη φύση. Μπορεί να διαρκεί 6 ώρες συνολικά, αλλά τα 45 πρώτα λεπτά ξεναγείσαι στους χώρους, δυόμισι ώρες ζεις τη δράση, ενώ μιάμιση ώρα χορεύεις όσο και όπως θες.

Οι θεατές δεν χρειάζεται να μείνουν στη θέση τους. Μπορούν να επιλέξουν να συνυπάρξουν με τους ηθοποιούς, μπαίνοντας μαζί τους στη σάουνα και δειπνώντας στην κοινόχρηστη κουζίνα ή να παρακολουθούν τα πάντα από μια αναπαυτική θέση. Μπορούν να περιπλανηθούν ανάμεσα στα δωμάτια ή να κάνουν το διάλειμμά τους στο μπαρ. Να παρατηρούν το πώς στήνονται και ξεστήνονται τα σκηνικά δίπλα τους ή να χορεύουν μέχρι τελικής πτώσης στο κλαμπ του «Respublika». Το σίγουρο είναι πως θα πάρουν μέρος σε μια διαφορετική παράσταση, που υπόσχεται μια υπέρτατη εμπειρία, μια γιορτή εικόνων, αφήγησης, μουσικής, χορού που απελευθερώνει τις αισθήσεις, μια στιγμή θεάτρου που καθιστά την τέχνη προϋπόθεση για τη ζωή.

Το σκηνικό είναι μια προσομοίωση της κοινότητας που δημιούργησε η ομάδα του «Respublika» στο πείραμα συμβίωσής της, το οποίο είχε διάρκεια σχεδόν ενός χρόνου, το 2020. Ηθοποιοί διαφορετικών φύλων, εθνικοτήτων και ηλικιών αποφασίζουν τότε, εν μέσω της πανδημίας, να ζήσουν για ένα διάστημα στη φύση, κόντρα στις έννοιες της κανονικότητας και της παραγωγικότητας, αποκομμένοι από την κοινωνία και τον βασικό κανόνα επιβίωσης σε αυτήν: την εργασία και το βασικό εισόδημα.

Διερευνούν εναλλακτικές προοπτικές εργασίας που δεν εμπίπτουν στην καθιερωμένη αντίληψη της απασχόλησης των 40 ωρών την εβδομάδα, αλλά σύντομα συνειδητοποιούν πως εκείνα που πάντα τους ενώνουν είναι η rave μουσική και ο χορός. Ορκίζονται ο ένας στον άλλον: «Σου δίνω την αγάπη μου/ σου δίνω όρκους πίστης/ σου δίνω τη χαρά μου/ σου δίνω την ελευθερία μου και την ελπίδα μου. Ας χορέψουμε!».

Η παράσταση χρειάστηκε πάνω από τρεις εβδομάδες στήσιμο, έχει 40 άτομα συνεργείο, 14 ερμηνευτές, 150 τετραγωνικά μέτρα led οθόνες, έξι διαφορετικούς σκηνικούς χώρους. Με την παρουσία του κοινού ξεκινά ένα νέο πείραμα, στο οποίο οι θεατές είναι απολύτως ελεύθεροι να περιπλανηθούν στις εγκαταστάσεις του έργου. Μπροστά στα μάτια τους ξετυλίγεται η ιστορία. Κάποιες στιγμές ως ζωντανή δράση στα διάφορα δωμάτια-σκηνικά και άλλοτε ως κινηματογραφημένα πλάνα από τα δάση της Λιθουανίας, που προβάλλονται στις οθόνες του σκηνικού, αλλά και ως ζωντανό φιλμ που κινηματογραφείται επιτόπου.

Καθημερινές κουβέντες αλλά και φιλοσοφικές συζητήσεις, καβγάδες, ερωτικές εξομολογήσεις, προσωπικές και συλλογικές αγωνίες του θιάσου γύρω από την εμπειρία, την αξία και την έκβαση του πειράματός τους, τα όρια της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, τις συμβάσεις του δημόσιου βίου και το μέλλον της κοινωνίας, τους πολέμους, την κλιματική αλλαγή, την κοινή ευημερία και, γενικότερα, τον σκοπό και τη χαρά της ζωής, της τέχνης και της συνύπαρξης εναλλάσσονται με τα dj-sets, όπου κοινό και θίασος χορεύουν μαζί.

Το Σάββατο 15 Ιουνίου, μετά το τέλος της παράστασης, στις 02:00 πριν το ξημέρωμα της Κυριακής 16 Ιουνίου, θα ακολουθήσει ένα εκρηκτικό dj-set, για το οποίο υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα εισιτήρια, με τον σούπερ σταρ της techno μουσικής Richie Hawtin και την Παλαιστίνια dj-φαινόμενο Sama’ Abdulhadi, σε συνεργασία με την Blend Music Productions. Ένα απελευθερωτικό dance party, όπου άνθρωποι, όνειρα και ιστορίες συνύπαρξης μπλέκονται σε μια δημιουργική χορογραφία απόλυτης ελευθερίας.

Ν.Μπ.