Σεισμός ταρακούνησε σήμερα (4/10) το ποδόσφαιρο, με…συνέπειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν -29 χρόνια μετά- σε μία «υπόθεση Μποσμάν Νο.2».
Όπως εκτίμησε χαρακτηριστικά ο -59χρονος πλέον- περίφημος Ζαν-Λουί Ντιπόν, αναφερόμενος στην απόφαση, που εκδόθηκε -κατόπιν αιτήματος της βελγικής δικαιοσύνης- σήμερα το πρωί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Λασανά Ντιαρά, σύμφωνα με την οποία οι κανόνες της FIFA που ρυθμίζουν την αγορά μεταγραφών -και συγκεκριμένα τα σημεία 17.4 και 17.5 των μεταγραφικών κανονισμών- είναι ασυμβίβαστοι με την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων και συνεπώς και των ποδοσφαιριστών.
Μια απόφαση που θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στις μεταγραφές στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Μετά τον Δεκέμβρη του 1995 και την «υπόθεση Μποσμαν», φαίνεται να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο, να ξεκινάει μία καινούργια εποχή, μια ιστορική στιγμή, αφού η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, η οποία αναμενόταν εδώ και 10 χρόνια μετά την προσφυγή του Γάλλου πρώην διεθνούς μέσου, αναγνωρίζει ουσιαστικά την πιθανότητα αποχώρησης ενός ποδοσφαιριστή από έναν σύλλογο ανεξάρτητα από τη διάρκεια του συμβολαίου, με το σύλλογο να μπορεί να απαιτήσει σημαντικά χρήματα.
Τώρα, όπως και τότε-αναφέρει χαρακτηριστικά η ιστοσελίδα της ιταλικής εφημερίδας «Gazzetta dello Sport» σε σχετική της ανάλυση- είναι δύσκολο να υποθέσει κάποιος πώς θα αλλάξει το μεταγραφικό σύστημα μετά την απόφαση Ντιαρά, είναι πολύ νωρίς.
Μονοετή συμβόλαια: «Προχωρώντας στον σχεδιασμό -σήμερα μόνο εικονικό- του αυριανού ποδοσφαίρου, η πρώτη συνέπεια που έρχεται στο μυαλό είναι ότι τα συμβόλαια των παικτών θα ισχύουν όλα για ένα χρόνο. Τι νόημα θα είχε η προσφορά πολυετών συμφωνιών εάν ένας παίκτης μπορεί να αποδεσμευτεί μετά από 12 μήνες; Η έννοια του ελεύθερου παίκτη, μια λίστα που διευρύνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, κινδυνεύει να εκλείψει, ως συνέπεια του προηγούμενου σημείου. Οι εγγεγραμμένοι παίκτες είναι όλοι «ελεύθεροι», αναφέρει η «Gazzetta dello Sport».
Η «εξαφάνιση» της αγοράς: Επίσης θα κινδύνευαν να…εξαφανιστούν οι αξιολογήσεις των παικτών όπως συμβαίνει σήμερα, με την έννοια ότι ο παίκτης θα έχει τη δική του αξία, ναι, αλλά ότι δεν θα αναγνωρίζεται από την ομάδα που ανήκει.
Οι σύλλογοι θα πλήρωναν τον επαγγελματία, αλλά όχι πλέον τον σύλλογο στον οποίο ανήκει. Αυτή είναι μια εκρηκτική πτυχή, επειδή μια πιθανή πηγή εσόδων που είναι αυτή τη στιγμή θεμελιώδης θα εξαφανιζόταν, ειδικά για μικρότερες ομάδες, για συλλόγους που χρόνια τώρα εστιάζουν στις ακαδημίες τους.
Τι θα γίνει με τα δικαιώματα εκπαίδευσης -τα περίφημα τροφεία- που χορηγούνται σήμερα στους συλλόγους;
Θεωρητικά, η ίδια η έννοια της μεταγραφικής αγοράς θα μπορούσε να εξαφανιστεί, με τις διαπραγματεύσεις μεταξύ συλλόγων και παικτών να παραμένουν ανοιχτές, με όλες τις οικονομικές συνέπειες της υπόθεσης.
Η απόφαση για παίκτες εκτός ΕΕ: Σήμερα ένας παίκτης που πλησιάζει στην «ελευθερίας του» είναι ελεύθερος να συμφωνήσει με μια νέα ομάδα από την 1η Ιανουαρίου της τρέχουσας σεζόν. Τι θα μπορούσε να συμβεί τώρα; Και φυσικά πώς θα ισχύει αυτή η απόφαση για παίκτες και ομάδες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης; Αυτό είναι ένα βασικό σημείο ήδη στην απόφαση Μποσμάν. Έτσι φαίνεται λογικό να γίνει η υπόθεση ότι υπάρχει «ρήγμα» μεταξύ αυτών που έχουν κοινοτικό διαβατήριο και εκείνων που δεν έχουν, και αυτή τη φορά επίσης μεταξύ των συλλόγων.
Ο ρόλος των μάνατζερ: Εάν σήμερα οι μάνατζερ έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις και στη διαχείριση των παικτών-πελατών τους, οι οποίοι μπορούν να τους ωθήσουν να ζητήσουν καλύτερους όρους με την απειλή του αποχαιρετισμού, αυτό θα ήταν ακόμη πιο εμφανές και ισχυρό με την πιθανότητα της αποχώρησης στο τέλος κάθε σεζόν.
Το μειονέκτημα: Το πιθανό μειονέκτημα θα ήταν ότι με μόνο ετήσια συμβόλαια ο ποδοσφαιριστής θα γινόταν επίσης πολύ ευάλωτος, με την καριέρα του να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σωματική και ψυχική ικανότητα, η οποία δεν είναι ευθεία γραμμή, αλλά ακολουθεί κορυφές και πτώσεις. Και τι μπορεί να συμβεί σε περίπτωση μακροχρόνιων τραυματισμών που διαρκούν δύο σεζόν;
Οι νέοι κανόνες: Είναι σαφές ότι εάν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μία νέα επανάσταση στη μεταγραφική αγορά, θα ήταν ανάγκη να υπάρξει μια νέα ρύθμιση. Ένα μοντέλο θα μπορούσε να «αντιγράψει» για παράδειγμα το ΝΒΑ που εφαρμόζει ένα άκαμπτο ανώτατο όριο αποδοχών και λειτουργεί στην αγορά μόνο μέσω ανταλλαγών, αλλά σαφώς θα πρέπει να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ποδοσφαίρου.
Όμως έχουν περάσει παρά μόνο λίγες ώρες μετά την γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και όλα αυτά δεν μπορούν να αποτελούν μόνο υποθέσεις για το πώς και εάν θα αλλάξει ο κόσμος του ποδοσφαίρου.
Η περίπτωση Ντιαρά
Μετά την αποχώρησή του από τη ρωσική Αντζί Ματσκαλά, ο Ντιαρά υπέγραψε για τρία χρόνια με τη Λοκομοτίβ Μόσχας το 2013 και, ένα χρόνο αργότερα, ο σύλλογος έλυσε το συμβόλαιο, ισχυριζόμενος ότι παραβίασε τη συμφωνία χωρίς «δίκαιη αιτία» και «τερματίστηκε το συμβόλαιο χωρίς δικαιολογία», ενώ έπρεπε να πληρώσει 20 εκατομμύρια ευρώ, μειωμένα τελικά στα 10,5 εκατ. ευρώ, σε ένδειξη αλληλεγγύης στους μελλοντικούς του συλλόγους, όπως ζήτησαν το επιμελητήριο επίλυσης διαφορών της FIFA και το CAS, το οποίο απέρριψε την έφεση του Ντιαρά κατά της απόφασης της παγκόσμιας ομοσπονδίας.7
Ο Ντιαρά το αμφισβήτησε, ωστόσο, όταν ισχυρίστηκε επιτυχώς σε βελγικό δικαστήριο το 2017 ότι οι μεταγραφικοί κανόνες της FIFA τον είχαν εμποδίσει να μετακομίσει σε νέο σύλλογο μετά τον τερματισμό του συμβολαίου του από τη Λοκομοτίβ Μόσχας, ζητώντας έξι εκατομμύρια ευρώ σε απώλεια κερδών, καθώς οι σύλλογοι ενδιαφέρονταν να τον αποκτήσουν για το 2014
Οι κανονισμοί της FIFA ορίζουν ότι εάν ένας παίκτης παραβιάσει το συμβόλαιό του, το οποίο στη συνέχεια λύεται από τον σύλλογο, η νέα του ομάδα ευθύνεται από κοινού με τον παίκτη να καταβάλει αποζημίωση στο παλιό του, κάτι που συνέβη όταν η Σαρλερουά προσπάθησε να υπογράψει τον Ντιαρά μετά τη λήξη του συμβολαίου του με το ρωσικό σύλλογο το 2014, αλλά τελικά αποσύρθηκε, δεδομένου ότι δεν ήθελε να επιβαρυνθεί με ενδεχόμενες οικονομικές απαιτήσεις.
Η FIFA αρνήθηκε να εκδώσει Διεθνές Πιστοποιητικό Μεταγραφών (ITC), εμποδίζοντας ουσιαστικά τη Σαρλερουά να εγγράψει την Ντιαρά στη βελγική ομοσπονδία.
A. Bαζογιάννης
