«Η κρίση κατανοείται στη συγκεκριμένη μελέτη, ως εκείνο το παράθυρο, στο οποίο, σύμφωνα με τον Αντόνιο Γκράμσι, το παλιό έχει πεθάνει, το καινούργιο αδυνατεί να γεννηθεί και γίνονται διεργασίες για τη γέννηση του νέου κρισιακού εαυτού, σε συλλογικό και σε ατομικό επίπεδο. Όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά και κάποια από τα ενδεχόμενα τα οποία προέκυψαν στην ελληνική περίπτωση, μοιάζανε αδύνατα πριν το 2010», επισήμανε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του, με τίτλο: «Το νόημα της Κρίσης: Χρεοκοπία και Ματαίωση. Πολιτική Επικοινωνία, Δημοκρατία και Λαϊκισμός», ο έμπειρος δημοσιογράφος, μεταδιδακτορικός ερευνητής και συγγραφέας Θωμάς Σιώμος.
Κατά τη διάρκεια των κρίσεων, ο ίδιος σημείωσε πως «μπαίνουμε σε ένα τούνελ, ως κοινωνίες, ως πολίτες και το μόνο που μας αφορά είναι πότε θα τελειώσει, πότε θα βγούμε από το τούνελ. Αυτή η συνθήκη δείχνει την πολύ μεγάλη σημασία που έχουν και τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και εμείς οι δημοσιογράφοι που ενσαρκώνουμε να έχουμε ενσυναίσθηση των ενημερωτικών αναγκών των πολιτών από τη μια και από την άλλη, να επιτελούμε το καθήκον μας με έναν τρόπο, ώστε να βοηθάμε τους ανθρώπους να μπορούν να κατανοήσουν τι είναι αυτό που συμβαίνει».
Ο Θωμάς Σιώμος περιέγραψε στο βιβλίο του τα τέσσερα στάδια του πένθους, που σύμφωνα με τη μελέτη του επιβεβαιώνονται την περίοδο των κρίσεων. «Συχνά οι κρίσεις ακολουθούνται από ένα πένθιμο συναίσθημα. Με την έννοια του πένθους, για το οποίο έχει τέσσερα στάδια: Στην αρχή υπάρχει μια άρνηση και μια αγανάκτηση. Βλέπε τους αγανακτισμένους το 2010 στην αρχή. Στη συνέχεια υπάρχει μία κατάθλιψη και μια ψυχική παράλυση, η οποία μπορεί να είναι 2012, 2014, 2015, θα υπάρχει αποδοχή των γεγονότων και μια απόφαση να πάμε μπροστά, μια κινητοποίηση. Αυτά είναι τα στάδια. Και σε συλλογικό επίπεδο, με βάση τη μελέτη, έμοιασαν να επιβεβαιώνονται. Δηλαδή υπήρξαν αυτά τα φαινόμενα. Στην αρχή είχαμε τις πολλές επαναλαμβανόμενες απεργίες, τους αγανακτισμένους στις πλατείες. Μετά υπήρξε η πτώση και συνεχίζεται η αποδοχή», είπε.
Στην παρουσίαση του βιβλίου, που πραγματοποιήθηκε στο βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Επίκεντρο στην πλατεία Ναυαρίνου, παραβρέθηκαν δημοσιογράφοι, πολιτικοί, καθηγητές και φοιτητές. Ο καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Γιάννης Σταυρακάκης, σημείωσε πως, «υπάρχει μια συγκινησιακή επένδυση και ένα συγκεκριμένο συναίσθημα που επενδύεται σε ένα συγκεκριμένο έργο και επομένως, πέρα από τα σχήματα, υπάρχει και αυτό που θα λέγαμε ευαισθησία. Υπάρχει η κοινή ευαισθησία, που με συνδέει πολύ με το Θωμά σε ένα βαθύτερο επίπεδο, για το σεβασμό της αξίας και της πολιτικής ενέργειας των απλών ανθρώπων, πέρα από οποιονδήποτε ελιτισμό δεξιό και αριστερό. Νομίζω ότι αυτή η δουλειά εν’ κατακλείδι, μπορεί να εμπνεύσει πολλούς νέους ερευνητές μεταπτυχιακούς, διδακτορικούς φοιτητές μας».
«Το βιβλίο που έγραψε ο Θωμάς, μπορούμε να το δούμε ως ένα εργαλείο που μπορεί να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε πολυεπίπεδα την κρίση. Άλλες φορές εστιάζοντας στον πολιτικό λόγο, άλλες φορές εστιάζοντας στο δημοσιογραφικό λόγο, άλλες φορές εστιάζοντας στην τέχνη, στον έντυπο Τύπο, στις εκδόσεις της περιόδου αυτής, μας βοηθάει να δούμε πράγματα», υπογράμμισε η αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Ιωάννα Κωσταρέλλα.
Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Παναγιώτης Μαντζούφας, είπε για το σύγγραμμα του Θωμά Σιώμου, πως πρόκειται για ένα πρωτότυπο βιβλίο, που προσπαθεί να παρουσιάσει όλες τις μορφές λόγου που ασχολούνται με τη κρίση. Δηλαδή παρουσιάζει τον πολιτικό, δημοσιογραφικό, καλλιτεχνικό και ακαδημαϊκό λόγο για την κρίση και επίσης προσπαθεί να αξιοποιήσει διαφορετικές θεωρητικές παραδόσεις με μεγάλη έρευνα πεδίου. Έχει πολλά παραδείγματα δημοσιογραφικού λόγου και του τρόπου που τα μέσα έχουν επηρεαστεί από την κρίση, αλλά έχουν διαμορφώσει και το λόγο για την κρίση».
«Δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο – και αυτό δεν το λέω για κακό, καθώς θεωρώ ότι πρέπει να βάζουμε λίγο το μυαλό μας να σκεφτεί πάνω σε αυτό. Δεν απευθύνεται μόνο σε δημοσιογράφους, είναι ένα βιβλίο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν Reference Book, στο οποίο ο καθένας μπορεί να αντλεί στοιχεία τα οποία τον αφορούν και τον ενδιαφέρουν. Νομίζω πως είναι μια πολύ πολύτιμη συνδρομή σ’ αυτό που σήμερα λέμε, ‘κατανόηση της κρίσης’, η οποία ακόμα και σήμερα μας ταλανίζει και μας ταλαιπωρεί», διευκρίνισε ο δημοσιογράφος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης ανταποκριτών ξένου Τύπου, Γιώργος Χρηστίδης, ο οποίος συντόνισε τη συζήτηση.
«Το νόημα της κρίσης», όπως εξήγησε ο Θωμάς Σιώμος, «αποτελεί μία μελέτη της περιόδου από το 2010 μέχρι το 2015 και αναλύει τους λόγους που ξεδιπλώθηκαν και κατασκεύασαν το νόημα της κρίσης, ως μίας τελείας, ενός συμβολικού τέλους ενός συλλογικού εαυτού, ο οποίος ήταν λίγο πιο ευδαιμονικός μέχρι το 2010 – και μετά το ’10 απέκτησε κρισιακά οριακά χαρακτηριστικά».
Αλεξάνδρα Χατζηγεωργίου
