«Ανεξάρτητες Αρχές ως θεσμικά αντίβαρα στην εμπέδωση του κράτους δικαίου και την πρόληψη της διαφθοράς», ήταν το θέμα του 16ου ετήσιου συνεδρίου της οργάνωσης, «Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς», με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς.
Εκπρόσωποι από τον δημόσιο τομέα, ακαδημαϊκοί, δικαστικοί λειτουργοί, νομικοί και δημοσιογράφοι που συμμετείχαν στο συνέδριο αναφέρθηκαν στον ρόλο των Ανεξάρτητων Αρχών, τις προκλήσεις που δέχονται και στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της διαφθοράς.
Ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης στον χαιρετισμό που απηύθυνε σημείωσε ότι η κυβέρνηση με μια σειρά δράσεων οδήγησε σε επίλυση πολλών ζητημάτων διαφθοράς, κάνοντας ειδική μνεία στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η οποία, όπως τόνισε, έχει κατακτήσει κύρος και αξιοπιστία ανάμεσα σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. (Αναλυτικά ο χαιρετισμός του κ. Βορίδη σε ξεχωριστό τηλεγράφημα).
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος με αφορμή την υπόθεση των υποκλοπών τόνισε ότι «δεν είναι δυνατόν να μετατρέπονται οι ανεξάρτητες αρχές σε αντικείμενο πολιτικής αδιαφάνειας», ενώ επισήμανε την ύπαρξη «θεσμικής τρύπας στη λειτουργία των αρχών από τη μεριά του κράτους».
Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, Μιλένα Αποστολάκη δήλωσε ότι «αποστολή των ανεξάρτητων αρχών είναι να θωρακίζουν το πολιτικό σύστημα από επιρροές και να τηρούν την νομιμότητα της δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους ως θεσμικά αντίβαρα».
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου σημείωσε ότι οι περισσότερες ανεξάρτητες αρχές που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες έχουν ενωσιακή ισχύ, ενώ η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο και στις μη συνταγματικώς κατοχυρωμένες αρχές, όπως η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αναφερόμενος στον «υβριδικό» χαρακτήρα των ανεξάρτητων αρχών, είπε ότι αφορά στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, η οποία «δεν θίγεται με την παρουσία των υβριδικών ανεξάρτητων αρχών».
Η πρόεδρος του ΕΒΕΑ Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, σημείωσε ότι στην η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει, ωστόσο πρόσθεσε ότι «η χώρα αντιμετωπίζει διαχρονικά ζητήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των θεσμών και την διαφάνεια».
Ο Δρ. Ηλίας Ματσαγγούρας, πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση επισήμανε ότι η διαφάνεια και η ακεραιότητα είναι αναγκαίες συνθήκες για την διασφάλιση της ποιότητας στον κλάδο της εκπαίδευσης.
Το κράτος δικαίου θεωρείται εφεύρεση των τελευταίων αιώνων και αποτελεί μηχανισμό για να περιορίσει την αδηφαγία και αρπακτικότητα των ελίτ, σημείωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Τυχερών Παιχνιδιών, Δημήτριος Ντζανάτος, ο οποίος τόνισε ότι «η ύπαρξη της Διεθνούς Διαφάνειας είναι ζωτικό για να βελτιώνεται ή να διατηρείται το κράτος δικαίου».
Ο Κωνσταντίνος Παπαμεντζελόπουλος, διευθυντής του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων επισήμανε ότι οι έννοιες της διαφάνειας και του αδιάβλητου των πανελλαδικών εξετάσεων αποτελούν τον βασικό στόχο από τη διασφάλιση της διαφάνειας για την εισαγωγή των μαθητών στα πανεπιστήμια.
Ο διοικητής της Επιθεώρησης Εργασίας, Γιώργος Τζιλιβάκης είπε ότι η αυτοτελής σύσταση της Επιθεώρησης Εργασίας, τον περασμένο Φεβρουάριο, σηματοδοτεί την μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο οργάνωσης. Αναφέρθηκε εκτενώς στο σύστημα Risk Analysis που εφαρμόζει το τελευταίο διάστημα η Αρχή, το οποίο όπως είπε βγάζει στοχευμένους ελέγχους με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
«Η συζήτηση για τον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών είναι εξαιρετικά επίκαιρη και σημαντική καθώς η ανάγκη για πρόληψη της διαφθοράς είναι επιτακτική», τόνισε ο Δρ. Χρίστος Τσίτουρας, διοικητής της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, αποστολή της οποίας είναι η άσκηση των ρυθμιστικών και εποπτικών αρμοδιοτήτων για τις αερομεταφορές.
Ο πρόεδρος του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου (ΕΣΡ), Αθανάσιος Κουτρουμάνος, υπογράμμισε ότι οι ανεξάρτητες αρχές συμβάλλουν πιο αποτελεσματικά στην εμπέδωση του ορατούς δικαίου για τον περιορισμό φαινομένων διαφθοράς. Όπως είπε, δεν ήρθαν τυχαία στο προσκήνιο αλλά τις επέβαλαν συγκεκριμένες εξελίξεις και λόγοι, δηλαδή οι νέες τεχνολογίες αλλά και η προστασία δικαιωμάτων για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
«Οι ανεξάρτητες αρχές αποτελούν θεσμικούς καταλύτες στην εμπέδωση του κράτους δικαίου», σημείωσε από τη μεριά του ο Δρ. Διονύσης Λιναρδάτος, πρόεδρος Ομοσπονδίας Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών. Ο κ. Λιναρδάτος επεσήμανε την ανάγκη διαρκούς εξέτασης του τρόπου πρόληψης της κατάχρησης εξουσίας, μέσω της ενδυνάμωσης της διαφάνειας και της αποτελεσματικής συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων φορέων.
Ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κωνσταντίνος Μενουδάκος έκανε λόγο για αυξημένη αναγνώριση της κοινωνίας των πολιτών, την οποία απέδωσε στις πρόσφατες υποθέσεις άρσης απορρήτου των επικοινωνιών με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού.
Η Δρ. Αικατερίνα Παπανικολάου, ειδική επιστήμονας στο Συνήγορο του Πολίτη και τέως μέλος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), τόνισε ότι «όσο πιο εντατική είναι η λογοδοσία, τόσο πιο διαφανής είναι οι ανεξάρτητες αρχές για την αποφυγή της διαφθοράς».
Η δημοσιογράφος Νεκταρία Σταμούλη παρατήρησε ότι στη χώρα μας υπάρχει ελλιπής ενημέρωση από τα ΜΜΕ, ελλείψεις στη Δικαιοσύνη και μια πολυετή διάβρωση της ελευθερίας του Τύπου.
Ο Γεώργιος Κασάπας, προϊστάμενος στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, κάνοντας απολογισμό στην τετραετή λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής είπε ότι αυτό το διάστημα αξιοποιήθηκαν 21.000 καταγγελίες πολιτών, διενεργήθηκαν 7.000 έλεγχοι, ενώ ο μέσος χρόνος ελέγχου μειώθηκε στους τρεις μήνες.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Ιωάννης Λιανός επισήμανε ότι τα χαμηλά επίπεδα ανταγωνισμού οδηγούν σε υψηλά επίπεδα διαφθοράς και οι οικονομίες που είναι λιγότερο ανοιχτές στον ανταγωνισμό έχουν συνήθως υψηλά επίπεδα διαφθοράς.
