Από τις 22 έως τις 27 Ιουλίου 2024 οι επισκέπτες του Αρχαιολογικού Χώρου των Πλαταιών και του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών θα έχουν μια μοναδική ευκαιρία: Να ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο με τη βοήθεια της ιστορικής αναβίωσης, που αποτελεί ένα μέσο για την κατανόηση και την εκμάθηση ποικίλων εκφάνσεων της αρχαιότητας. Η «Εβδομάδα Ιστορικής Αναβίωσης – Πλαταιές 2024» αφορά μια σειρά βιωματικών και άλλων δράσεων τις οποίες συνδιοργανώνουν η Εφορεία Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Βοιωτίας, ο Διεθνής Σύλλογος Ιστορικής Αναβίωσης «Hoplologia», η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ο Δήμος Θηβαίων και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλαταιών «ΩΕΡΟΗ».
«Όπως και το 2022, έτσι και φέτος οφείλουμε να γνωρίσουμε στο ευρύ κοινό τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η ιστορική αναβίωση στην έρευνα και τη μάθηση μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών, ανάμεσα σε ειδικούς και κοινό», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Τσώτα, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, υπεύθυνη των δράσεων από πλευράς ΕΦΑ. Και συνεχίζει: «Ένα σκέλος της δουλειάς του αρχαιολόγου και του ιστορικού είναι να μεταφέρει τα αποτελέσματα της έρευνάς του τόσο στο εξειδικευμένο όσο και στο ευρύ κοινό. Το δυσκολότερο κομμάτι είναι να μπορέσεις να απομονώσεις μια εποχή ή ένα περιστατικό που συνέβη χιλιάδες χρόνια πίσω, έτσι ώστε να γίνει κατανοητό και κατ’ επέκταση, να αφομοιωθεί από όλους. Χωρίς αφομοίωση, οι πληροφορίες χάνονται και ξεχνιούνται».
Πώς, λοιπόν, η ιστορία και η αρχαιολογία ή το παρελθόν ενός πολιτισμού μπορεί να γίνει βιωματική και -γιατί όχι;- ευχάριστη εμπειρία;
«Ένας τρόπος είναι να προσπαθήσουμε να δώσουμε ζωή στα αρχαιολογικά ευρήματα. Εδώ, μπορεί να μας βοηθήσει η ιστορική αναβίωση, όπως βοηθάει και η πειραματική αρχαιολογία», απαντά η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Και εξηγεί: «Γιατί, πώς, τι έτρωγαν, τι μέσα, πόρους και υλικά είχαν, πώς ντύνονταν και μαγείρευαν; Τι μπορεί να σκέφτονταν, ποιες ήταν οι ανησυχίες τους και πώς μπορούμε να τις ανακαλύψουμε; Από το θεωρητικό επίπεδο περνάμε στο χειροπιαστό και πρακτικό σκέλος. Γι’ αυτό και το φετινό πρόγραμμα των δράσεων βασίστηκε πρωτίστως σε πτυχές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων της αρχαϊκής και κλασικής εποχής. Από τις πρώτες ύλες για την παραγωγή ρούχων και υποδημάτων, τη λάξευση έργων τέχνης και τα παιδικά παιχνίδια έως την αναπαράσταση – αναβίωση αθλημάτων, μουσικής ή συμποσίου. Στόχος μας είναι να παραμείνουν στη μνήμη των επισκεπτών βιωματικές εμπειρίες βασισμένες σε ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα. Χωρίς τη χρήση ψηφιακών εφαρμογών, δια ζώσης, τόσο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών αλλά και στον Αρχαιολογικό Χώρο των Πλαταιών, θα έχουν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στην ιστορία που τόσο τους τρομάζει στις εξετάσεις. Μία εικόνα, λοιπόν, χίλιες λέξεις, με δράσεις που στοχεύουν στη γνώση», υπογραμμίζει η Εύη Τσώτα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οι αναβιώσεις δεν είναι κάτι καινούργιο για την ΕΦΑ Βοιωτίας ούτε για τους συνδιοργανωτές των δράσεων, καθώς το 2022 παρακολουθήσαμε στον Αρχαιολογικό Χώρο των Πλαταιών αναβίωση της ιστορικής Μάχης του 479 π.Χ. που διέκοψε την προέλαση του περσικού στρατού. «Πράγματι, την τελευταία ημέρα των δράσεων, το 2022, διεξήχθη αναβίωση της Μάχης των Πλαταιών, αν και υπήρχαν ποικίλες εκπαιδευτικές δράσεις και επιδείξεις πριν από αυτό. Το 2024, στον Αρχαιολογικό Χώρο των Πλαταιών, έχουν σχεδιαστεί δράσεις αναβίωσης που απευθύνονται στο ευρύ κοινό και θα διεξαχθούν στις 24, 26 και 27 Ιουλίου», λέει η αρχαιολόγος. Και διευκρινίζει: «Η πρώτη αφορά τον ακοντισμό. Οι αναβιωτές διερευνούν τις διαφορετικές τεχνικές ρίψης ακοντίων. Η δράση δεν θα έχει τον χαρακτήρα παρουσίασης. Μέσα από την ανταλλαγή απόψεων και γνώσεων των αναβιωτών, το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει από κοντά τις μεθόδους έρευνας αλλά και εφαρμογής. Στη δράση της οπλομαχίας, μέσω επιδείξεων, θα διεξαχθούν αγώνες μεταξύ ομάδων και μονομαχία οπλιτών, όπου θα παρουσιαστούν οι τεχνικές χρήσης των όπλων και η λειτουργία του αμυντικού εξοπλισμού».
Όπως εξηγεί η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ, κοντά στον καταυλισμό των αναβιωτών, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή μαζί τους, να γνωρίσουν την εξέλιξη του ρουχισμού ανδρών και γυναικών, την αρχαία μουσική, την κατασκευή όπλων και πανοπλιών, την υφαντική τέχνη και άλλες εκφάνσεις της ζωής στην αρχαιότητα. Επίσης, το βράδυ της Παρασκευής 26 Ιουλίου θα διεξαχθεί παρουσίαση από ειδικό αρχαιολόγο-ξεναγό ενός τελετουργικού αρχαίου συμποσίου του 5ου αιώνα π.Χ., σε ειδικά διαμορφωμένη σκηνή, με τη χρήση ανάκλιντρων και με πιστά αντίγραφα αγγείων. Το Σάββατο 27 Ιουλίου, 10.00-13.00, οι δράσεις θα κλείσουν με επιδείξεις οπλιτικής φάλαγγας και, παράλληλα, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να μάθουν για τις τεχνικές των ελαφρά οπλισμένων (τοξοτών, ακοντιστών και σφενδονιστών), καθώς και ιππέων, Ελλήνων αλλά και Περσών.
«Στην Ελλάδα, είμαστε όλοι ιδιαίτερα σκεπτικοί ως προς την ιστορική αναβίωση για διάφορους λόγους. Για να γίνεις όμως, αναβιωτής πρέπει να έχεις υπομονή και πείσμα. Απαιτεί διάβασμα και στοχευμένη έρευνα για να βρεις σωστά υλικά και, συχνά, εξειδικευμένα εργαστήρια για να κατασκευάσεις εξοπλισμό, ο οποίος έχει και μεγάλο κόστος. Να σημειώσω επίσης, ότι ο κάθε αναβιωτής αναλαμβάνει προσωπικά το κόστος που απαιτείται για τη μετάβασή του στην Ελλάδα, καθώς πολλοί προέρχονται από χώρες του εξωτερικού, αλλά και του εξοπλισμού του», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Τσώτα, που ευχαριστεί ιδιαίτερα τους συνδιοργανωτές της ΕΦΑ Βοιωτίας, τους χορηγούς των δράσεων (SOLARBEAM A.E., Ελληνικά Καλώδια, ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΙΚΕ – DIMKAT, Akriotou Microwinery, ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ ΟΕ), τον αρχαιολόγο Δρ Θάνο Σίδερη, τον εικαστικό Δημήτρη Δήμου, τον εξειδικευμένο μαρμαροτεχνίτη Αντρέα Σκοτώρη τους εθελοντές, αλλά και τους συναδέλφους της Μαρία Τσέλλου, Νίκη Χονδρού, Ευτυχία Κουρούνη, Ιωάννα Μωραΐτου, Πέγκυ Βεργιώτη, Μαρία Κωστάρα, Δημήτρη Κουτσοδήμο, Αντώνη Στεργίου, Βαγγέλη Ανανία, Πέτρο Ραχούτη, Φώτη Σοφό, Γιώργο Παπαγεωργίου, Κώστα Μιμιγιάννη, Αυγέρη Σταμέλο, Αντώνη Χρυσαντζα και Δημήτρη Παπαχαραλάμπους. «Είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών ή βιωματικών δράσεων απαιτεί συνεργασία μεταξύ ποικίλων ειδικοτήτων, καλή προδιάθεση, σκληρή δουλειά, αλλά πάνω απ’ όλα μεράκι και κέφι», καταλήγει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όλες οι δράσεις είναι δωρεάν για το κοινό. Για την ομαλή διεξαγωγή των δράσεων στον Αρχαιολογικό Χώρο Πλαταιών, θα τηρηθούν αυστηρά μέτρα πυροπροστασίας. Για τη συμμετοχή σε δράσεις ανοικτών χώρων είναι απαραίτητο να διαθέτουν οι επισκέπτες αντηλιακά μέτρα προσωπικής ασφάλειας, άνετα παπούτσια και νερό.
Επικοινωνία: ΕΦΑ Βοιωτίας – 22620.23559 – boeotiaplataia@gmail.com – Hoplologia – 6944.253.850 – plataea2022@gmail.com – Δήμος Θηβαίων – 22623.50652 – dimosthivas@thiva.gr
Ελένη Μάρκου
