Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιο έτοιμη για την ένταξη στην ευρωπαϊκή κοινότητα των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, απ’ ότι οι ίδιες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, υπογράμμισε ο ειδικός απεσταλμένος της Ε.Ε. στον διάλογο Σερβίας – Κοσόβου, Μίροσλαβ Λάιτσακ, ο οποίος συμμετείχε σε συζήτηση στο 7o Thessaloniki Summit που διοργανώνεται σήμερα και αύριο στη Θεσσαλονίκη.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έστρεψε την προσοχή στα Δυτικά Βαλκάνια. Η Ουκρανία άνοιξε το παράθυρο ή την πόρτα για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. Το θέμα είναι ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στη διαδικασία διεύρυνσης, επισήμανε ο κ. Λάιτσακ στη συζήτηση με θέμα «Δυτικά Βαλκάνια – Παλιά Προβλήματα – Νέες Προκλήσεις».
Κάθε χώρα είναι σε διαφορετικό στάδιο στη διαδικασία προσχώρησης στην Ε.Ε. δεν υπάρχει  ομοιογένεια, ταυτόχρονα όμως παρακολουθεί η μία την άλλη πολύ προσεκτικά, είπε ο ειδικός απεσταλμένος της Ε.Ε. στον διάλογο Σερβίας – Κοσόβου και παρατήρησε ότι υπάρχει μετατόπιση και του ευρωπαϊκού κοινού, το οποίο έχει καταλάβει τη γεωπολιτική σημασία των Δυτικών Βαλκανίων.
Πρέπει να ληφθούν τώρα σημαντικές αποφάσεις, παρατήρησε ο κ. Λάιτσακ καθώς το ενδιαφέρον στη συνέχεια θα επικεντρωθεί στις ευρωεκλογές και τις εκλογές στις ΗΠΑ. Αναφερόμενος στη συμφωνία της Οχρίδας για την εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας ο κ. Λάιτσακ τόνισε ότι είναι ακόμη ζωντανή σημειώνοντας ότι το επεισόδιο στις 24 Σεπτεμβρίου, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους τέσσερις άνθρωποι έπληξε τη διαδικασία.
«Περιμένω να δω περαιτέρω πρόοδο στην εφαρμογή της συμφωνίας, αυτή η βίαιη επίθεση ήταν επιζήμια και προκάλεσε οπισθοδρόμηση στη διαδικασία», επισήμανε. «Το Κόσοβο και η Σερβία δεσμεύονται από τη συμφωνία της Οχρίδας και ο διάλογος είναι η μόνη λύση», υπογράμμισε.  
Οι χώρες της περιοχής αυτοσαμποτάρονται, δεν υπάρχει πάντα πολιτική βούληση για την ένταξη στην Ε.Ε. και από την άλλη υπάρχουν στην Ε.Ε. κάποιοι που δεν είναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της διεύρυνσης, ανέφερε ο Ιωάννης Βραϊλας μόνιμος αντιπρρόσωπος της Ελλάδας στην Ε.Ε. σημειώνοντας ότι θα ήταν εξαιρετικό αν προωθούσαν τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων τη συνδεσιμότητα μεταξύ τους. Επισήμανε ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων χρειάζονται μία καταληκτική ημερομηνία ένταξης και να νιώσουν ότι ανήκουν στην Ε.Ε. υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα είναι στην ομάδα των φίλων της διεύρυνσης της Ε.Ε.
Ο πήχυς δεν θα πρέπει να μπαίνει τόσο ψηλά για τα Δυτικά Βαλκάνια, υπογράμμισε ο Βασίλειος Μοναστηριώτης καθηγητής στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics τονίζοντας χαρακτηριστικά «ας μην γίνει το Κόσοβο ο ηγέτης της πράσινης μετάβασης, ας είναι αξιόπιστος εταίρος».  Εκτίμησε ακόμη ότι μπορούν να ενταχθούν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. και να υπάρξουν μηχανισμοί να βελτιώνονται συνεχώς και ότι πρέπει να υπάρξει διαφορετική στάση απέναντι στα κράτη που δεν έχουν προβλήματα εθνικής κυριαρχίας ή κρατικής υπόστασης. 
Οι συμμετέχοντες στη συζήτηση τάχθηκαν υπέρ της ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων και σχολιάζοντας την απόφαση οι πολίτες του Κοσόβου μπορούν να εισέρχονται στην ΕΕ χωρίς βίζα από την 1η Ιανουαρίου 2024 τόνισαν την ανάγκη εξασφάλισης ευκαιριών για τους κατοίκους, ώστε να μην φεύγουν και να μην υπάρξει διαφυγή ανθρώπινου κεφαλαίου (brain drain).  Τη συζήτηση συντόνισε ο Νικ Γκόουινγκ, ιδρυτής του Thinking the Unthinkable.
Κ.Γ.