Το Πακιστάν από 1η Ιανουαρίου του 2025 θα συμμετέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τη διετία 2025-26. Ως ένας σημαντικός περιφερειακός παίκτης στη Νότια Ασία με πυρηνικό οπλοστάσιο και με στρατηγική γεωπολιτική θέση, καθώς συνορεύει με την Ινδία, την Κίνα, το Αφγανιστάν και το Ιράν, το Πακιστάν παρακολουθεί έως τώρα από απόσταση ασφαλείας τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Πακιστάν στον ΟΗΕ, Μουνίρ Ακράμ μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη Γ. Γαραντζιώτη για την κρίση στη Μέση Ανατολή, την σημασία της ανανέωσης της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν (JCPOA), και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Πακιστάν, ενόψει της συμμετοχής του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Όλη η συνέντευξη του Μόνιμου Αντιπρόσωπου του Πακιστάν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:
ΕΡ: Βρισκόμαστε εν μέσω μιας μεγάλης κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή. Tο Πακιστάν είναι μια χώρα που δεν εμπλέκεται oύτε άμεσα ούτε έμμεσα στον πόλεμο, αλλά συνομιλεί με το Ιράν, με το οποίο διατηρεί συμμαχία, και παρακολουθεί τις εξελίξεις. Πιστεύετε ότι η αποκλιμάκωση είναι δυνατή σε αυτό το σημείο; Θα μπορούσε αυτός ο πόλεμος να τερματιστεί;
ΑΠ: «Λοιπόν, ελπίζουμε ότι η αποκλιμάκωση είναι δυνατή. Ελπίζουμε επίσης ότι οι χώρες που είναι κοντά στο Ισραήλ και που έχουν υποστηρίξει με όπλα το Ισραήλ θα μπορέσουν να πείσουν τον κ. Νετανιάχου ότι αυτός ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει, γιατί αν δεν σταματήσει, νομίζω ότι θα είναι καταστροφικό για την περιοχή. Σε τελική ανάλυση, θα είναι καταστροφικό και για το ίδιο το Ισραήλ . Θα σας μιλήσω με ένα παράδειγμα: Aν το σπίτι σου κινδυνεύει να παραδοθεί στις φλόγες, δεν μπορείς να ζεις σε ένα σπίτι που περιβάλλεται από μια δασική πυρκαγιά».
ΕΡ: Τι σας λένε οι σύμμαχοί σας στην περιοχή;
ΑΠ: «Λοιπόν, προφανώς όλοι οι γείτονές μας, από το αραβικό και το ισλαμικό γκρουπ, όλοι μας πιέζουμε για κατάπαυση του πυρός και για ανθρωπιστική βοήθεια στους ανθρώπους στη Γάζα εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, από την αρχή αυτής της κρίσης. Δυστυχώς, το Ισραήλ δεν ήταν έτοιμο να δεχτεί κατάπαυση του πυρός και αυτό συνεχίστηκε παρά τα διάφορα ψηφίσματα που εγκρίθηκαν από τη Γενική Συνέλευση και από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ κλιμάκωσε τον πόλεμο, επιτέθηκε στον Λίβανο, πραγματοποίησε δολοφονίες στο Ιράν, συνεχίζουν οι θάνατοι αμάχων στη Γάζα, οι μάχες επεκτάθηκαν στη Δυτική Όχθη, οπότε ήδη λαμβάνει χώρα μια ευρύτερη παγκόσμια σύγκρουση. Το ερώτημα τώρα είναι αν θα κλιμακωθεί κι άλλο ή αν θα βρούμε τον δρόμο προς την αποκλιμάκωση, προς την κατάπαυση του πυρός και κάποια ειρηνική λύση». Η χώρα-κλειδί στη περιοχή είναι το Ισραήλ.
Το Ισραήλ καλείται από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα να σταματήσει τον πόλεμο και να σταματήσει την εκστρατεία κλιμάκωσης εναντίον του Λιβάνου και εναντίον του Ιράν και της Συρίας, αλλά μέχρι στιγμής φαίνεται ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ και το υπουργικό του συμβούλιο δεν είναι πρόθυμοι να δεχτούν να σταματήσουν τον πόλεμο. Συνεχίζουν να λένε ότι θα συνεχίσουν αυτόν τον πόλεμο μέχρι τη νίκη, ό,τι κι αν σημαίνει νίκη υπό τις παρούσες συνθήκες. Δεν είναι σαφές πού θα σταματήσει το Ισραήλ και ποιοι είναι οι στόχοι του λοιπόν. Αυτή τη στιγμή, ουσιαστικά λαμβάνει χώρα μια γενοκτονία στη Γάζα και ο κόσμος την έχει καταδικάσει, αλλά παράλληλα ο κόσμος δεν φαίνεται να είναι σε θέση να σταματήσει το ισραηλινό καθεστώς. Όπως είδατε, κανείς, ούτε καν οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων και υποστηρικτής του Ισραήλ, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες που συνεχίζουν και συνέχισαν να προμηθεύουν όπλα στο Ισραήλ, κανείς τους δεν φαίνεται να έχει κάποια επιρροή στην ισραηλινή κυβέρνηση ώστε να μπορέσει να την πείσει να σταματήσει τον πόλεμο».
ΕΡ: Υπήρξαν όμως εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και παρεμβάσεις από Ευρωπαίους ηγέτες.
ΑΠ: «Ναι παραδείγματος χάριν ο κ. Μακρόν τουλάχιστον προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και είπε ότι πρέπει να σταματήσουμε να πουλάμε όπλα στο Ισραήλ λόγω των πράξεων του. Αυτό είναι ευπρόσδεκτο. Ελπίζουμε ότι αυτό θα είχε γίνει πολύ νωρίτερα για να πειστούν οι Ισραηλινοί να σταματήσουν αυτόν τον πόλεμο, αλλά τα όπλα συνέχισαν να ρέουν στο Ισραήλ και συνεχίζουν να ρέουν στο Ισραήλ παρά τις λανθάνουσες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, και αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, το οποίο το Διεθνές Δικαστήριο έχει χαρακτηρίσει «γενοκτονία». Αν δεν μπορούμε να δράσουμε ως διεθνής κοινότητα μπροστά σε αυτό, δεν ξέρω ποια είναι η ηθική στάση που μπορούμε να υπερασπιστούμε ως ανθρωπότητα σήμερα, αν δεν μπορούμε να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο».
ΕΡ: Το Πακιστάν μαζί με την Ελλάδα και άλλες τέσσερις χώρες, είστε νέα Μη Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τα συγκρουόμενα μέρη;
ΑΠ: «Το μήνυμα μας είναι: Σταματήστε τον πόλεμο».
Το 2025 συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την ημέρα υιοθέτησης της Πυρηνικής Συμφωνίας του Ιράν (JCPOA). Σύμφωνα με την απόφαση 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έχει ολοκληρώσει την εξέταση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος και δεν θα επιλαμβάνεται πλέον του θέματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η JCPOA απέχει πολύ από την πλήρη εφαρμογή της. Δεδομένης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, καθώς και της φερόμενης εμπλοκής του Ιράν στη σύγκρουση στην Ουκρανία, ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το μέλλον της JCPOA;
«Λοιπόν, καλωσορίσαμε την JCPOA όταν εγκρίθηκε ως ένας τρόπος να βρεθεί λύση στο πυρηνικό ζήτημα μεταξύ του Ιράν και άλλων στη διεθνή κοινότητα και υποστηρίξαμε την εφαρμογή της JCPOA. Λυπηθήκαμε όμως για το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν μονομερώς από την JCPOA, γεγονός που έθεσε ολόκληρη τη συμφωνία προς διατάραξη και στη συνέχεια, φυσικά, προς κλιμάκωση και από τις δύο πλευρές σχετικά με τις διάφορες δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί στην JCPOA. Πιστεύουμε ότι η JCPOA θα πρέπει να αναβιώσει και ότι όλα τα μέρη θα πρέπει να επιστρέψουν στους όρους που συμφωνήθηκαν αρχικά μεταξύ όλων των μερών και να επανέλθουν στο status quo ante. Δεν πιστεύουμε ότι οποιοδήποτε άλλο ζήτημα, είτε αφορά τη Μέση Ανατολή είτε την Ουκρανία, θα πρέπει να επηρεάσει τον στόχο της αναβίωσης της JCPOA, διότι πρόκειται για μια αυτόνομη συμφωνία. Δεν συνδεόταν με τίποτα άλλο και θα πρέπει να αναβιώσει ως τέτοια. Και προφανώς, αν καταφέρουμε να αναβιώσουμε την JCPOA, αυτό μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο σε άλλα ζητήματα, σε άλλα προβλήματα που έχουν προκύψει από τότε, αλλά τα οποία δεν σχετίζονται άμεσα με την JCPOA».
ΕΡ: Από 1η Ιανουαρίου ξεκινάει η θητεία σας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ποιες είναι οι προτεραιότητες της συμμετοχής σας;
ΑΠ: «Λοιπόν, όπως γνωρίζετε, έχουμε τα δικά μας προβλήματα στην περιοχή μας, τη Νότια Ασία. Το μόνιμο πρόβλημά μας είναι η διαμάχη για το Τζαμού και Κασμίρ με την Ινδία. Και ελπίζουμε ότι αυτή η διαφορά θα αντιμετωπιστεί τελικά σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα οποία υιοθετήθηκαν πριν από πολλά χρόνια, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν και δεν έχουν εφαρμοστεί. Ελπίζουμε ότι η Ινδία θα συμφωνήσει να εφαρμόσει αυτά τα ψηφίσματα. Αυτός είναι ο στόχος μας, αυτή είναι η ελπίδα μας, γι’ αυτό εργαζόμαστε. Έχουμε επίσης πρόβλημα με το Αφγανιστάν. Το Αφγανιστάν έχει γίνει και πάλι καταφύγιο για τρομοκρατικές ομάδες και τρομοκρατία, διασυνοριακή τρομοκρατία, που διεξάγεται από αυτό που αποκαλούμε Fitna-e-Khawarij, δηλαδή τους TTPs, τους Ταλιμπάν του Πακιστάν. Έχουμε ένα ειδικό όνομα γι’ αυτούς. Είναι οι TTPs όπως είπα. Αυτή η τρομοκρατική ομάδα είναι η μεγαλύτερη τρομοκρατική ομάδα στο Αφγανιστάν. Έχει 6.000 μαχητές και έχουν την ελευθερία να περνούν από το Αφγανιστάν για να επιτίθενται στο Πακιστάν. Δεχόμαστε επιθέσεις σχεδόν σε καθημερινή βάση από αυτή την τρομοκρατική ομάδα. Πιέζουμε την κυβέρνηση των Ταλιμπάν στην Καμπούλ να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να σταματήσει αυτό το είδος της διασυνοριακής τρομοκρατίας καθώς και άλλες τρομοκρατικές ομάδες που βρίσκονται εκεί. Υπάρχει η Αλ Κάιντα, και υπάρχουν αρκετές άλλες ομάδες όπως η ETIM, η IMU και άλλες που απειλούν όλους τους γείτονες του Αφγανιστάν. Κάθε ομάδα έχει μια ατζέντα εναντίον των γειτόνων του Αφγανιστάν και ανησυχούμε πολύ για το γεγονός ότι το Αφγανιστάν αναδεικνύεται και πάλι σε πηγή τρομοκρατίας στην περιοχή, η οποία θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει και πάλι παγκόσμια απειλή. Έτσι, είμαστε πολύ επικεντρωμένοι στην εξάλειψη της τρομοκρατίας. Φυσικά, συμμεριζόμαστε επίσης τις ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας για τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν. Οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί είναι αντίθετοι με το διεθνές δίκαιο, με τις υποχρεώσεις του Αφγανιστάν. Είναι αντίθετοι και με τις αρχές του Ισλάμ, όπως το βλέπουμε εμείς. Ως εκ τούτου, προσπαθήσαμε να πιέσουμε τους Ταλιμπάν μαζί με τη διεθνή κοινότητα να άρουν αυτού του είδους τα διατάγματα και τους περιορισμούς. Ταυτόχρονα, βλέπουμε ότι υπάρχουν σχεδόν 29 εκατομμύρια Αφγανοί που είναι άποροι, που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Υποστηρίζουμε λοιπόν τη συνέχιση και την επέκταση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς το λαό του Αφγανιστάν. Πρόκειται λοιπόν για ένα σύμπλεγμα στόχων στο Αφγανιστάν, τους οποίους επιδιώκουμε σε συνεργασία με όλους τους φίλους μας στην περιοχή καθώς και διεθνώς».
ΕΡ: Η συνταγματική μεταρρύθμιση του ΟΗΕ βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη εδώ και χρόνια. Εσείς συμφωνείτε;
ΑΠ: «Πιστεύουμε ότι όλα τα θεσμικά όργανα του ΟΗΕ πρέπει να ενισχυθούν. Οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των διαφόρων εθνών του κόσμου απαιτούν ένα αναζωογονημένο Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών που θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο, διότι μόνο μέσω αυτού του πολυμερούς πλαισίου μπορούμε να έχουμε λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, είτε πρόκειται για τη φτώχεια, είτε για την κλιματική αλλαγή, είτε για την ειρήνη και την ασφάλεια. Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε τα Ηνωμένα Έθνη. Αλλά πρέπει ενισχύσουμε τον ΟΗΕ με δίκαιο τρόπο. Δεν θέλουμε να δούμε νέα κέντρα προνομίων στη σύνθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το πρόβλημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι η δύναμη των πέντε με τα βέτο που έχει «παγώσει» το Συμβούλιο. Οι διαφορές μεταξύ τους έχουν «παγώσει» το Συμβούλιο. Είμαστε λοιπόν αντίθετοι στη δημιουργία νέων μονίμων μελών που θα πολλαπλασιάσουν τις πιθανότητες «παράλυσης» του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι ένα πιο δημοκρατικό Συμβούλιο Ασφαλείας, με μεγαλύτερη εκπροσώπηση των ευρύτερων μελών του ΟΗΕ που είναι κυρίως μικρότερα και μεσαία κράτη και όχι μεγάλα κράτη. Επίσης θέλουμε να δούμε μια αναζωογονημένη Γενική Συνέλευση, διότι αυτό είναι το μόνο μέρος όπου εκπροσωπούνται όλες οι χώρες. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή λαμβάνουν χώρα πάνω από 300 συγκρούσεις και ο ΟΗΕ θα πρέπει να έχει ρόλο στην προσπάθεια να αναχαιτίσει αυτές τις συγκρούσεις. Όπου ο ΟΗΕ έχει καταφέρει να παρέμβει, συνήθως έχει θετικό αντίκτυπο τουλάχιστον στον περιορισμό των συγκρούσεων, αν όχι στην πλήρη εξάλειψή τους».
ΕΡ: Στην Σύνοδο για το Μέλλον οι χώρες συμφώνησαν για ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του κόσμου, με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί ένα από τα κύρια θέματα και έχουν πλέον αναλάβει να υλοποιήσουν τις δράσεις που περιλαμβάνονται στο σύμφωνο. Εσείς εκφράσατε τις αντιρρήσεις σας. Σε τι διαφωνείτε;
ΑΠ: «Λοιπόν, η συμφωνία περιλαμβάνει 54 δράσεις και νομίζω ότι εκφράζονται πολλές καλές προθέσεις. Πολλές χώρες έχουν αναλάβει δεσμεύσεις για την ανάπτυξη, την τεχνολογία, τη συνεργασία, την καλύτερη διακυβέρνηση του διεθνούς συστήματος. Όμως πρέπει να πούμε ότι δεν πρόκειται για νομικό έγγραφο. Είναι ένα πολιτικό έγγραφο και όλοι έχουμε την εμπειρία ότι τα πολιτικά έγγραφα άλλοτε εφαρμόζονται και άλλοτε όχι. Δεύτερον, υπάρχουν κενά στο έγγραφο. Υπάρχουν θέματα που δεν έχουν καλυφθεί. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας δεν αναφέρονται με ακρίβεια οι πραγματικές συγκρούσεις που αντιμετωπίζουμε, στη Μέση Ανατολή ή στην Ουκρανία ή στην Αφρική. Υπάρχουν μόνο γενικότητες. Το σύμφωνο κατά τη γνώμη μας απέτυχε να επαναλάβει ορισμένες θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, όπως η κυρίαρχη ισότητα, η μη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών, το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση για την καταπολέμηση της ξένης κατοχής. Αυτές είναι βασικές αρχές του Χάρτη τις οποίες έχουμε εγκρίνει επανειλημμένα, αλλά δεν αποτυπώθηκαν στο σύμφωνο. Έτσι, όσον αφορά την ειρήνη και την ασφάλεια θεωρούμε ότι το έγγραφο είναι ελλιπές. Επίσης θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να αποκτήσουν τα Ηνωμένα Έθνη έναν ηγετικό ρόλο στην καθοδήγηση της διαδικασίας μεταρρύθμισης όλων των διεθνών οργανισμών, είτε πρόκειται για το Συμβούλιο Ασφαλείας, είτε για τη Γενική Συνέλευση, αλλά και για την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Προφανώς δεν είναι εύκολο έργο, δεδομένου ότι ορισμένες πλούσιες χώρες, έχουν συμφέρον να διατηρήσουν την εξουσία τους και την ισχυρή θέση τους σε ορισμένα από αυτά τα όργανα.»
ΕΡ: Βρισκόμαστε εν μέσω μεγάλης κινητικότητας στο Κυπριακό και συνεχιζόμενων προσπαθειών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την εξεύρεση κοινού εδάφους μεταξύ των δύο πλευρών με σκοπό την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Ποια είναι η άποψη σας για το Κυπριακό ζήτημα;
ΑΠ: «Λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι είναι ένα μακροχρόνιο ζήτημα. Όπως και το Κασμίρ, είναι μια μακροχρόνια διαφορά και ελπίζουμε ότι θα επιλυθεί και θα μπορέσουμε να φτάσουμε σε μια φιλική και δίκαιη λύση που θα είναι αποδεκτή και από τους δύο. Ελπίζουμε ότι ο Γενικός Γραμματέας θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει τις καλές του υπηρεσίες για να προωθήσει πραγματικά μια τέτοια συμφωνία. Αυτή θα είναι η στάση μας, προφανώς, δεν εμπλεκόμαστε άμεσα, αλλά θα παρακολουθούμε με πολύ, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ως επερχόμενο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για να δούμε τι θα συμβεί και ευχόμαστε και στα δύο μέρη καλή τύχη στην εξεύρεση αυτής της αποδεκτής λύσης. Θα ήθελα να προσθέσω ότι είμαστε πολύ ευτυχείς που ερχόμαστε στο Συμβούλιο μαζί με την Ελλάδα και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε στενά με τους συναδέλφους μας από την Ελλάδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας και ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε από κοινού να συμβάλουμε θετικά στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
