Ανακεφαλαιώνοντας, μια ιεραρχική κοινωνία δεν είναι δυνατή παρά μόνο αν βασίζεται στη φτώχεια και στην άγνοια. George Orwell, 1903-1950, Βρετανός συγγραφέας

Ξάνθη: Ένα πρωτότυπο ηλιακό γλυπτό και το παιχνίδι της σκιάς στα σοκάκια της παλιάς πόλης

16 Ιουλίου, 2024

Κάθε πρωί, από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο, η «Νίκη της Ξάνθης» βγαίνει στο …μπαλκόνι της για να ποτίσει τη μία και μοναδική γλάστρα που έχει. Όχι πως το όμορφο λουλούδι δεν χρειάζεται πότισμα και τις υπόλοιπες μέρες, απλώς ο επισκέπτης έχει τη μοναδική ευκαιρία να την θαυμάσει από κοντά συγκεκριμένες μέρες και ώρες του έτους! Η Νίκη θα μπορούσε να είναι η ηρωίδα ενός μυθιστορήματος, στην πραγματικότητα όμως είναι η πρωταγωνίστρια ενός μοναδικού ηλιακού γλυπτού που δημιούργησε -ή μάλλον δημιούργησε εκ νέου- ο εικαστικός και γλύπτης, Τριαντάφυλλος Βαΐτσης.

   Οι δημιουργίες του κ. Βαΐτση αποτελούν ίσως την πιο αναγνωρίσιμη μορφή σύγχρονης τέχνης που μπορεί να συναντήσει ο επισκέπτης καθώς περπατάει στα σοκάκια της παλιάς πόλης της Ξάνθης. Το «Σπίτι της Σκιάς», που ξεκίνησε να λειτουργεί από το 2014, αποτελεί σήμερα έναν από τους πιο εμβληματικούς εκθεσιακούς χώρους της πόλης. Κάθε επίσκεψη σε αυτό αποτελεί εμπειρία!

   Τα έργα που «παίζουν» με το μυαλό

   Στο «Σπίτι της Σκιάς», τα έργα του κ. Βαΐτση «παίζουν» με το μυαλό και προκαλούν τον επισκέπτη να δει, να ανακαλύψει, πίσω και πέρα από τα προφανή. Στην πραγματικότητα, εκείνο που εκτίθεται δεν είναι τα γλυπτά που δημιουργεί ο καλλιτέχνης από άχρηστα υλικά και καθημερινά σκουπίδια, αλλά οι σκιές τους μέσα από ένα κατάλληλο φωτισμό όλων αυτών των υλικών.

   Πρόκειται για μοναδικές δημιουργίες, που με την πρώτη εντύπωση πάνω στο βάθρο δεν έχουν καμία αξία. Βλέποντας όμως ο επισκέπτης τη σκιά τους στον τοίχο δεν μπορεί πάρα να νιώσει έκπληξη και θαυμασμό. Τα υλικά που προορίζονταν για τον κάδο των απορριμμάτων έγιναν έργα τέχνης, αποτυπώνοντας σημαντικές μορφές και εικόνες.

   Ως άνθρωπος με ανησυχίες, που αγαπάει την Ξάνθη και πιστεύει πολύ στην αναβάθμιση της αισθητικής στους δημόσιους χώρους αποφάσισε πριν από μερικά χρόνια να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό ηλιακό γλυπτό στον εξωτερικό τοίχο μιας μονοκατοικίας, που αποτέλεσε και τον πρώτο χώρο που στέγασε το «Σπίτι της Σκιάς». Όταν έφυγε από το κτίριο, οι νέοι ενοικιαστές κατέστρεψαν το γλυπτό, όταν αποφάσισαν να το βάψουν.

   Σήμερα, έξι χρόνια μετά, η «Νίκη της Ξάνθης» είναι και πάλι έτοιμη να βγει ξανά στο μπαλκόνι της για να ποτίσει την ολάνθιστη γλάστρα της. Ο κ. Βαΐτσης δεν κρύβει τη χαρά του για το (εκ νέου) αποτέλεσμα και μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ υπογραμμίζει πως «το όνομα του έργου “Η Νίκη της Ξάνθης” παραπέμπει μεν στη Νίκη της Σαμοθράκης, αλλά στην ουσία είναι το όνομα της φίλης μου, της Νίκης Καραγκιοζίδου, από την Ξάνθη, που πόζαρε με ένα ποτιστήρι για να πάρω το σχέδιο».

   Η καλύτερη ώρα της ημέρας για την τέλεια σκιά 

   «Το πρώτο “Σπίτι της Σκιάς”», επισημαίνει ο κ. Βαΐτσης, «στεγάστηκε σε ένα κτίριο επί της οδού Μαυρομιχάλη 1. Θέλοντας να προσδώσω μια διαφορετική εικόνα και αισθητική στην εξωτερική όψη, εμπνεύστηκα ένα έργο. Ζωγράφισα μια γλάστρα με τα λουλούδια κι από πάνω έκανα αυτό το ηλιακό γλυπτό (κολλώντας μικρά κομμάτια corian στον τοίχο). Από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο, κάθε πρωί, με το φως του ήλιου αποτυπώνεται στη σκιά, μια γυναίκα που ποτίζει τα λουλούδια».

   «Όταν μετακόμισα στο δεύτερο “Σπίτι της Σκιάς”, οι επόμενοι ενοικιαστές έβαψαν το κτίριο, με αποτέλεσμα να χαλάσουν το έργο, ενώ είχαμε συνεννοηθεί για το τι θα κάναμε στην περίπτωση αυτή. Για αρκετά χρόνια, μετά την καταστροφή του γλυπτού, δεν κατάφερα να το διορθώσω μιας και δεν μπορούσα να συνεννοηθώ με τους ενοικιαστές του χώρου. Τώρα που έφυγαν, ήρθε η ώρα να αποκατασταθεί το γλυπτό και το έκανα με πολύ μεγάλη χαρά».

   Τόσο οι μόνιμοι κάτοικοι της Ξάνθης όσο και οι εκατοντάδες επισκέπτες της πόλης με τα χίλια χρώματα, έχουν τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάζουν για κάποια λεπτά της ώρας την Νίκη που ποτίζει την γλάστρα της. Και επειδή όλες οι μέρες δεν είναι ίδιες, τον Απρίλιο η κατάλληλη ώρα είναι περίπου στις 09.55, ενώ όσο περνούν οι μέρες, η Νίκη εμφανίζεται λίγο νωρίτερα για να ποτίσει τη γλάστρα της. «Η τέλεια πάντως σκιά για να φανεί το ηλιακό γλυπτό σε όλη του την ακρίβεια και ομορφιά θα είναι την Παρασκευή 19 Ιουλίου, στις 10:23 το πρωί» σημειώνει ο ταλαντούχος εικαστικός και γλύπτης.

   Ο Τριαντάφυλλος Βαΐτσης σπούδασε μηχανικός περιβάλλοντος στην Πολυτεχνική Σχολή του ΔΠΘ και μέχρι το 2013 εργάστηκε ως μηχανικός περιβάλλοντος. Θεωρείται σήμερα ένας από τους κορυφαίους shadow art (τέχνη σκιάς) στη χώρα μας -και όχι μόνο. Έργα του εκτίθενται στο «Σπίτι της Σκιάς», αλλά φιλοξενούνται και σε ιδιωτικές συλλογές μεγάλων ιδρυμάτων και οργανισμών.