του ανταποκριτή μας Β.Λωλίδη
Δύσκολες καταστάσεις βιώνουν εκατοντάδες κάτοικοι στην ανατολική Μακεδονία εξαιτίας της λειψυδρίας, ενώ την ίδια ώρα οι δήμαρχοι και τα αυτοδιοικητικά στελέχη των περιοχών καταβάλλουν δραματικές προσπάθειες προκειμένου να καλύψουν τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες για πόσιμο και καθαρό νερό.
Σε περιοχές όπως στο Δήμο Κάτω Νευροκοπίου το οξύτατο πρόβλημα της λειψυδρίας αντιμετωπίζεται με διακοπές της υδροδότησης. Σε κάποιες άλλες περιοχές όπως στο Δήμο Παγγαίου με 65 χλμ. παραλιακό μέτωπο και πληθυσμό που το καλοκαίρι τετραπλασιάζεται, λόγω του μεγάλου όγκου τουριστών, είναι σίγουρο πως το πρόβλημα της λειψυδρίας θα γίνει ορατό το επόμενο καλοκαίρι αν δεν υπάρξουν ικανές ποσότητες βροχής.
Την ίδια ώρα, οι δήμοι ζητούν άδειες για διάνοιξη νέων αρδευτικών γεωτρήσεων ώστε οι αγρότες να μπορέσουν να ποτίσουν τις καλλιέργειές τους και με το δεδομένο ότι φέτος η ΔΕΗ ελευθέρωσε από το φράγμα του Θησαυρού μόλις 70 εκατομ. κυβικά νερού για άρδευση, όταν το 2021 είχε ελευθερώσει για τον ίδιο σκοπό 168 εκατομμύρια.
Την ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση συμπληρώνουν θλιβερές εικόνες όπως αυτή του εμβληματικού και μοναδικής ομορφιάς πάρκου των πηγών της Αγίας Βαρβάρας στο κέντρο της Δράμας, όπου οι πηγές στέρεψαν, με αποτέλεσμα η δημοτική αρχή να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο μεταφοράς των υδρόβιων πουλιών που διαβιούν στις λίμνες του. Ταυτόχρονα, ορισμένοι ΤΟΕΒ (Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων) δεν διαθέτουν πλέον καθόλου νερό για οικολογική παροχή, με ό,τι αυτό σημαίνει για την επιβίωση των υγροβιότοπων, καθώς, όπως τονίζουν, οι ανάγκες για άρδευση είναι πολύ μεγάλες και δεν υπάρχουν περιθώρια διάθεσης ποσοτήτων για άλλη χρήση.
Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα της λειψυδρίας στην Δράμα που την περασμένη Κυριακή μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας με πρωτοβουλία του οικείου ποιμενάρχη κ. Δωρόθεου αναπέμφθηκε δέηση σε όλους τους ναούς.
Οι δήμαρχοι δεν κρύβουν την αγωνία τους για το τι μέλλει γενέσθαι τους επόμενους μήνες και μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ τονίζουν πως απαιτείται μεγαλύτερος εξορθολογισμός της χρήσης του νερού από τους πολίτες. Ζητούν την παρέμβαση της Πολιτείας προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα εξεύρεσης άμεσων λύσεων. Κοινή εκτίμηση όλων είναι πως αν ο επόμενος χειμώνας κυλήσει όπως τον περσινό, χωρίς βροχές και χιονοπτώσεις, τότε οι συνθήκες το επόμενο καλοκαίρι θα είναι δραματικές για τις τοπικές κοινωνίες.
Λ. Ταμπουρίδης: «Αυτό που βιώνουμε στο Κ. Νευροκόπι είναι κακοκαιρία»
Με το θερμόμετρο να φτάνει στον ορεινότερο οικισμό της ακριτικής Δράμας ακόμα και τους 38 βαθμούς, ο δήμαρχος Κάτω Νευροκοπίου Λευτέρης Ταμπουρίδης μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ κάνει λόγο για πρωτοφανή «κακοκαιρία» που ποτέ άλλοτε δεν γνώρισε η περιοχή. «Για το Νευροκόπι το φυσιολογικό είναι τον χειμώνα να έχει μισό μέτρο χιόνι και το καλοκαίρι η θερμοκρασία να είναι κάτω από τους 30 βαθμούς. Τον χειμώνα είχαμε πολύ κρύο, καθόλου χιόνια και ελάχιστες βροχές, ενώ το καλοκαίρι το θερμόμετρο σκαρφάλωσε στους 38 βαθμούς. Για εμάς εδώ επάνω, αυτό που βιώνουμε είναι κακοκαιρία», τονίζει ο δήμαρχος.
Το πρόβλημα της λειψυδρίας στον ορεινό δήμο είναι πολύ μεγάλο καθώς λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας η στάθμη στους ταμιευτήρες, τις γεωτρήσεις και τις πηγές από όπου υδροδοτούνται ή αρδεύονται ορισμένες κοινότητες έπεσε πάρα πολύ χαμηλά με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μην έχουν νερό.
«Αναγκαζόμαστε», σημειώνει ο κ. Ταμπουρίδης, «να διακόπτουμε την ύδρευση στη διάρκεια της νύχτας προκειμένου να γεμίσουν οι ταμιευτήρες ώστε να δώσουμε ξανά το νερό την επόμενη μέρα. Δικαιολογημένα οι κάτοικοι δυσανασχετούν, ειδικά με αυτές τις θερμοκρασίες, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει άλλη λύση».
Ο Δήμος Κάτω Νευροκοπίου σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης προκειμένου να αντιμετωπίσει το οξύτατο πρόβλημα της λειψυδρίας βρίσκεται στη διαδικασία εκπόνησης τεχνικής μελέτης για την αξιοποίηση ορισμένων πηγών που παραμένουν ανενεργές, οι οποίες εφόσον αξιοποιηθούν μπορούν να δώσουν μια λύση στην επάρκεια νερού.
Θ. Αθανασιάδης: «Πολλές πηγές στο Δήμο Προσοτσάνης στέρεψαν»
Σε πολλούς οικισμούς στον Δήμο Προσοτσάνης μεταφέρεται νερό με υδροφόρες προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των κατοίκων καθώς οι πηγές από τις οποίες υδροδοτούνταν οι περιοχές αυτές έχουν στερέψει. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετωπίζουν οι κοινότητες που βρίσκονται προς την μεριά του Μενοίκιου όρους και του Φαλακρού», τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο δήμαρχος Προσοτσάνης Θόδωρος Αθανασιάδης.
«Και άλλες χρονιές», συνεχίζει ο δήμαρχος, «είχαμε προβλήματα υδροδότησης των οικισμών αλλά όχι σε αυτή την έκταση. Ο καύσωνας ξεκίνησε από τον Μάϊο και σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχής και χιονοπτώσεων τους χειμερινούς μήνες φτάσαμε σε αυτή την ανησυχητική κατάσταση».
Ο Δήμος Προσοτσάνης δεν θεωρείται τουριστικός δήμος ωστόσο τους καλοκαιρινούς μήνες πολλοί ετεροδημότες επιστρέφουν στον γενέθλιο τόπο τους και στα πατρικά τους σπίτια για διακοπές με αποτέλεσμα οι ανάγκες για πόσιμο νερό να αυξάνονται.
Ο κ. Αθανασιάδης θεωρεί πως το πρόγραμμα που εξήγγειλε το υπουργείο Εσωτερικών για τους δήμους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη λειψυδρία θα δώσει μια ανάσα αλλά πρέπει να προχωρήσει άμεσα. «Στο δήμο μας αν δινόταν μια έκτακτη χρηματοδότηση της τάξης των 150.000 – 200.000 ευρώ θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα το πρόβλημα τις λειψυδρίας ανοίγοντας υδρευτικές γεωτρήσεις», καταλήγει ο δήμαρχος Προσοτσάνης.
Φ. Αναστασιάδης: «Οι υποδομές βοήθησαν τον δήμο Παγγαίου»
Με μια ακτογραμμή 65 χλμ. και ένα παραλιακό μέτωπο που τους καλοκαιρινούς μήνες βουλιάζει από τουρίστες, ο Δήμος Παγγαίου, ο μεγαλύτερος σε έκταση δήμος της Π.Ε. Καβάλας αναμετράται με τις αντοχές του. Το πρόβλημα της έλλειψης νερού είναι υπαρκτό και όπως τονίζει ο δήμαρχος Φίλιππος Αναστασιάδης μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ «η προνοητικότητά μας για τη δημιουργία υποδομών που θα εξασφαλίζουν πόσιμο νερό απομάκρυναν μέχρι στιγμής τον κίνδυνο να μείνουν χωρίς νερό πολλές περιοχές. Αν όμως συνεχιστεί η ίδια κατάσταση και τον επόμενο χειμώνα τότε πραγματικά θα φτάσουμε σε αδιέξοδο».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, για την υδροδότηση τουριστικών περιοχών όπως η Ν. Ηρακλείτσα και η Ν. Πέραμος ανατολικά της πόλης της Καβάλας μεταφέρεται νερό με δίκτυο ύδρευσης 45 χλμ. μακριά. Την ίδια ώρα, για την υδροδότηση της παραλίας Οφρυνίου, τη γνωστή σε όλους Τούζλα, με τους χιλιάδες Έλληνες και Βούλγαρους τουρίστες, το νερό μεταφέρεται με ένα δίκτυο 27 χιλιομέτρων. Επίσης, ο Δήμος Παγγαίου έχει προχωρήσει και στην ενεργειακή αναβάθμιση όλων των αντλιοστασίων του.
«Χωρίς τις υποδομές που υλοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και τη μέριμνα για την επέκταση των δικτύων ύδρευσης», τονίζει ο δήμαρχος, «η περιοχή θα αντιμετώπιζε σήμερα τεράστιο πρόβλημα. Μπορεί να μην ακούγονται παράπονα αλλά το πρόβλημα είναι υπαρκτό και μεγαλώνει χρόνο με τον χρόνο. Οι περισσότερες πηγές στέρεψαν και κάθε καλοκαίρι το παραλιακό μέτωπο έχει τεράστιες ανάγκες σε πόσιμο νερό. Έχουμε επιστρατεύσει τα πάντα για να μην δημιουργηθεί πρόβλημα».
Γ. Γεωργιάδης: «Ξεκινήσαμε στη Δράμα καμπάνια για την διαχείριση του νερού»
H αποκαρδιωτική εικόνα του εμβληματικού πάρκου των πηγών της Αγίας Βαρβάρας στο κέντρο της Δράμας μαρτυράει το μεγάλο πρόβλημα που βιώνει το μεγαλύτερο μέρος του ακριτικού νομού. Η έλλειψη βροχοπτώσεων είχε ως αποτέλεσμα να πέσει πολύ χαμηλά η στάθμη του νερού. Ορισμένες λίμνες μέσα στο πάρκο ξεράθηκαν τελείως, ενώ υπάρχει κίνδυνος για την επιβίωση των υδρόβιων πτηνών που ζούν στο πάρκο.
Ο αντιπρόεδρος τη ΔΕΥΑ Δράμας και αντιδήμαρχος Τουρισμού Γιάννης Γεωργιάδης δεν κρύβει τον προβληματισμό και την έντονη ανησυχία του για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τόσο μέσα στην πόλη όσο και σε ορισμένους ορεινούς οικισμούς του δήμου.
«Οι περισσότερες πηγές έχουν στερέψει» τονίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, «οπότε σε τουλάχιστον τρεις ορεινές κοινότητες μεταφέρουμε νερό με υδροφόρες προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες των κατοίκων σε πόσιμο νερό. Την ίδια ώρα στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας τα τρία τέταρτα του νερού έχει στερέψει οπότε αν κριθεί ανάγκη σκεφτόμαστε να μεταφέρομε τα υδρόβια πτηνά που ζούσαν στις λίμνες του πάρκου».
Μάλιστα, σε μια προσπάθεια διάσωσης των υδρόβιων πτηνών, η ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ του επιχειρηματία και ευεργέτη της Δράμας κ. ‘Αρη Θεοδωρίδη, ενίσχυσε μια πηγή μέσα στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας και τοποθέτησε πλαστικό κάλυμμα στον πυθμένα της λίμνης προκειμένου να συγκρατούνται τα νερά και να μην υπάρχει κίνδυνος για τα πτηνά που διαβιούν στο συγκεκριμένο σημείο.
Ο κ. Γεωργιάδης με τη διπλή ιδιότητα που έχει υπογραμμίζει πως το πάρκο αποτελούσε μια μοναδική όαση δροσιάς στην καρδιά της πόλης προσφέροντας στιγμές δροσιάς και ανάπαυλας σε κατοίκους και επισκέπτες που μπορούσαν να απολαύσουν τον καφέ ή το φαγητό τους δίπλα στα νερά της λίμνης. «Η εικόνα αυτή», επισημαίνει, «δυστυχώς αποτελεί παρελθόν και θα έλεγα πως είναι ένα μεγάλο πλήγμα για την τοπική κοινωνία, καθώς αλλοιώνεται ολόκληρη η εικόνα της πόλης».
Βλέποντας την ένταση του προβλήματος η ΔΕΥΑ και ο δήμος αποφάσισαν να ξεκινήσουν καμπάνια ευαισθητοποίησης των πολιτών και κυρίως των δημοτών μικρότερης ηλικίας για την ορθολογικότερη χρήση του νερού. Επιπλέον, καταβάλλονται προσπάθειες να αντιμετωπιστούν και να προβλεφθούν θέματα όπως οι απώλειες νερού λόγω παλαιωμένου δικτύου ύδρευσης αλλά και λαθρο-υδροληψιών.
Λιγοστό το νερό και για την άρδευση
Κάθε χρόνο η Διεύθυνση Υδάτων ΑΜΘ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, που εδρεύει στην πόλη της Καβάλας, εκδίδει μια απόφαση με την οποία κάνει γνωστή στη ΔΕΗ την ποσότητα νερού που πρέπει να αποδεσμευτεί από το φράγμα του Θησαυρού, βορειοανατολικά της Δράμας, για την άρδευση των καλλιεργητικών εκτάσεων. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, η ΔΕΗ, αποδεσμεύει όλο και μικρότερες ποσότητες λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων.
Όπως εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Διευθυντής Υδάτων Γιώργος Καμπάς «όταν παρατηρείται μείωση των βροχοπτώσεων και κατ’ επέκταση πτώση της στάθμης του νερού στο φράγμα, η ΔΕΗ δεσμεύει τα νερά προκειμένου να εξασφαλίσει τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας. Οπότε, κάθε χρόνο, αποδεσμεύει όλο και μικρότερες ποσότητες που είναι απαραίτητες για την άρδευση του κάμπου του Νέστου εντός των διοικητικών και γεωγραφικών ορίων της Καβάλας και της Ξάνθης».
Έτσι, το 2021 αποδεσμεύτηκαν 168 εκατομ. κυβικά νερού, το 2022, 130 εκατομ. κυβικά και 2023, 110 εκατομ. κυβικά νερού. Φέτος, η ΔΕΗ αποδέσμευσε 70 εκατομ. κυβικά, δηλαδή 100 εκατομ. λιγότερα σε σχέση με το 2021. Η μείωση αυτή φανερώνει έμπρακτα το πρόβλημα που υπάρχει λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων και εισροής υδάτων από άλλες πηγές.
