«Πιο κοντά από ποτέ», στη σύγχρονη ιστορία της εκπαίδευσης βρίσκεται η Επαγγελματική Εκπαίδευση στο να γίνει μία ορατή και επιλέξιμη εναλλακτική διαδρομή από τους αποφοίτους λυκείου, σύμφωνα με όσα ανέφερε σε συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρμόδια υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Ιωάννα Λυτρίβη.
Πριν από μερικές ημέρες και για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, οι απόφοιτοι Λυκείου είχαν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν το Παράλληλο Μηχανογραφικό, προκειμένου να εισαχθούν σε μία από τις Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ – πρώην Δημόσια ΙΕΚ). Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΣΑΕΚ, υποβλήθηκαν 21.511 αιτήσεις με τη διαδικασία του Παράλληλου Μηχανογραφικού Δελτίου και οι επιτυχόντες ανήλθαν στους 16.211. Έτσι, το ποσοστό επιτυχίας εισαγωγής σε ΣΑΕΚ για φέτος ανήλθε στο 75,36%. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο αριθμός των ατόμων που συμπληρώνουν το Παράλληλο Μηχανογραφικό Δελτίο τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει σταθεροποιητικές τάσεις, κάτι που καταδεικνύει ότι μία σημαντική μερίδα των αποφοίτων στρέφεται προς την Επαγγελματική Κατάρτιση.
«Στόχος μας είναι η παροχή υψηλής ποιότητας κατάρτιση καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών, προκειμένου οι σπουδαστές να παραμένουν και να τις ολοκληρώνουν, προκειμένου να έχουν μία καλή ευκαιρία βγαίνοντας στην αγορά εργασίας», σχολίασε η υφυπουργός.
Όπως τόνισε στη συνέντευξη η κ. Λυτρίβη, έχει φτάσει η ώρα για να επανεξεταστεί η σχέση της γνώσης με την εργασία και για αυτόν τον λόγο έχει ήδη ξεκινήσει – από το 2020 και πρόσφατα με τον νόμο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση- μία συστηματική οργάνωση των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μετά το γυμνάσιο μέχρι το κατώφλι του πανεπιστημίου και, ταυτόχρονα, επιχειρείται μια «συνολική ανανέωση σε στενότερη σύνδεση με τους παράγοντες της αγοράς».
«Με την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο προσβλέπουμε στην ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και την εμπλοκή τους στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων. Περαιτέρω, εισάγουμε νέες ειδικότητες που λειτουργούν σε νέες δομές: πειραματικές και θεματικές σχολές ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης, πρότυπα επαγγελματικά λύκεια και επαγγελματικές σχολές κατάρτισης φιλοδοξούμε να αποτελέσουν φυτώρια νέων ευκαιριών μάθησης και στην πραγματικότητα να αντιμετωπίσουν τις διαφορετικές ανάγκες των αποφοίτων τους», εξήγησε η υφυπουργός.
Πρόσθεσε, δε, την ανανέωση 130 Οδηγών Κατάρτισης, τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού για την παροχή υψηλότερου επιπέδου γνώσεων και δεξιοτήτων στα εργαστήρια, την ενίσχυση της εξωστρέφειας μέσω προγραμμάτων ανταλλαγής όπως είναι το Erasmus, τη δυνατότητα παροχής εξ αποστάσεως κατάρτισης, αλλά και την ενίσχυση της διαπερατότητας μεταξύ των επιπέδων εκπαίδευσης, ως μέρος της προσπάθειας συνολικής αναβάθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης προκειμένου να καταστεί ισότιμη, εναλλακτική διαδρομή με αυτή του πανεπιστημίου, μετά το λύκειο.
«Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μπορεί να είναι μια συνειδητή επιλογή, μπορεί να καταστεί η πρώτη επιλογή για πολλά νέα παιδιά. Εμείς οφείλουμε να την αναβαθμίζουμε και να την ενισχύουμε διαρκώς και με συνέπεια», τόνισε η κα. Λυτρίβη.
Τέλος, η υφυπουργός κατέληξε ότι το νέο εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης «δεν απευθύνεται μόνο στους μελλοντικούς μαθητές και τους σπουδαστές του», αλλά «φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εκκολαπτήριο νέων παραγωγικών μεθόδων, θεσμός παραγωγής τεχνογνωσίας και διάχυσης καινοτομιών».
Αναλυτικά, η συνέντευξη της Υφυπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Ιωάννας Λυτρίβη στην Αθηνά Καστρινάκη
ΕΡ: Πρόσφατα οι απόφοιτοι των λυκείων και οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων είχαν τη δυνατότητα για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, να συμπληρώσουν το Παράλληλο Μηχανογραφικό Δελτίο για να εισαχθούν στις ΣΑΕΚ (Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης – πρώην Δημόσια ΙΕΚ) και να ακολουθήσουν τη διαδρομή της επαγγελματικής κατάρτισης. Τι μηνύματα λαμβάνετε, ως υπουργείο Παιδείας, από τον αριθμό των υποβολών Παράλληλου Μηχανογραφικού;
ΑΠ: Ο στόχος μας δεν αφορά ποσοτικές παραμέτρους, αλλά ποιοτικές. Δεν αποτελεί στόχο μας, δηλαδή, τόσο η αύξηση στις αιτήσεις και τις εγγραφές στις ΣΑΕΚ, όσο η παροχή υψηλής ποιότητας κατάρτισης καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών, προκειμένου οι σπουδαστές να παραμένουν στις σπουδές αυτές, να τις αγκαλιάζουν και να μη διαρρέουν από το σύστημα ούτως ώστε, ολοκληρώνοντάς τις, να έχουν μία καλή ευκαιρία βγαίνοντας στην αγορά εργασίας
ΕΡ: Πόσο κοντά είμαστε στο να γίνει η επαγγελματική εκπαίδευση μία ορατή και επιλέξιμη εναλλακτική διαδρομή από τους αποφοίτους λυκείου;
ΑΠ: Είμαστε πιο κοντά από ποτέ, στη σύγχρονη ιστορία της εκπαίδευσης! Τα τελευταία πέντε χρόνια κάνουμε μια συστηματική προσπάθεια συνολικής αναβάθμισης και αναβάπτισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης προκειμένου να καταστεί ισότιμη, εναλλακτική διαδρομή με αυτή του πανεπιστημίου, μετά το λύκειο. Με αφετηρία τον νόμο-πλαίσιο 4763/2020 και χτίζοντας πάνω σε αυτόν με τον νόμο 5082/2024 επιχειρούμε να διασυνδέσουμε και να οργανώσουμε συστηματικά τις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μετά το γυμνάσιο μέχρι το κατώφλι του πανεπιστημίου. Ταυτόχρονα, επιχειρούμε μια συνολική ανανέωση σε στενότερη σύνδεση με τους παράγοντες της αγοράς. Συγκεκριμένα, με την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο προσβλέπουμε στην ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και την εμπλοκή τους στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων. Περαιτέρω, εισάγουμε νέες ειδικότητες που λειτουργούν σε νέες δομές: πειραματικές και θεματικές σχολές ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης, πρότυπα επαγγελματικά λύκεια και επαγγελματικές σχολές κατάρτισης φιλοδοξούμε να αποτελέσουν φυτώρια νέων ευκαιριών μάθησης και στην πραγματικότητα να αντιμετωπίσουν τις διαφορετικές ανάγκες των αποφοίτων τους. Συνολικά και συντεταγμένα επιμένουμε εμφατικά στην ενίσχυση της ποιότητας της παρεχόμενης κατάρτισης: με 130 σύγχρονους Οδηγούς Κατάρτισης, με τον εκσυγχρονισμότου εξοπλισμού για την παροχή υψηλότερου επιπέδου γνώσεων και δεξιοτήτων στα εργαστήρια, με την ενίσχυση της εξωστρέφειας, π.χ. δυνατότητα συμμετοχής σε προγράμματα ανταλλαγής σπουδαστών Erasmus, με τη δυνατότητα παροχής εξ αποστάσεως κατάρτισης, αλλά και την ενίσχυση της διαπερατότητας μεταξύ των επιπέδων εκπαίδευσης.
Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μπορεί να είναι μια συνειδητή επιλογή, μπορεί να καταστεί η πρώτη επιλογή για πολλά νέα παιδιά. Εμείς οφείλουμε να την αναβαθμίζουμε και να την ενισχύουμε διαρκώς και με συνέπεια.
ΕΡ: Γιατί είναι σημαντικό να αναβαθμιστεί η επαγγελματική εκπαίδευση;
ΑΠ: Έχει έρθει η στιγμή να επανεξετάσουμε τη σχέση της γνώσης με την εργασία και αυτό σημαίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Στην πραγματικότητα, η επιχειρούμενη μεταρρύθμιση, όπως σκιαγραφήθηκε παραπάνω, το νέο εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν απευθύνεται μόνο στους μελλοντικούς μαθητές και τους σπουδαστές του. Φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εκκολαπτήριο νέων παραγωγικών μεθόδων, θεσμός παραγωγής τεχνογνωσίας και διάχυσης καινοτομιών. Για αυτό τον λόγο, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και διοίκησης αναβαθμίζεται ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων και φορέων της αγοράς όπως τα επιμελητήρια. Για αυτό τον λόγο, η πρακτική άσκηση σπουδαστών και μαθητών μετατρέπεται σε κρίσιμο εργαλείο διασύνδεσης των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ τα Γραφεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας αποκτούν κεντρικό ρόλο στην συνεχή επικοινωνία των εκπαιδευτικών δομών με τις τοπικές κοινωνίες και τις περιφερειακές αγορές εργασίας. Είμαστε πεπεισμένοι πως ένα αναβαθμισμένο σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της ανεργίας των νέων, που παραμένει σε υψηλά επίπεδα, παρά την αξιοσημείωτη μείωση των ποσοστών γενικής ανεργίας, αλλά και στην μείωση του ποσοστού των νέων εκτός εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (NEETs), να συμβάλει στη δημιουργία καλύτερων και καλύτερα αμειβόμενων δουλειών συνολικά να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.
Αθηνά Καστρινάκη
