Την «επιτακτική ανάγκη να θεσπίσουμε κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, που δίνουν προτεραιότητα σε ηθικά ζητήματα, διαφάνεια, λογοδοσία και δικαιοσύνη», χωρίς ωστόσο «οι κανονισμοί να καταπνίγουν την καινοτομία» ανέδειξε ο γενικός γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Δημήτρης Γαλαμάτης, κατά την ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη, ΜΜΕ και Δημοσιογραφία: Προκλήσεις και προοπτικές» στην Αθήνα. Την ημερίδα απασχόλησαν εξάλλου διεξοδικά οι κίνδυνοι της εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης στις εργασιακές σχέσεις στα μέσα ενημέρωσης.
Ο κ. Γαλαμάτης έκανε λόγο για μια «μνημειώδη στιγμή για την ανθρώπινη ιστορία, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη έχει οδηγήσει σε απίστευτες εξελίξεις». Στην περίοδο αυτή, συνέχισε, «πρέπει να προσεγγίσουμε τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης με προνοητικότητα, ακεραιότητα και σταθερή δέσμευση για την ευημερία της ανθρωπότητας. Ένα καλά σχεδιασμένο κανονιστικό πλαίσιο μπορεί να διασφαλίσει ότι η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως δύναμη για το καλό, ωθώντας μας προς ένα μέλλον, όπου η καινοτομία ευδοκιμεί σε αρμονία πάντα με τις δεοντολογικές εκτιμήσεις».
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Κώστας Αρβανίτης, υπογράμμισε ότι «το πραγματικό επίδικο είναι το πόσοι άνθρωποι θα απομείνουν τελικά και ποιο ρόλο θα διαδραματίσουν. Αν κρίνουμε από το πώς η διάδοση της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου εξαφάνισε πάρα πολλές θέσεις εργασίας στα μμε, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να πάει ένα βήμα παραπέρα, να σημάνει μια εργασιακή γενοκτονία στο χώρο της Ενημέρωσης». Ο κ. Αρβανίτης κατέθεσε τρεις προτάσεις: «Τη θραύση του ολιγοπώλιου ελέγχου και του απόλυτου συγκεντρωτισμού που προσπαθούν να επιβάλουν στον κλάδο των μμε τα μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα. Επίσης, το ριζικό επαναπροσδιορισμό των κανόνων στο τοπίο της Ενημέρωσης, από τη δεοντολογία μέχρι τη θωράκιση της εργασιακής και προσωπικής ασφάλειας των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στον Τύπο, από την συντακτική ανεξαρτησία μέχρι την εγκαθίδρυση αποτελεσματικών και αποτρεπτικών κοινοτικών μηχανισμών σε περιπτώσεις παραπληροφόρησης. Τέλος, τη διαρκή ενίσχυση της διαφάνειας των συστημάτων και των δεδομένων της κυβερνοασφάλειας και της δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών, με σκοπό να οικοδομήσουμε μια κοινωνική αντικατασκοπεία στη λαίλαπα της παραπληροφόρησης και του δόλιου κατακερματισμού της Ενημέρωσης».
Ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης, τόνισε ότι «ο μεγάλος φόβος είναι η δημιουργία ενός νέου εργασιακού περιβάλλοντος» και «η πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αρνηθούμε αυτή τη στιγμή, είναι ότι πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις, όπου η τεχνητή νοημοσύνη κάνει τη δουλειά μας, αλλά δεν έχουν υποκατασταθεί άνθρωποι». Υπογράμμισε ότι «πρέπει να αντιμετωπίσουμε με γενναιότητα και ετοιμότητα την πραγματικότητα που θέλει πολλούς από εμάς να προχωρήσουμε στην επιμόρφωση, κατάρτιση, εκμάθηση, ακόμα και αλλαγή ειδικότητας για κάποιους» και πρόσθεσε: «Γι’ αυτό οφείλουμε να ανοίξουμε τη συζήτηση άμεσα, γιατί αν είναι ο χώρος μας να αλλάξει, καλό είναι να αλλάξει με εμάς και όχι χωρίς εμάς». Στην προσπάθεια αυτή, προανήγγειλε ότι το ΑΠΕ-ΜΠΕ θα προχωρήσει στη δημιουργία μιας σειράς βίντεο και άλλων παρεμβάσεων, που θα εξηγούν με απλά λόγια στην κοινωνία τι είναι τεχνητή νοημοσύνη, «κυρίως για να νικήσουμε τους φόβους και να τους μετατρέψουμε σε κινητήρια δύναμη, ούτως ώστε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη προς όφελος της ίδιας της κοινωνίας και όχι να τη στρέψουμε εναντίον μας».
Αναφερόμενος στο κατά πόσο η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει τις θέσεις εργασίας στα μέσα ενημέρωσης, ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Εκδοτών Διαδικτύου (ΕΝΕΔ), Δημήτρης Ηλιόπουλος, ήταν κατηγορηματικός ότι αυτό «είναι αδύνατον» να συμβεί. «Η τεχνητή νοημοσύνη, όσο έξυπνη και αν τη θεωρούμε, έχει δομικούς περιορισμούς σε σχέση με τον άνθρωπο. Ο βασικότερος είναι ότι δεν δημιουργεί. Μπορεί να συνθέσει, αλλά δεν δημιουργεί η ίδια και κατ’ επέκταση δεν έχει κρίση όπως ο άνθρωπος, και δεν μπορεί να εξελιχθεί». Στην ίδια κατεύθυνση, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Ιδιοκτητών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας (ΕΙΤΗΣΕΕ), Κωνσταντίνος Κιμπουρόπουλος, απάντησε «επ’ουδενί» και συμπλήρωσε ότι «πάντα ο ανθρώπινος παράγοντας θα πρέπει να προβάλλει τις δέουσες αντιστάσεις. Δεν γίνεται διαφορετικά». Ωστόσο, έθεσε τους προβληματισμούς για το «πόσο ανεξέλεγκτη μπορεί να γίνει η συσσώρευση της δύναμης γνώσης, αλλά και πώς δεν θα απειληθούν τα κεκτημένα ενός πολιτισμού που έχει τον ανθρωπισμό στο επίκεντρο».
Η επίκουρη καθηγήτρια του Ιόνιου Πανεπιστημίου, Βάλια Καϊμάκη, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι «το πρόβλημα δεν είναι οι μηχανές, αλλά το ότι η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης έρχεται σε μια συγκυρία ήδη πολύ βεβαρημένη για τον δημοσιογραφικό κόσμο, όπου δεν θέλει κανείς την αξιόπιστη δημοσιογραφία: οι κυβερνήσεις γιατί τους ενοχλεί, και οι εκδότες γιατί τους είναι ακριβή. Ταυτόχρονα δεν έχουμε και κοινό να μας υποστηρίξει, γιατί βιώνουμε μια τεράστια κρίση αξιοπιστίας εδώ και δύο δεκαετίες, ίσως και περισσότερο».
Ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ), Θέμης Μπερεδήμας, σημείωσε ότι «η τεχνολογία αλλάζει τη δημοσιογραφία και τις εργασιακές σχέσεις εδώ και δεκαετίες και είναι βέβαιο ότι οι νέες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης θα φέρουν και πάλι νέες ογκώδεις αλλαγές και προκλήσεις, και κανείς δεν μπορεί στο παρόν στάδιο να προβλέψει με βεβαιότητα, αν το ισοζύγιο της εισδοχής της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι αρνητικό ή θετικό για τους εργαζόμενους». Όπως συμπλήρωσε, «ευκαιρίες θα αναδυθούν για την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, δημιουργία νέων καθηκόντων και επαγγελμάτων, βελτίωση της ποιότητας της εργασίας. Στο βάθος όμως υψώνονται οι νέες προκλήσεις προς ρύθμιση όσον αφορά την ποιότητα της εργασίας και τη θέση των ανθρώπων στο εργασιακό περιβάλλον. Ο χώρος της εργασίας θα πρέπει να προετοιμαστεί, επενδύοντας στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα και στις νέες συνθήκες που θα διαμορφωθούν».
Ο δρ. Διακυβέρνησης των Μέσων, Βασίλης Βασιλόπουλος, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «υπάρχει ένα σημαντικό ζήτημα σε σχέση με το ποιος έχει την ευθύνη, και όταν χρησιμοποιείς τα πληροφοριακά συστήματα υπάρχει ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων. Με τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζεται η εμπλοκή του πληροφοριακού συστήματος, θα πρέπει να ρυθμιστεί και η τεχνητή νοημοσύνη όταν χρησιμοποιείται στη δημοσιογραφία».
Τέλος, ο δημοσιογράφος, Νίκος Ελευθερόγλου, σχολίασε ότι «σε κάθε μετάβαση οι μελλοντολόγοι βγάζουν επικηδείους για το χώρο των μέσων ενημέρωσης. Η πραγματικότητα τους διέψευσε και ελπίζω και σε αυτή την περίπτωση να τους διαψεύσει».
Χορηγός επικοινωνίας του συνεδρίου, ήταν το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Μ.Κουζινοπούλου
