Το πρώτο πρόβλημα των γονέων είναι να μάθουν στα παιδιά τους πώς να συμπεριφέρονται σε μια καλή κοινωνία, και το δεύτερο είναι να βρουν μια τέτοια κοινωνία. - Robert Orben, 1927- , Αμερικανός ταχυδακτυλουργός

H «θαυμαστή ιστορία του Χορ-χορ Αγά»

1 Αυγούστου, 2024

Ένας χωρικός στραγαλοπώλης, αναζητώντας την κόρη του, βρίσκεται στους δρόμους μίας μεγαλούπολης, όπου συγκρούεται με έναν ξένο, γι’ αυτόν, κόσμο, με αποτέλεσμα να χάσει τον εαυτό του και τελικά να μεταμορφωθεί. Η κόρη του σπάει το καλούπι της μοίρας των γυναικών, ορίζοντας πλέον η ίδια τη ζωή της, με τη βοήθεια μαγικών δυνάμεων. Πρόκειται για τον Χορ -Χορ Αγά και τη Φατιμά, ήρωες που πρωταγωνίστησαν από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα σε μία διάσημη για την εποχή οθωμανική οπερέτα, η οποία έρχεται ξανά στο προσκήνιο.

«Η θαυμαστή ιστορία του Χορ-χορ Αγά» γίνεται γνωστή στο κοινό της Θεσσαλονίκης μέσα από δύο ιδιαίτερες μουσικές παραστάσεις, στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι παραστάσεις θα δοθούν στις 19 και 20 του μήνα στον Πολυχώρο Πολιτισμού Ισλαχανέ, έναν τόπο που συνδέεται με τη συγκεκριμένη οπερέτα. «Ψάχνοντας για την ιστορία του χώρου, που λειτουργούσε ως ορφανοτροφείο και τεχνικό σχολείο κατά την τελευταία οθωμανική περίοδο, διαπιστώσαμε ότι οι τρόφιμοι διδάσκονταν μουσική και μάλιστα είχαν μία μουσική μπάντα. Σε άρθρο της γαλλόφωνης εφημερίδας Journal de Salonique, στις αρχές του 1900, αναφερόταν κάποια από τα μουσικά κομμάτια που έπαιζε αυτή η μπάντα», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κοινωνική ανθρωπολόγος – θεατρολόγος Αρετή Κονδυλίδου.

Ανάμεσα σε εμβατήρια, εθνικούς ύμνους και αποσπάσματα από οπερέτες που μάθαιναν τα νεαρά αγόρια, αναφέρεται και η οθωμανική οπερέτα του «Λεμπλεμπιτζή (στραγαλοπώλη) Χορ Χορ Αγά», γραμμένη από ένα Αρμένιο συνθέτη, τον Ντικράν Τσουχατζιάν, η οποία πρωτοπαίχτηκε το 1875 στο «γαλλικό» θέατρο του Πέραν στη Κωνσταντινούπολη με μεγάλη επιτυχία. «Με γοήτευσε πάρα πολύ, γιατί ήταν μία οπερέτα, η οποία συνδύαζε το ευρωπαϊκό στιλ της μουσικής οπερέτας με ανατολίτικη μουσική αλλά και θέμα. Η οπερέτα αυτή μεταφράστηκε και παίχτηκε σε πολλές άλλες βαλκανικές χώρες και έγινε μεγάλη επιτυχία στα ελληνικά. Έτσι, γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτή τη νέα καλλιτεχνική δημιουργία που εμπνέεται και από την ιστορία του χώρου, είναι εν μέρει μια τοποειδική δράση (site specific)», εξηγεί η κ. Κονδυλίδου, που εκτός από την ιδέα έχει και την επιστημονική επιμέλεια της παράστασης.

Συζητώντας για την υλοποίηση της ιδέας αυτής, προέκυψε η συνεργασία με τον Αποστόλη Κουτσογιάννη, ο οποίος έχει γράψει πρωτότυπη μουσική για την παράσταση και με  τον Μάριο Χατζηπροκοπίου, που υπογράφει το κείμενο, εμπνευσμένο από την ιστορία της παλιάς αυθεντικής οπερέτας. Επί σκηνής θα είναι οι μουσικοί του συνόλου Oros Ensemble, αφηγητής, ένα θέατρο σκιών και δύο τραγουδιστές. «Το κείμενο θα μας εισάγει σε μία ατμόσφαιρα ανατολίτικου παραμυθιού μέσω και του θεάτρου σκιών και είναι πολύ ενδιαφέρουσα η σύμπραξη που θα υπάρξει ανάμεσα στους δύο τραγουδιστές, γιατί μιλάμε από τη μία για τη λαϊκή φωνή του Γιάννη Διονυσίου και, από την άλλη, αυτή του κόντρα-τενόρου Νίκου Σπανάτη. Όλη αυτή η αντίθεση έχει σχέση τόσο με τη σύνθεση του νέου έργου όσο και με τη θεματική του προγράμματος “ Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός”, που φέτος έχει ως θεματική τη σύγκρουση», καταλήγει η κ. Κονδυλίδου.

Τη σκηνοθεσία της μουσικής παράστασης «Η θαυμαστή ιστορία του Χορ-χορ Αγά» υπογράφει ο Θανάσης Κριτσάκης και το θέατρο σκιών η Ειρήνη Μάστορα. Την οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής έχει η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Πολιτιστικής Διαχείρισης «ΡΥΜΗ».

Οι παραστάσεις θα δοθούν στις 19 και 20 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ, και προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού, απαιτείται όμως προκράτηση θέσης μέσα από την ιστοσελίδα του προγράμματος www. allofgreeceone.culture.gov.gr.

Βαρβάρα Καζαντζίδου