του Gideon Rachman*
Η εξωτερική πολιτική της Αμερικής και της Κίνας πολλές φορές μοιάζει με καθρέφτη. Οι Αμερικανοί έχουν έμμονη ιδέα με την κινεζική ισχύ. Οι Κινέζοι έχουν έμμονη ιδέα με την αμερικανική ισχύ.
Ο καθρέφτης εξαφανίζεται, όμως, όταν πρόκειται για την εκτέλεση αυτής της πολιτικής. Η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο βλέπουν με διαφορετικό τρόπο τη μάχη για δύναμη και επιρροή. Το αποτέλεσμα είναι να ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές.
Η δύναμη της Αμερικής είναι η στρατιωτική της ισχύς και η αποφασιστικότητά της να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας στους συμμάχους της. Οι ΗΠΑ έχουν αμυντικές συλλογικές συμφωνίες με 56 χώρες σε όλο τον κόσμο, ενώ προσφέρουν κρίσιμη στρατιωτική βοήθεια και σε άλλες χώρες, όπως το Ισραήλ και η Ουκρανία, που δεν είναι επίσημοι σύμμαχοί τους.
Η Κίνα, αντιθέτως, έχει συμφωνία αμοιβαίας άμυνας με μία μόνο χώρα – τη Βόρεια Κορέα. Αντίθετα με τις ΗΠΑ, έχει επίσης εδαφικές διαμάχες με πολλούς από τους γείτονές της, κάτι που τους στρέφει προς την Αμερική.
Στο πεδίο των οικονομικών σχέσεων, όμως, η Κίνα έχει το πλεονέκτημα.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Lowy της Αυστραλίας, 128 χώρες έχουν στενότερες οικονομικές σχέσεις με την Κίνα απ’ ό,τι με την Αμερική. Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει δαπανήσει περισσότερα από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε επενδύσεις υποδομών σε πάνω από 140 χώρες, είτε πρόκειται για σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας στην Ινδονησία είτε για λιμάνια και γέφυρες στην Αφρική ή για μια διηπειρωτική οδό στην κεντρική Ασία.
Για τις αναπτυσσόμενες χώρες που θέλουν να σημειώσουν γρήγορη οικονομική πρόοδο, η κινεζική προσφορά παραμένει ελκυστική. Η Κίνα είναι ταχύτερη και φτηνότερη από τις ΗΠΑ σε κάθε στάδιο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να απαντήσουν. Πέρυσι, η Eximbank υπέγραψε συμφωνία για χρηματοδότηση έργων στην Αγκόλα. Με ένα τεράστιο όμως δημοσιονομικό έλλειμμα και το Κονγκρέσο να μη συζητάει νέες εμπορικές συμφωνίες, θα είναι σχεδόν αδύνατο για την Αμερική να φτάσει την οικονομική προσφορά της Κίνας.
Αντί γι’ αυτό, οι Αμερικανοί συγκεντρώνονται σε αυτό που κάνουν καλύτερα. Στα χρόνια του Μπάιντεν, οι ΗΠΑ αναδεικνύουν τη συμφωνία ασφαλείας με την Ιαπωνία, τη συμφωνία ασφαλείας Aukus με την Αυστραλία και τη Βρετανία, την ενίσχυση των δεσμών ασφαλείας με τις Φιλιππίνες και την Ινδία και την προσέγγιση με τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.
Η στρατηγική της Αμερικής για αύξηση της επιρροής της δείχνει όμως να φτάνει στα όριά της. Και τώρα η κυβέρνηση Μπάιντεν εξετάζει σοβαρά να προσφέρει μια εγγύηση ασφαλείας στη Σαουδική Αραβία. Ο αυταρχικός χαρακτήρας αυτού του καθεστώτος, βέβαια, αποτελεί πρόβλημα. Και η πίεση στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, που έχουν υποχρεώσεις στην Ευρώπη και τον Ινδο-Ειρηνικό ωκεανό, θα αυξηθούν.
(*) O Γκίντεον Ράχμαν είναι αρθρογράφος των Financial Times
(Πηγή: Financial Times)
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ-ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του Πρακτορείου.
