«Μια απορία περιδιαβαίνει το μυαλό μου μαζί με τόσες άλλες. Είμαι άραγε ζωγράφος ή απλώς ζωγραφίζω; Η ερώτηση ταξιδεύει κι αυτή στο μυαλό μου και αυτή αναπάντητη. Βλέπω τους αληθινούς ζωγράφους και αφήνω να πλανιέται στον αέρα το ερώτημα χωρίς απάντηση. Δεν μπορώ ή δεν θέλω να απαντήσω; Παραπέμπω στο χρόνο το ερώτημα αναπάντητο όπως τόσα άλλα».
Αυτό γράφει ο Νίκος Κούνδουρος στο «Μνήμη Απειθάρχητη – Ημερολόγιο» (εκδ. ΑΓΡΑ). Κι αν δεν θέλησε ο ίδιος να απαντήσει στο δικό του ερώτημα, τότε ουδείς πρέπει να το κάνει. Ωστόσο, είναι γεγονός πως ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης άφησε πίσω του ένα πλούσιο έργο ζωγραφικής, το οποίο θα εκτίθεται από την ερχόμενη Πέμπτη (23/11) στη Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου, μια πινακοθήκη που μπορεί να έχει μόλις πέντε χρόνια παρουσίας στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου, όμως ήδη έχει καταγράψει μια θαυμαστή πορεία κι έχει στο ενεργητικό της μια σειρά εκθέσεων σπουδαίων ζωγράφων, σύγχρονων και παλαιότερων, και έργων από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
Η έκθεση με πίνακες και σχέδια του Νίκου Κούνδουρου, δεν είναι η πρώτη που γίνεται. Είναι η τέταρτη (η πρώτη ήταν το 2011 ενόσω ζούσε), όμως είναι η πρώτη στην Αθήνα μετά την ολοκληρωμένη εκκαθάριση των αρχείων του και πραγματοποιείται με τη συμβολή και τη συνεργασία της Σωτηρίας Ματζίρη-Κούνδουρου, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Σπύρου Μοσχονά.
Πρωτοπόρος και ασυμβίβαστος ο Νίκος Κούνδουρος, καθόρισε ως σκηνοθέτης τον ελληνικό κινηματογράφο, αλλά παράλληλα ως πολυσχιδής προσωπικότητα και ανήσυχος δημιουργός, επεκτάθηκε και σε άλλα πεδία, ασχολήθηκε και με τα εικαστικά και δημιούργησε έναν όγκο πινάκων, σχεδίων, ζωγραφισμένων πετρών κ.α. Στην έκθεση συγκεντρώνονται οι περισσότεροι από τους πίνακές του και αρκετά σχέδια, που χρονολογούνται από τη δεκαετία του ’40, όταν ακόμη σπούδαζε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αν και πολλά έργα του δημιουργήθηκαν μετά το 2000, όταν στράφηκε οριστικά στη ζωγραφική. Στα ζωγραφικά έργα του συναντά κανείς το σαρωτικό βλέμμα του Νίκου Κούνδουρου και την ανάγκη του να αποτυπώσει τον κόσμο με τα δικά του χρώματα, τα βυζαντινά, τις αποχρώσεις της λαϊκής παράδοσης της Ελλάδας, αλλά και των αγίων της.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου και παράλληλα με την έκθεση, στον υπόγειο χώρο του κτιρίου θα εκτίθεται και υλικό από το κινηματογραφικό έργο του Κούνδουρου, που περιλαμβάνει κυρίως στιγμιότυπα από τις ταινίες, αφίσες και μακέτες που συνδέονται με τα φιλμ.
«Σύντομα η Δημοτική Πινακοθήκη θα στεγαστεί σε δικό της κτίριο»
«Για εμάς είναι ένα σπουδαίο γεγονός, το ότι η Δημοτική Πινακοθήκη μας θα φιλοξενήσει τα έργα του Νίκου Κούνδουρου. Είναι η πρώτη που θα γίνει στην Αθήνα μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των αρχείων του», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης και συνεχίζει:
«Την Πινακοθήκη την ξεκινήσαμε το 2017 κι έχουμε κάνει ήδη 18 εκθέσεις Ελλήνων ζωγράφων, από τον 19ο αιώνα μέχρι τους σημερινούς, από τον Γύζη μέχρι τον Μώραλη, τον Παρθένη, τον Ιακωβίδη. Έχουμε κάνει και ατομικές εκθέσεις, όπως του Χρίστου Καρά, του Ταστάνη, του Παπαγιάννη και του Θεοφυλακτόπουλου. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται και η έκθεση με τους πίνακες και τα σχέδια του Νίκου Κούνδουρου, ενώ θα διαθέσουμε και ειδικό χώρο, για να υπάρχει και μια παράλληλη αναφορά στο κινηματογραφικό έργο του».
Ο κ. Κονδύλης αναφέρει πως υπάρχει πάντα μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο, κάτι που καθιστά τη Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου έναν σημαντικό πολιτιστικό χώρο και επισημαίνει: «Για να καταλάβετε, έχει γίνει ήδη ο προγραμματισμός για όλο το 2024. Όμως, για εμάς είναι επίσης σημαντικό το ότι φέρνουμε και σχολεία στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου, δίνουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να έρθουν κοντά στην Τέχνη, να τη δουν από κοντά και να τη γνωρίσουν».
Στο τέλος, ο επανεκλεγείς δήμαρχος Αλίμου δίνει και την «είδηση» στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Σύντομα θα ξεκινήσουμε και τις διαδικασίες, ώστε να στεγαστεί σε δικό της κτίριο η Δημοτική Πινακοθήκη μας».
«Οι Άγιοι και οι Ήρωες του Νίκου Κούνδουρου»
Από τη δική της μεριά, η υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης Λία Σκλάβου, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το πώς προέκυψε η έκθεση με τα έργα του Νίκου Κούνδουρου: «Πριν από περίπου ένα χρόνο η κ. Ματζίρη-Κούνδουρου είχε επισκεφτεί μια άλλη έκθεση που είχαμε κάνει και της άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις. Έτσι, ήρθε σε επαφή μαζί μας και πρότεινε αν θέλουμε, να γίνει εδώ στον Άλιμο η έκθεση με τους πίνακες και τα σχέδια του συζύγου της. Φυσικά και θέλαμε. Ο κ. Μοσχονάς είχε ολοκληρώσει την εκκαθάριση του αρχείου του κι έτσι ξεκίνησε η υλοποίηση αυτής της πρότασης και η οργάνωση της έκθεσης, που θα έχει τα εικαστικά έργα στο ισόγειο και στον χώρο του υπόγειου θα υπάρχουν στοιχεία από το κινηματογραφικό έργο του».
Σχετικά με τη ζωγραφική του Νίκου Κούνδουρου, η κ. Σκλάβου λέει: «Η προσωπική μου εντύπωση είναι ότι τη χαρακτηρίζει η ασκητική και η μοναξιά. Έχει σαφέστατες βυζαντινές επιδράσεις, όμως εμπνέεται και από τη Μυθολογία και από τη λαϊκή παράδοση, ενώ έχει ασχοληθεί και με αγιογραφία. Θα έλεγα μάλιστα πως οι Άγιοι και οι προσωπικοί του Ήρωες είναι αυτοί που τον ενδιαφέρουν ιδιαίτερα. Είναι ‘’οι Άγιοι και οι Ήρωες’’ του Κούνδουρου».
Στη συνέχεια η κ. Σκλάβου τονίζει: «Ωστόσο εμάς δεν μας ενδιαφέρει μόνο το να περνάει ο κόσμος και να βλέπει τα έργα, αλλά μας ενδιαφέρει και η ξενάγηση μέσα σε αυτά τα έργα. Και ειδικά η ξενάγηση των σχολείων. Θέλουμε να αυξήσουμε την αισθητική καλλιέργεια των παιδιών, να έχει και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις η κάθε έκθεση. Τα παιδιά έρχονται και αρχικά είναι όπως σε κάθε επίσκεψη που μπορεί να πάνε κάπου με το σχολείο τους, όμως στη συνέχεια βλέπεις ότι ανεβαίνει το ενδιαφέρον τους, γιατί η ξενάγηση λειτουργεί διαδραστικά».
Διαθέτει όμως δική της συλλογή η Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου; «Φυσικά, πάνω από 200 έργα βρίσκονται στη συλλογή μας», απαντά η κ. Σκλάβου και προσθέτει: «Πέρα όλων των άλλων, αυτό οφείλεται και στο γεγονός πως πολλοί ζωγράφοι μας δωρίζουν έργα τους. Έχουμε Παρθένη, Φασιανό, Μυταρά, Θεοφυλακτόπουλο κ.α. Βγάζουμε και ημερολόγιο κάθε χρόνο με ζωγραφικά έργα».
Και καταλήγει: «Οι εκθέσεις έχουν πάντα πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα, έρχεται κόσμος όχι μόνο από τον Άλιμο, αλλά απ’ όλη την Αττική».
* Τα εγκαίνια της έκθεσης των ζωγραφικών έργων του Νίκου Κούνδουρου θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου, στις 7:30 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου Αλίμου (Λεωφόρος Ιωνίας 96).
Δημ. Βασιλόπουλος
