Με 93 παραγωγές, σε 85 ημέρες και τη συμμετοχή περίπου 2.500 περφόρμερ και δημιουργών από κάθε γωνιά της γης, με ένα πρόγραμμα πολυφωνικό, με αστέρες διεθνούς βεληνεκούς από τους χώρους του Θεάτρου και της Μουσικής, αλλά και νέα ονόματα στην αιχμή της σύγχρονης πρωτοπορίας, με παραστάσεις χορού, συναυλίες, περφόρμανς, προβολές, συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκδόσεις, πάρτι, δράσεις με ελεύθερη είσοδο, τιμητικά αφιερώματα, νέες συνεργασίες, ειδικές πλατφόρμες για επαγγελματίες του χώρου και πολλά άλλα, σηκώνει αυλαία φέτος το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου την 1η Ιουνίου.

«Και όλα αυτά μέσα σε έναν κόσμο που φλέγεται», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο σημείωμά της η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Κατερίνα Ευαγγελάτου. «Οι παραστάσεις μας φέτος έχουν έναν προσανατολισμό πολιτικό, με την έννοια ότι θέτουν στο επίκεντρό τους τις προκλήσεις της συμβίωσης στις σύγχρονες κοινωνίες: το αίτημα για Δημοκρατία, Δικαιοσύνη και συμπερίληψη, καθώς και την επιτακτική ανάγκη για συμμετοχή στα κοινά. Το νήμα αυτό διατρέχει τον προγραμματισμό μας από την Πειραιώς 260 ως το Ηρώδειο και τα αρχαία θέατρα της Επιδαύρου» τονίζει.

Τα highlights του προγράμματος:

Αρχαίο δράμα με διεθνείς υπογραφές

Δύο Ευρωπαίοι δημιουργοί που πρωτοστατούν στη διεθνή σκηνή έρχονται στην Επίδαυρο: Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν, μετά από ανάθεση του Φεστιβάλ, θα παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη, με έναν εξαιρετικό θίασο Ελλήνων ηθοποιών σε μια σύγχρονη πολιτική ανάγνωση του κλασικού έργου. Ο Τιάγκο Ροντρίγκες, Πορτογάλος σκηνοθέτης και νέος διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, έρχεται με το «Not Hecuba», έργο όπου ο τραγικός μύθος της Εκάβης πλέκεται με την ιστορία μιας ηθοποιού και μητέρας, σε μια παράσταση που, όπως λέει ο τίτλος της, δεν είναι η Εκάβη του Ευριπίδη – η παραγωγή αυτή σηματοδοτεί τη νέα κάθοδο της Κομεντί Φρανσαίζ στην Επίδαυρο, και παρουσιάζεται αμέσως μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στην Αβινιόν.

Στην Αθήνα, σε ανάλογη δραματουργική κατεύθυνση κινείται και ο κορυφαίος δημιουργός Σάιμον Στόουν, που το Φεστιβάλ παρουσιάζει περήφανα για πρώτη φορά στην Ελλάδα ως σκηνοθέτη, με τη θρυλική παραγωγή «Μήδεια» από το Internationaal Theater Amsterdam, στο Θέατρο Παλλάς. Ο Στόουν, πολυσχιδής auteur, με παρουσία στις μεγαλύτερες σκηνές θεάτρου και όπερας του κόσμου αλλά και σημαντικό κινηματογραφικό έργο, υπογράφει μια σύγχρονη μεταφορά του μύθου, υψηλής αισθητικής πνοής, με συνταρακτικές ερμηνείες.

Δημοκρατία/ Δικαιοσύνη

Η Δημοκρατία και η Δικαιοσύνη ως διαχρονικές διεκδικήσεις αποτελούν λέξεις κλειδιά στο φετινό προγραμματισμό.

Το ρεπερτόριο στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, φωτίζει αυτές τις έννοιες, μέσα από έργα όπως η «Ορέστεια», που ανεβάζει ο Θεόδωρος Τερζόπουλος με το Εθνικό Θέατρο -το οποίο παρουσιάζει επίσης τις «Βάκχες» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου-, οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου που σκηνοθετεί η Μαριάννα Κάλμπαρη με το Θέατρο Τέχνης και το Θέατρο του Νέου Κόσμου, οι «Όρνιθες» σε σκηνοθεσία ‘Αρη Μπινιάρη, και ο «Πλούτος» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα για το ΚΘΒΕ. Ακόμη, «What We Owe Democracy» είναι ο τίτλος μιας τριήμερης πλατφόρμας δράσεων σε συμπαραγωγή με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή, που εστιάζοντας στο τρίπτυχο Υγεία – Γλώσσα – Τροφή θα διεξαχθεί στο Νοσοκομείο Σωτηρία, στην Εθνική Βιβλιοθήκη και στην Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου.

Οι μάγοι στη σκηνή

Το Ηρώδειο φιλοξενεί ένα στιβαρό πρόγραμμα με μεγάλες ορχήστρες, κορυφαίους μαέστρους και ερμηνευτές, όπως και σπουδαίες μορφές της σύγχρονης και της ελληνικής Μουσικής, ενώ, μετά από πολλά χρόνια, επιστρέφει ο Χορός, με ένα μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός, τη νέα δημιουργία της ‘Ανε Τερέζα Ντε Κερσμάκερ και της ομάδας της Rosas, σε μια χορογραφία που θα κατακλύσει τη σκηνή με την εκρηκτική της ενέργεια. To πρόγραμμα του Ηρωδείου ανοίγει και κλείνει με τις δύο παραγωγές όπερας από την Εθνική Λυρική Σκηνή: την Τόσκα του Πουτσίνι, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία του Ούγκο ντε ‘Ανα και την Τραβιάτα του Τζουζέπε Βέρντι σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου.

Ως προς το κλασικό ρεπερτόριο, το Φεστιβάλ επιδίωξε μια ισορροπία ανάμεσα σε νεότερες ορμητικές δυνάμεις της μουσικής, όπως ο ιδιοσυγκρασιακός κόντρα τενόρος Jakub Józef Orliński και ο αρχιμουσικός Santtu-Matias Rouvali, καταξιωμένα ονόματα, όπως οι Emanuel Ax, Λεωνίδας Καβάκος και Yo-Yo Ma, και σπουδαία ορχηστρικά σύνολα: την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με τον Λουκά Καρυτινό και τον διάσημο Αμερικανό, εσθονικής καταγωγής μαέστρο Neeme Järvi, την Chamber Orchestra of Europe, με τον Simon Rattle, τη Φιλαρμονική του Γκρατς, με τον Βασίλη Χριστόπουλο, τη Philarmonic Brass, με τον Philippe Auguin, και τη Philharmonia Orchestra. Σπουδαίες γυναίκες ερμηνεύτριες θα λαμπρύνουν επίσης το πρόγραμμα: Khatia Buniatishvili, Patricia Kopatchinskaja, Magdalena Kožená και Αλεξία Μουζά.

Στο ελληνικό πρόγραμμα συναντάμε τρεις προσωπικότητες της εγχώριας μουσικής σκηνής: τον Διονύση Σαββόπουλο, με τη συναυλία – αφιέρωμα στη Μεταπολίτευση, την Τάνια Τσανακλίδου, με μια μουσική παράσταση που διασχίζει τα 50 χρόνια της δισκογραφίας της, και τον Μίμη Πλέσσα, ο οποίος φέτος κλείνει 100 χρόνια ζωής, με μια συναυλία- αφιέρωμα στη μυθική πορεία του.

Ως προς τη σύγχρονη μουσική, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την αντισυμβατική καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια ΑΝΟΗΝΙ με τους Johnsons, στην παγκόσμια πρεμιέρα της περιοδείας τους, τις αγαπημένες μελωδίες της Loreena McKennitt, το φαινόμενο Sting αλλά και τον θρύλο της τζαζ Charles Lloyd, με το κουαρτέτο του και την guest συμμετοχή της Μαρίας Φαραντούρη.

«Πώς να ζήσουμε τη ζωή μας;»

Στο πρόγραμμα της Πειραιώς 260, σύμφωνα με την Κατερίνα Ευαγγελάτου, επιλέχθηκαν παραστάσεις που, μέσα από διαφορετικές σκηνικές γλώσσες, απαντούν στο διπλό ερώτημα «Πώς να ζήσουμε τη ζωή μας; Πώς να αντέξουμε τη ζωή μας;». Αγγίζουν θέματα ταυτότητας, ερευνούν την επίδραση της τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή, με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, μιλούν για το αίσθημα απομόνωσης σ’ έναν κόσμο που ο πολίτης νιώθει αφιλόξενο αλλά και για στιγμές ευδαιμονίας που χαρίζει η συνύπαρξη.

Στο φετινό πρόγραμμα θα συναντήσουμε μεγάλα ξένα ονόματα του θεάτρου και του χορού, όπως οι: Κριστόφ Βαρλικόφσκι (εστιάζει σε τρία έργα του νομπελίστα Τζ.Μ. Κουτσί), Γκι Κασίερς («Η αγαπημένη του κυρίου Λιν» έρχεται από το ΚΘΒΕ στην Πειραιώς 260), Σουζάνε Κένεντι, Κόρνελ Μούντρουτσο, Καρολίν Γκιγελά Ενγκιγέν, Ραμπί Μρουέ, Σερζ Εμέ Κουλιμπαλί και Ροζέρ Μπερνάτ (με τη δική του Ιεροτελεστία της ‘Ανοιξης, που βασίζεται στην περίφημη χορογραφία της Πίνα Μπάους), καθώς και οι Forced Entertainment και ο Tim Etchells που γιορτάζουν τα 40 χρόνια της ιδιαίτερης παρουσίας τους στις διεθνείς σκηνές με ένα νέο έργο, που σκιαγραφεί τον εγκλωβισμό του σύγχρονου ανθρώπου μέσα σ’ ένα περιβάλλον τεχνητής νοημοσύνης. Θέματα κοινότητας και συμμετοχής αναδεικνύει και το πρόγραμμα του Χορού, που ανοίγει αυλαία με το «À la carte» του διεθνούς Έλληνα χορογράφου Γιάννη Μανταφούνη και την Dresden Frankfurt Dance Company.

Ακόμη από τις εκδηλώσεις στην Πειραιώς 260, ξεχωρίζουν ένα αφιέρωμα στον Λευτέρη Βογιατζή, για τα 80 χρόνια από τη γέννησή του, με την προβολή της αρχειακής βιντεοσκόπησης της ιστορικής «Αντιγόνης» που σκηνοθέτησε στην Επίδαυρο (2006 και 2007), ενώ στενοί του συνεργάτες θα μοιραστούν μαζί μας στιγμές από τη δημιουργία της παράστασης. Επιπλέον, στο πλαίσιο του Κύκλου που είναι αφιερωμένος στη Μεταπολίτευση, η Ξένια Καλπακτσόγλου, ο Χριστόφορος Μαρίνος και ο Χρήστος Χρυσόπουλος αναβιώνουν τη θρυλική τηλεοπτική εκπομπή του Ροβήρου Μανθούλη «Μια ταινία, μια συζήτηση» (ΕΡΤ, 1976 – 1982), σε μια σκηνική εγκατάσταση που ζωντανεύει τη διαλεκτική της Μεταπολίτευσης μέσα από ανοιχτές συζητήσεις, περφόρμανς και προβολές.

grape – Greek Agora of Performance

Η καινοτόμα πρωτοβουλία grape για τη συστηματική προώθηση και προβολή του ελληνικού Θεάτρου και Χορού, που άρχισε ήδη να δίνει τους πρώτους καρπούς της, συνεχίζεται και φέτος. Οκτώ έργα θα παρουσιαστούν σε ένα συμπυκνωμένο πενθήμερο (21 – 25 Ιουλίου) για επαγγελματίες, διεθνείς καλεσμένους του Φεστιβάλ, αλλά και για το αθηναϊκό κοινό. Όλα τα έργα θέτουν, κατά κάποιον τρόπο, το ερώτημα «Μπορούμε να αντιστρέψουμε για λίγο την οπτική του κόσμου;». Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν φέτος είναι: Ανέστης Αζάς, Κατερίνα Ανδρέου, Mario Banushi, Χαρά Κότσαλη, Γιολάντα Μαρκοπούλου – Ομάδα Station Athens, Ευθύμης Φιλίππου – Αγγελική Παπούλια, Ζωή Χατζηαντωνίου και Αργυρώ Χιώτη.

Διεύρυνση συνεργασιών

Με το βλέμμα στην επέτειο των 70 χρόνων διαδρομής του, το 2025, το Φεστιβάλ, διευρύνει τη συνεργασία του με ιστορικούς θεσμούς και ποικίλους χώρους στην πόλη, από την Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου ως το Θέατρο Παλλάς, από την αλάνα του ΙΜΕ ως την ιστορική αίθουσα της Παλαιάς Βουλής, από το ΕΜΣΤ και την Εθνική Βιβλιοθήκη ως το Νοσοκομείο Σωτηρία, το Σύγχρονο Θέατρο και το Ωδείο Αθηνών. Τέλος, σε συμπαραγωγή με το Ωδείο Αθηνών επανέρχεται ανανεωμένο το Subset Festival, η πολυπρισματική μουσική πλατφόρμα που εστιάζει στον διάλογο της σύγχρονης μουσικής με τα νέα μέσα.

Την οπτική ταυτότητα της φετινής διοργάνωσης έχει επιμεληθεί το γραφείο οπτικής επικοινωνίας Beetroot Design Group.

Νάντια Μπακοπούλου