Η γοητεία της ιστορίας και το αινιγματικό της δίδαγμα είναι ότι από εποχή σε εποχή τίποτα δεν αλλάζει κι όμως τα πάντα είναι διαφορετικά. Aldous Huxley, 1894-1963, Άγγλος συγγραφέας

Ένας «Maestro» στο χειρουργείο …λύνει τα χέρια των χειρουργών

27 Σεπτεμβρίου, 2024

Το όνομα του είναι Maestro. Είναι ένα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο μπαίνει στην αίθουσα του χειρουργείου και αναλαμβάνει με τους δύο του βραχίονες τον ρόλο βοηθού στις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις. Κρατάει την κάμερα σταθερή, καθοδηγεί με ακριβείς πληροφορίες τον χειρουργό στην επέμβαση, ενώ μεριμνά και για το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.

Το Maestro έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίξει χειρουργούς, προσωπικό χειρουργείου και ασθενείς στις εκατομμύρια χειρουργικές επεμβάσεις μαλακών ιστών, που πλέον γίνονται μέσω της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής. Προσαρμόζεται στα λαπαροσκοπικά μηχανήματα των νοσοκομείων, παρέχοντας αυτονομία στον χειρουργό, ώστε να μη χρειάζεται τη βοήθεια προσωπικού για να διεκπεραιώσει μία επέμβαση. Έχει ενσωματωμένο έναν μεγάλο υπολογιστή που με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης επιτρέπει την σε πραγματικό χρόνο ανάπτυξη αλγορίθμων στο χειρουργείο, για άμεσα οφέλη κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Ο ρομποτικός βοηθός παρουσιάστηκε χθες στη Θεσσαλονίκη στους γιατρούς που συμμετέχουν στο 19ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κολοπρωκτολογίας (ESCP), οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν στις 25/9 και ολοκληρώνονται σήμερα στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο. Η επίδειξη των δυνατοτήτων του Maestro, που ανέπτυξαν η ιδρυθείσα το 2019 στο Παρίσι εταιρεία ιατρικών συσκευών Moon Surgical και η ηγέτιδα βιομηχανία μικροεπεξεργαστών για συστήματα τεχνητής νοημοσύνης Nvidia, έγινε από τον χώρο της εδρεύουσας στη Θεσσαλονίκη θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων «i4G».

Ο εμπορικός διευθυντής της Moon Surgical, Eric Ermenault μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για το Maestro που «προσγείωθηκε» στη Θεσσαλονίκη για να δείξει το μέλλον της ρομποτικής χειρουργικής, μέλλον που είναι ήδη εδώ, καθώς χειρουργοί σε νοσοκομεία στη Γαλλία και στις ΗΠΑ έχουν κάνει εκατοντάδες επεμβάσεις αξιοποιώντας τον ρομποτικό βοηθό.

Σύμφωνα με τον κ. Ermenault παρά το ότι η λαπαροσκόπηση αποτέλεσε ορόσημο στην επεμβατική χειρουργική, η διδασκαλία και κατάκτηση των τεχνικών των παραδοσιακών ρομποτικών προσεγγίσεων παραμένει πρόκληση για τα συστήματα υγείας. «Με βάση την ανατροφοδότηση που έχουμε από γιατρούς η λαπαροσκόπηση είναι μια χειρουργική επέμβαση που μαθαίνεται δύσκολα, γιατί δεν είναι εύκολοι οι χειρισμοί ακριβείας, για παράδειγμα η κάμερα “τρέμει”, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δει ο χειρούργος καλά το σημείο που θέλει να επέμβει. Είναι δύσκολη η εκπαίδευση, προκειμένου να είναι ο γιατρός ικανός να κάνει αυτό το είδος της χειρουργικής επέμβασης, χρειάζονται χρόνια εκπαίδευσης», εξήγησε, προσθέτοντας ότι η ιδέα πίσω από τον σχεδιασμό του Maestro ήταν «να δώσουμε στον χειρουργό δύο χέρια ρομποτικά, τα οποία να μπορεί να χρησιμοποιήσει στην επέμβαση».

Το ρομποτικό σύστημα «κουμπώνει» στο ενδοσκόπιο και, όπως διευκρίνισε ο κ. Ermenault, «έτσι ο χειρουργός, αντί να χρειάζεται κάποιον να τον βοηθήσει, μπορεί να κάνει την επέμβαση μόνος του χωρίς τη βοήθεια νοσοκόμας ή κάποιου νεαρού χειρουργού». «Ένα από τα πλεονεκτήματα είναι ότι η κάμερα είναι πραγματικά σταθερή κατά την επισκόπηση των ενδοκοιλιακών οργάνων, ενώ όταν κρατάει κάποιος την κάμερα είναι πολύ δύσκολο να ακολουθήσει τον γιατρό, καθώς μετακινεί τα εργαλεία» και διευκρίνισε ότι με το πάτημα ενός κουμπιού η συσκευή αντιστοιχείται με τα χειρουργικά εργαλεία, ακολουθώντας τα, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί.

Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία με την Nvidia, o κ. Ermenault διευκρίνισε πως «αναπτύξαμε έναν πολύ μεγάλο υπολογιστή που βρίσκεται μέσα σε αυτό το ρομποτικό σύστημα και κάποιον αλγόριθμο, τον οποίο χρησιμοποιούμε για να βοηθήσουμε ακόμη περισσότερο τον χειρουργό», ενώ «ένας από τους αλγορίθμους βασίζεται στην αναγνώριση εικόνας και έτσι έχουμε διδάξει στο ρομπότ να αναγνωρίζει ένα χειρουργικό εργαλείο, δείχνοντας του πολλές ώρες βίντεο».

Πώς μπορούν να μειωθούν οι λίστες αναμονής για χειρουργεία

Αναφερόμενος στα παράπλευρα οφέλη της αξιοποίησης του Maestro από τα νοσοκομεία ο κ. Ermenault σημείωσε: «Οι λίστες αναμονής για τις χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται όλο και μεγαλύτερες. Γιατί; Επειδή δεν επαρκεί το νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό στα χειρουργεία. Με το Μaestro ο χειρουργός δε χρειάζεται να απασχολήσει νοσοκόμα στην λαπαροσκοπική επέμβαση και έτσι η νοσοκόμα μπορεί να βοηθήσει σε κάποια άλλου είδους χειρουργική επέμβαση, άρα μπορούν να γίνουν χειρουργικές επεμβάσεις σε περισσότερους ασθενείς κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι ασθενείς δε χρειάζεται να έχουν μεγάλη αναμονή για μία χειρουργική επέμβαση».

Το Maestro έχει χρησιμοποιηθεί για 400 χειρουργικές επεμβάσεις σε δύο νοσοκομεία της Γαλλίας και σε δύο νοσοκομεία στις ΗΠΑ, κυρίως σε επεμβάσεις χειρουργικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Σε ό,τι αφορά την προοπτική περαιτέρω επέκτασης της χρήσης του από νοσοκομεία και άλλων χωρών ο κ. Ermenault σημείωσε πως το Maestro χρησιμοποιείται ήδη στην καθημερινή πρακτική και «ο λόγος για τον οποίο είμαστε εδώ, είναι επειδή η Θεσσαλονίκη φιλοξενεί ένα πολύ μεγάλο διεθνές συνέδριο, όπου μπορούμε να δείξουμε στους χειρουργούς την καινοτομία».

Σχετικά με το κόστος των επεμβάσεων με το Maestro ο εμπορικός διευθυντής της Moon Surgical επισήμανε ότι «είναι αρκετά χαμηλό», εξηγώντας ότι η τιμή ανά χειρουργείο είναι περίπου 300 ευρώ, όταν με συστήματα ιατρικής ρομποτικής της αμερικανικής εταιρείας που ηγείται της αγοράς, φθάνει τα 3000 ευρώ ανά επέμβαση. Ερωτηθείς για το εύρος της διαφοράς στο κόστος απάντησε ότι συμβαίνει «επειδή το σύστημά μας είναι πολύ πιο απλό και επειδή περιορίσαμε την ποσότητα των εξαρτημάτων που απορρίπτονται στα σκουπίδια μετά το χειρουργείο και έτσι πολλά εργαλεία είναι επαναχρησιμοποιούμενα, κάτι που είναι επίσης καλό για το αποτύπωμα άνθρακα αυτής της συσκευής».

«Ως ομάδα είμαστε πολύ χαρούμενοι που συμμετέχουμε στην προβολή ευρωπαϊκής τεχνολογίας από τη Θεσσαλονίκη σε όλο τον κόσμο. Φιλοξενήσαμε την εταιρεία, εξυπηρετώντας την στο μέγιστο δυνατό βαθμό», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της «i4G», Θεολόγης Προκοπίου.

Σμαρώ Αβραμίδου