Περισσότερο αποτελεσματική και αμοιβαία επωφελή εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 για τη διαχείριση της μετανάστευσης, ζητά η Επιτροπή στην έκθεση αξιολόγησης για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, που δόθηκε, χθες, στη δημοσιότητα.
«Στη μεταναστευτικό ζήτημα προτείνουμε μια πιο αποτελεσματική υλοποίηση της δήλωσης του 2016», τόνισε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Όλιβερ Βάρχελι, σημειώνοντας ότι η Τουρκία θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για να εμποδίσει τις παράτυπες αναχωρήσεις προς την ΕΕ. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ, ο Ολ. Βάρχελι παραδέχτηκε ότι οι αφίξεις μεταναστών στην οδό της Ανατολικής Μεσογείου είναι αυξημένες, αλλά πρόσθεσε ότι η Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας εφαρμόζεται και η συνεργασία με την Τουρκία στη διαχείριση του μεταναστευτικού «βρίσκεται υπό έλεγχο». Ανέφερε, ωστόσο, ότι η ΕΕ αναμένει μια «ενισχυμένη συνεργασία» με την Τουρκία στα ανατολικά της σύνορα και κυρίως στις επιχειρήσεις επιστροφών, όπως ακριβώς γίνεται και με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. «Οι επιστροφές είναι το κλειδί για να δείξουμε σε αυτούς που παράτυπα καταυθάνουν στην ΕΕ, ότι δεν μπορούν παράτυπα να εξασφαλίσουν πρόσβαση στην ΕΕ και ότι δεν αποφασίζουν οι διακινητές για το ποιος μπαίνει στην ΕΕ», δήλωσε ο Ολ. Βάρχελι.
Ειδικότερα, η Επιτροπή ζητά από την Τουρκία να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για τον περιορισμό των παράτυπων μεταναστευτικών ροών προς την ΕΕ, με την πρόληψη των αναχωρήσεων και την εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων λαθρεμπορίας και ενισχύοντας την προστασία των συνόρων της. Η Επιτροπή παρατηρεί μια θετική τάση από τον Οκτώβριο της αυξημένης αναχαίτισης των διακινητών μεταναστών και της μείωσης των παράτυπων αναχωρήσεων από την Τουρκία.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι ο πολιτικός και τεχνικός διάλογος ΕΕ-Τουρκίας για τη μετανάστευση και την ασφάλεια βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην πρόσφατη συνάντηση στις Βρυξέλλες στις 23 Νοεμβρίου, μεταξύ της Επιτρόπου Ίλβα Γιόχανσον και του Τούρκου υπουργού Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, στο πλαίσιο του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας, επιβεβαιώθηκε η δέσμευση να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών μετανάστευσης και επιβολής του νόμου των δύο πλευρών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή ζητά να επαναληφθούν οι επανεισδοχές από τα ελληνικά νησιά, να αντιμετωπιστεί η μεταναστευτική κατάσταση στην Κύπρο και να αποτραπούν οι παράτυπες αναχωρήσεις στα δρομολόγια προς την ΕΕ. Ζητά επίσης να συνεχιστεί η συνεργασία με τις τουρκικές αρχές και τις αεροπορικές εταιρείες για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ελέγχου επιβατών και των συνοριακών ελέγχων στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης.
Αντιστρόφως, από την πλευρά της ΕΕ, η Επιτροπή προτείνει να επιταχυνθούν οι επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία προς τα κράτη μέλη της ΕΕ, με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής. Αυτό θα πρέπει να καλύπτει ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες ομάδες Σύρων προσφύγων στην Τουρκία. Επιπλέον, προτείνεται να συνεχιστεί η υποστήριξη της ΕΕ προς τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία, με βάση την ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ που πρότεινε η Επιτροπή τον Ιούνιο. Τέλος, ζητείται να συνεχιστούν οι ασφαλείς επιστροφές παράτυπων μεταναστών στις χώρες προέλευσης, σε στενή συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
ΕΕ: Η Επιτροπή προτείνει να συνεχιστούν οι συζητήσεις για τον εκσυγχρονισμό τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και να διευκολυνθεί η έκδοση βίζας για ορισμένες κατηγορίες Τούρκων πολιτών
«Η ΕΕ επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία της με την Τουρκία σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος όπως το εμπόριο, η μετανάστευση, η συνδεσιμότητα, η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση και η ενέργεια», δήλωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ παρουσιάζοντας την έκθεση για την αξιολόγηση και το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Ο Μπορέλ τόνισε ότι η ΕΕ έχει «σαφή βούληση να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Τουρκία» και να ξεκινήσει μια «νέα εποχή» χωρίς φραγμούς στους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Υπογράμμισε ότι η προσέγγιση αυτή θα είναι «προοδευτική, αναλογική και αναστρέψιμη» και ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον να διατηρήσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το εμπόριο και τη συνδεσιμότητα, η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ προτείνουν να συνεχιστούν οι συζητήσεις για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, «με την κατανόηση» ότι η Τουρκία συνεχίζει να αντιμετωπίζει την καταστρατήγηση των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ κατά της Ρωσίας μέσω της επικράτειάς της, «γρήγορα και αποτελεσματικά» και συνεχίζει να επιλύει τις εμπορικές διαμάχες. Σημειώνουν επίσης ότι: «Σε ένα ευρύτερο περιβάλλον που ευνοεί την επανέναρξη των συνομιλιών διευθέτησης του Κυπριακού, το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει τις διαπραγματευτικές οδηγίες και να εξουσιοδοτήσει την Επιτροπή να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης».
Σχετικά με τις διαδικασίες θεωρήσεων βίζας για τους Τούρκους πολίτες, η Επιτροπή προτείνει να διερευνηθούν κατά προτεραιότητα οι δυνατότητες διευκόλυνσης για συγκεκριμένες κατηγορίες Τούρκων πολιτών όταν υποβάλλουν αίτηση για βίζα στην ΕΕ (π.χ. επιχειρηματίες, φοιτητές, Τούρκοι πολίτες με μέλη οικογένειας στην ΕΕ κ.λπ.). Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την πλήρη χρήση των ευελιξιών του Κώδικα Θεωρήσεων για να επιτραπεί η έκδοση θεωρήσεων πολλαπλής εισόδου με μακρά ισχύ.
Στον τομέα των επενδύσεων, η Επιτροπή προτείνει την επιτάχυνση της υπογραφής συμβάσεων στο πλαίσιο της Επενδυτικής Πλατφόρμας της Τουρκίας για την ενίσχυση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, ιδίως στους τομείς της συνδεσιμότητας, της ψηφιακής μετάβασης, της ενέργειας, των μεταφορών και της πράσινης συμφωνίας, σε στενή συνεργασία με ευρωπαϊκούς και διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) καλείται να επαναλάβει τη λειτουργία της σε όλους τους τομείς στην Τουρκία.
«Μπορούμε να λάβουμε μέτρα, αλλά χρειαζόμαστε εποικοδομητική στάση από την Τουρκία», δήλωσε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση Όλιβερ Βάρχελι. Η Επιτροπή προτείνει την επανεκκίνηση του διαλόγου υψηλού επιπέδου με την Τουρκία στην οικονομία, στις μεταφορές, στο εμπόριο, στη μετανάστευση και στην ασφάλεια αλλά υπό προϋποθέσεις, «οι οποίες περιλαμβάνουν τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών», τόνισε ο Βάρχελι.
Αναφερόμενος ειδικότερα στις εμπορικές σχέσεις, ο Όλιβερ Βάρχελι είπε ότι η Τουρκία είναι ο 4ος εμπορικός εταίρος της ΕΕ και η ΕΕ ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Το διμερές εμπόριο υπερτετραπλασιάστηκε φέτος, ξεπερνώντας τα 200 δισ. ευρώ – ένας αριθμός «ρεκόρ», τόνισε ο Βάρχελι.
Ερωτηθείς αν το Κυπριακό ζήτημα αποτελεί φραγμό για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία, ο Όλιβερ Βάρχελι απάντησε ότι όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να γίνουν αποδεκτά και να τυγχάνουν σεβασμού σε επίπεδο τελωνειακής συνεργασίας. Πρόσθεσε ότι το ζήτημα αυτό θα συμπεριληφθεί στη συζήτηση που γίνεται για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης, και πως «δεν θα είναι το μοναδικό θέμα το οποίο θα συνδέεται με το Κυπριακό». Υπογράμμισε, πάντως ότι η ΕΕ μπορεί να βελτιώσει το εμπόριό της με την Τουρκία με αμοιβαία επωφελή τρόπο, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο το Κυπριακό.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ παραδέχτηκε ότι σαφώς η Τουρκία δεν ευθυγραμμίζεται με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ σε αρκετά θέματα. «Είναι ξεκάθαρο ότι σε ορισμένα ζητήματα διαφωνούμε και σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να τονίσουμε τη σημασία της συμφωνίας μας», είπε ο Μπορέλ, φέρνοντας ως παράδειγμα τον σημαντικό ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Τουρκία στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, καθώς όπως και η ΕΕ υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών. Ωστόσο, η διαφωνία στο θέμα της Χαμάς είναι ξεκάθαρη, καθώς για την ΕΕ είναι μια «τρομοκρατική οργάνωση», ενώ η Τουρκία έχει «διαφορετική προσέγγιση», είπε ευγενικά ο Μπορέλ.
