H ενστικτώδης επιθυμία να είσαι μέλος μιας στενά ενωμένης ομάδας που παλεύει για κάποια ιδανικά μπορεί να δυναμώσει τόσο, ώστε να μην έχει καμιά σημασία τι είδους είναι αυτά τα ιδανικά. Conrad Lorenz, 1903-1989, Αυστριακός κοινωνιολόγος

Δράμα: Η μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στον ιερό βράχο της Πρασινάδας

6 Αυγούστου, 2024

 Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και βαθιάς κατάνυξης, οι λιγοστοί κάτοικοι της Πρασινάδας του δήμου Παρανεστίου Δράμας, αλλά και εκατοντάδες επισκέπτες, υποδέχθηκαν στον ιερό βράχο, εκεί όπου βρίσκεται η εορτάζουσα σήμερα ιερά μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, την ιστορική εικόνα του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα από το Ροδοχώρι Νάουσας.

   Ο οικισμός της Πρασινάδας, χτισμένος μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών στους πρόποδες του βουνού Παγκάλου, σε υψόμετρο 713 μέτρων, είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά όχι μόνο της ακριτικής Δράμας αλλά ολόκληρης της Ελλάδας. Σφηνωμένο στην κατάφυτη πλαγιά του λόφου καλύπτεται από απαράμιλλη φυσική ομορφιά με πολλά νερά, αφού από εκεί περνούν παραπόταμοι του Νέστου.

   Οι κάτοικοι του χωριού είναι Πόντιοι πρόσφυγες, που ήρθαν από την Τραπεζούντα το 1924 σε αυτόν τον απομακρυσμένο οικισμό της Δράμας και πάλεψαν πολύ σκληρά κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες για να επιβιώσουν στη νέα τους πατρίδα.

   Καύχημα και προστασία των κατοίκων της Πρασινάδας είναι ο ιερός βράχος του χωριού, εκεί όπου δεσπόζει η ιερά μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, χτισμένη στα χαλάσματα παλαιότερου Βυζαντινού μοναστηριού (485 μ.Χ. – 1204 μ.Χ.), που βρισκόταν θαμμένο εκεί επί οχτώ αιώνες χωρίς να γνωρίζει κάποιος την ύπαρξή του. Στην τοποθεσία αυτή, όπου υπάρχει πλέον το σημερινό μοναστήρι βρέθηκαν λείψανα αγίων, που μαρτύρησαν από τους σταυροφόρους το 1204 μ.Χ. κατά την 4η Σταυροφορία.

   Μια μέρα σαν σήμερα, στις 6 Αυγούστου 1993, ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, έγινε η πρώτη Θεία Λειτουργία στο νέο μοναστήρι μετά από 800 χρόνια που ήταν ερειπωμένο και εγκαταλελειμμένο. Η θέα στη χαράδρα από τον βράχο της Πρασινάδας κόβει την ανάσα. Όσοι έχουν επισκεφθεί τον Πόντο σημειώνουν με έκπληξη πως το περιβάλλον και η τοποθεσία στην Πρασινάδα έχουν πάρα πολλά κοινά μορφολογικά στοιχεία.

   Ροδοχώρι Νάουσας και Πρασινάδα Δράμας

   Οι λιγοστοί κάτοικοι, οι οποίοι όλα αυτά τα χρόνια φροντίζουν με ιδιαίτερη μέριμνα και αγάπη τον γραφικό και πανέμορφο οικισμό του είχαν ζητήσει τον Μάιο από το μητροπολίτη Δράμας κ. Δωρόθεο να έρθει η ιστορική εικόνα του Αγίου Γεωργίου για προσκύνημα.

   Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Σωματείου Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα, Δρ. Θεοδόσης Κυριακίδης, με καταγωγή από την Πρασινάδα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δεν κρύβει την χαρά και τη συγκίνησή του που η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, την οποία έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες ως πολύτιμο κειμήλιο εκτίθεται στο μοναστήρι για προσκύνημα.

   «Τα δυο μέρη», υπογραμμίζει ο κ. Κυριακίδης, «τα δένει μια κοινή ιστορική μοίρα και πορεία. Οι κάτοικοι της Πρασινάδας, οι πρόγονοί τους, κατάγονται κι αυτοί, όπως και εκείνοι του Ροδοχωρίου όπου βρίσκεται σήμερα ξαναχτισμένη η μονή του Αγίου Γεωργίου, από την εξαρχία του Περιστερεώτα, τη Γαλίαινα. Όταν ιδρύθηκε το μοναστήρι στο Ροδοχώρι της Νάουσας τη δεκαετία του 1960, η Πρασινάδα και ο συγκεκριμένος βράχος ήταν μία από τις δύο επιλογές για να χτιστεί η νέα μονή, καθώς τότε δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμη τα ερείπια της σημερινής μονής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Κατά κοινή ομολογία, οι δύο βράχοι της μονής του Περιστερεώτα στον Πόντο και της μονής της Μεταμορφώσεως στην Πρασινάδα είναι πανομοιότυποι κι αυτό φαίνεται, βλέποντας κάποιος παλιές φωτογραφίες των δυο περιοχών».

   Η αναστήλωση της μονής από τον Κώστα Ευμοιρίδη

   Η αναστήλωση της ιεράς μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Πρασινάδα αποτέλεσε έργο ζωής για τον αείμνηστο νομάρχη Δράμας, Κώστα Ευμοιρίδη. Η ανέγερση της μονής έγινε στο πλαίσιο της εκπλήρωσης τάματος της μητέρας του. Την περίοδο της βουλευτικής του θητείας, συγγενικά του πρόσωπα από την Πρασινάδα, του ζήτησαν να επιδιορθώσει ένα εκκλησάκι με λαμαρίνες, που είχαν στο χωριό, πάνω σε έναν βράχο.

   Ο Κώστας Ευμοιρίδης, όταν πήγε στην περιοχή και άρχισε να σκάβει πάνω στον βράχο, βρήκε τα θεμέλια της παλιάς μονής που υπήρχε εκεί, η οποία -σύμφωνα με την παράδοση- κάηκε από τους Σταυροφόρους. Σκάβοντας, βρέθηκε επίσης η κάρα του τελευταίου ηγούμενου της μονής, η οποία ευωδίαζε. Επίσης, κατά την ανασκαφή βρέθηκαν εκκλησιαστικά σκεύη και νομίσματα, τα οποία ο Κώστας Ευμοιρίδης παρέδωσε στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας.

   Κάτοικοι της Πρασινάδας, πολύ πριν αποκαλυφθούν τα ερείπια και ξεκινήσει το χτίσιμο της νέας μονής έλεγαν πως έβλεπαν συχνά στον ύπνο τους έναν γέροντα να τους λέει: «Ακόμη να χτίσετε το μοναστήρι μου». Συγκλονιστική είναι επίσης η μαρτυρία ενός από τους ανθρώπους που έχτιζαν το μοναστήρι. Όπως ανέφεραν, μια μέρα είδαν να περπατά πάνω στα κεραμίδια της μονής ένας γέροντας.

   Ο Κώστας Ευμοιρίδης είχε μια παρόμοια εμπειρία. Μια μέρα, καθήμενος πάνω στο βράχο και χαζεύοντας το μαγευτικό τοπίο είδε από τη ρεματιά να ανηφορίζει ένας μεγαλόσωμος γέροντας. Σηκώθηκε όρθιος και κίνησε προς το μέρος του. Όμως, σαν έφτασε σε απόσταση τριών μέτρων από το γέροντα, αυτός εξαφανίστηκε. Στην Πρασινάδα, ο Κώστας Ευμοιρίδης ξόδεψε σχεδόν όλη του την περιουσία για την ανέγερση της νέας μονής και την ανάδειξη του ιερού βράχου της Πρασινάδας.