Είναι επικίνδυνο για έναν υποψήφιο να λέει πράγματα που οι άνθρωποι μπορεί να θυμούνται. Eugene McCarthy, 1916-2005, Αμερικανός πολιτικός

Balkan Energy Forum: Το «ευχάριστο πρόβλημα» της Ελλάδας, τα σήματα της αγοράς για την αποθήκευση ενέργειας και τα φωτοβολταϊκά

24 Μαΐου, 2024

Μπροστά σε ένα «ευχάριστο πρόβλημα» βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα, καθώς από τη μια πλευρά υπάρχει πολύ μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και από την άλλη ο «γρίφος» του πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η περίσσεια ενέργειας όταν αυτή υπάρχει. Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε σήμερα, από την Κοζάνη και το βήμα του Balkan Energy Forum, ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), δρ Αθανάσιος Δαγούμας, ο οποίος αναφέρθηκε παράλληλα σε «πολύ σαφή σήματα που παράγονται από την αγορά για επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας και την απόκριση ζήτησης».  Κατά τον δρα Δραγούμα, οι κατευθύνσεις για την απορρόφηση της περίσσειας ενέργειας είναι τέσσερις: η αποθήκευση (μπαταρίες, αντλησιοταμίευση), η απόκριση ζήτησης, η δημιουργία νέας ηλεκτρικής ζήτησης (π.χ., από τα ηλεκτρικά οχήματα, τα κέντρα δεδομένων ή τον εξηλεκτρισμό των λιμανιών) και η αποθήκευση του υδρογόνου, που σταδιακά ωριμάζει, καθώς και της πράσινης αμμωνίας ή μεθανόλης.

Αναφερόμενος στη νέα ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, ο δρ Δαγούμας επισήμανε πως έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην Ελλάδα ως προς τη δημιουργία της. Για παράδειγμα, ήδη υπάρχουν 5.500- 6.000 σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ και ο εξηλεκτρισμός των λιμένων και της ναυτιλίας δημιουργεί ζήτηση για ενέργεια: «Από μελέτη που έχουμε κάνει εδώ και δυόμισι χρόνια, από το Νοέμβριο του 2021, με τη στήριξη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (…) φαίνεται ότι ακόμα και τα κρουαζιερόπλοια δημιουργούν μια ζήτηση 15-20 MW (μεγαβάτ) έκαστο, επομένως μόνο στο λιμάνι του Πειραιά, που συνήθως είναι και έξι ταυτόχρονα, (η ζήτηση αυτή) είναι περίπου 100 μεγαβάτ» ανέφερε ενδεικτικά. 

«Η ενεργειακή μας πολιτική έχει κάποιους πυλώνες, που είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, η πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, ο εξηλεκτρισμός τομέων της οικονομίας, κυρίως των μεταφορών αλλά και των κτιρίων και τα ανανεώσιμα αέρια. Το σημαντικό νομίζω που είναι για εμάς ότι έχουμε ανταγωνισμό και στη χονδρική και στη λιανική και αυτό φαίνεται από την απομείωση των τιμών προς όφελος του καταναλωτή (…) Από την πλευρά του ρυθμιστή, είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που οι τιμές μας στη χονδρική αγορά πλέον δεν είναι στην πρώτη ή στη δεύτερη θέση (στην Ευρώπη), όπου βρίσκονταν επί δύο περίπου δεκαετίες (…) αλλά στην ένατη» σημείωσε.

Στις τελευταίες εξελίξεις που καταγράφονται στην Ελλάδα ως προς το μεγάλο ζητούμενο της αποθήκευσης ενέργειας αναφέρθηκε ο Νίκος Χατζηαργυρίου, διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας. «Υπάρχει πρόβλεψη (στον Εθνικό Σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα-ΕΣΕΚ) για (έργα) ισχύος 3,1 GW (γιγαβάτ) σε μπαταρίες και έγιναν διαγωνισμοί για standalone μπαταρίες, συνολικά για 1 γιγαβάτ μέχρι το 2025 (σ.σ. ως standalone προσδιορίζονται τα έργα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες που λειτουργούν αυτόνομα). Έχουν ήδη προχωρήσει οι δύο πρώτες φάσεις κι αναμένεται η τρίτη εντός του καλοκαιριού μάλλον. Χρειάζεται ωστόσο να γίνουν πάρα πολλά πράγματα ακόμα και στο επίπεδο των μπαταριών (που λειτουργούν) μαζί με ανανεώσιμες πηγές και σταθμούς είτε απορροφούν είτε δεν απορροφούν ισχύ από το δίκτυο. Βέβαια εκεί που εντοπίζεται το τεράστιο κενό είναι στη διανομή, με το δίκτυο διανομής, εκεί είμαστε ακόμα στα σπάργανα» εκτίμησε ο κ.Χατζηαργυρίου.

«Να μην ξανακάνει κανένας κανένα νέο φωτοβολταϊκό στην Ελλάδα»

«Αν υπάρχει μια συμβουλή που μπορώ εγώ να δώσω είναι να μην ξανακάνει κανένας κανένα νέο φωτοβολταϊκό στην Ελλάδα, ακόμα και αν έχει όρους σύνδεσης, γιατί θα το μετανιώσει στα επόμενα χρόνια πικρά»: με τη φράση αυτή ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) συνέστησε στους παρευρισκόμενους αυτοσυγκράτηση, λέγοντας πως υπάρχουν και άλλοι τομείς της οικονομίας στους οποίους μπορεί να επενδύσει κάποιος, ενώ διατύπωσε την εκτίμηση ότι αν δεν υπάρξει κάτι καταλυτικό, που θα αλλάξει την εικόνα της ζήτησης, αυτή δεν πρόκειται να αυξηθεί, ενώ το πιθανότερο είναι ότι  οι παραγωγοί (ενέργειας από φωτοβολταϊκά) θα βιώσουν «κούρεμα» της τάξης του 35% ή και 50% στην παραγωγή τους στα επόμενα χρόνια. 

Στοιχειοθετώντας τις θέσεις του, ο κ.Λουμάκης επισήμανε μεταξύ άλλων τα εξής: «μέχρι χτες ξέραμε ότι έχουμε έργα ΑΠΕ 13 γιγαβάτ σε λειτουργία, συν άλλα 15 γιγαβάτ με όρους σύνδεσης, που θα μπορούσαν να κατασκευαστούν αύριο το πρωί. Άκουσα σε ομιλία του κυρίου Μανουσάκη (σ.σ. διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ) σε άλλο συνέδριο ότι το πραγματικό νούμερο είναι 14 γιγαβάτ εν λειτουργία και 21 γιγαβάτ με όρους σύνδεσης. Αν αυτό ισχύει, πραγματικά αλλάζει άρδην η άσκηση -όχι ότι και με τα 15 γιγαβάτ είματε καλά. Εν πάση περιπτώσει, όπως φαίνεται, το 2030 η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ θα έχει ξεπεράσει τα 35 γιγαβάτ, κάτι το οποίο με συντηρητικούς υπολογισμούς δίνει παραγωγική δυνατότητα των μονάδων αυτών, μαζί με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, της τάξης των 65-70 τεραβατώρων. Σήμερα η ζήτηση είναι 49,5. Το 2008 ήταν στο 56 κι από τότε ώς σήμερα σταθερά πέφτει» εξήγησε.

Έχουν όντως «καταβροχθίσει» τα φωτοβολταϊκά τη γη της δυτικής Μακεδονίας;

«Λένε πολλοί πως έχει γεμίσει φωτοβολταϊκά η Δυτική Μακεδονία. “Γέμισαν οι πλαγιές, δεν θέλουμε άλλο». Τι γίνεται στην πράξη; Τα λιγνιτικά πεδία στη δυτική Μακεδονία καταλμαβάνουν 242.479 στρέμματα, ενώ τα φωτοβολταϊκά που είτε είναι εγκατεστημένα είτε έχουν άδεια λειτουργίας ή άδεια εγκατάστασης 57.000 στρέμματα. Με άλλα λόγια, τα φωτοβολταϊκά αντιστοιχούν στο 1/4 της έκτασης που κατέχουν οι εκτάσεις της ΔΕΗ, συμπεριλαμβανομένων των εργοστασίων, των ορυχείων και των χώρων απόθεσης (…) Τα 1732 έργα φωτοβολταϊκών καταλαμβάνουν το 2,85% της καλλιεργήσιμης γης, όχι της γης υψηλής παραγωγικότητας, της συνολικής καλλιεργήσιμης γης» είπε από την πλευρά του ο Υπάτιος Μωυσιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Wattcrop, η οποία -όπως διευκρίνισε- έχει αυτή τη στιγμή (στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας) στη Δυτική Μακεδονία έργα πλήρως αδειοδοτημένα, ισχύος 475 μεγαβάτ, που έχουν κατατεθεί και περιμένουν όρους σύνδεσης. «Αν αυτή τη στιγμή είχαμε όρους σύνδεσης στη Δυτική Μακεδονία, θα κάναμε επενδύσεις 475 εκατομμυρίων αύριο και θα λαμβάναμε εμείς το ρίσκο του πότε θα αποθηκεύσουμε, πού θα το πουλήσουμε και τι θα κάνουμε γενικά. Αλλά φτάσαμε σε ένα σημείο, που οι όροι σύνδεσης είναι πλέον πιο πολύτιμοι από το ίδιο το έργο το οποίο πάμε να εκτελέσουμε» είπε χαρακτηριστικά, ενώ τάχθηκε κατά των επιδοτήσεων, επισημαίνοντας ότι δημιουργούν στρεβλώσεις στην αγορά. Τo Balkan Energy Forum» διοργανώνουν ο Τομέας Μακεδονίας-Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών (ΥΜΑΘ) και η ΔΕΘ-HELEXPO ΑΕ._

Αλ.Γ