Τον Αθανάσιο Τσακρή τον γνωρίσαμε ως καθηγητή μικροβιολογίας στο ΕΚΠΑ να μας ενημερώνει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για το φαινόμενο της πανδημίας, τα εμβόλια και τις αναγκαίες προφυλάξεις και τώρα τον βρίσκουμε να στελεχώνει ως υποψήφιος ευρωβουλευτής τη λίστα του πράσινου κόμματος ΚΟΣΜΟΣ, μαζί με τον Πέτρο Κόκκαλη.
Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μας εξηγεί πώς αποφάσισε να ενταχθεί στον ΚΟΣΜΟ και να προσφέρει την εμπειρία και τις γνώσεις του, για να «φωτίσει» μια άλλη οπτική για την υγεία, που είναι στενά συνυφασμένη με την πορεία του περιβάλλοντος και την κλιματική κρίση.
Στο μέλλον, λέει, είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσουμε και άλλες επιδημίες και πρέπει «να δούμε τη θέση μας στο περιβάλλον ως κρίκους στην αλυσίδα της φύσης και όχι ως ρυθμιστές των πάντων». Η μεγάλη εικόνα για ένα ανθεκτικό σύστημα υγείας είναι «η Ενιαία Υγεία».
Η εφαρμογή της πρότασης του ΚΟΣΜΟΥ- της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας- και η υλοποίηση των στόχων της για το 2030 και 2050 είναι επιβεβλημένη. Διαφορετικά, τονίζει, το 70% των Ευρωπαίων θα εκτίθενται κάθε χρόνο σε καταστροφές οι οποίες θα οφείλονται στις καιρικές συνθήκες».
Ολόκληρη η συνέντευξη του Αθ. Τσακρή στη Νίνα Μελισόβα για το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Ερ.: Πώς από την ιατρική και ακαδημαϊκή πορεία, αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον ΚΟΣΜΟ;
ΑΠ: Αποφάσισα να συμπορευτώ με τον ΚΟΣΜΟ γιατί σ’ αυτόν τον νέο πολιτικό φορέα συνάντησα ανθρώπους με τους οποίους έχουμε κοινή οπτική και αισθητική, καθώς και το ίδιο όραμα για αναδιάταξη της κοινωνίας, της παραγωγής, της οικονομίας.
H Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα χρόνια θα δοκιμαστεί σε πολλά: ανάσχεση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αντιμετώπιση της ακρίβειας και της ενεργειακής κρίσης, προάσπιση του κράτους δικαίου, διαχείριση του μεταναστευτικού, άρση των κοινωνικών ανισοτήτων και στήριξη της δημόσιας υγείας. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την υγεία και την παιδεία, χώρους τους οποίους υπηρετώ εδώ και δεκαετίες, αισθάνομαι ότι θα μπορούσα να συμβάλω με τις γνώσεις και την εμπειρία μου.
Ερ.: Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την υγεία;
Απ.: Εχουμε ολοένα και πιο συχνούς καύσωνες που οδηγούν σε αύξηση και επιδείνωση των καρδιαγγειακών και αναπνευστικών νοσημάτων. Παρόμοιες επιπτώσεις έχει και η μολυσμένη ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις, ενώ λειτουργεί και ως επιβαρυντικός παράγοντας για κακοήθειες. Η αφρικανική σκόνη, που επίσης έχει γίνει κανονικότητα, είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό της ξηρασίας και της ερημοποίησης, δηλαδή της κλιματικής αλλαγής. Πέρα από τους ερεθισμούς σε μάτια και δέρμα, τα εισπνεόμενα σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν έντονα συμπτώματα, κυρίως σε άτομα με αλλεργίες, αναπνευστικές ή καρδιαγγειακές παθήσεις , ενώ η παρατεταμένη έκθεση φαίνεται ότι μας καθιστά πιο ευάλωτους σε λοιμώξεις.
Και ας μην ξεχνάμε τις φυσικές καταστροφές, που στην πραγματικότητα είναι κλιματικές καταστροφές. Αν η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με τους στόχους που έχει θέσει για το 2030 και το 2050, δεν εφαρμοστεί από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 70% των Ευρωπαίων θα εκτίθενται κάθε χρόνο σε καταστροφές που οφείλονται στις καιρικές συνθήκες.
Ερ.: Μετά την Covid εστιάσαμε περισσότερο στις ζωονόσους. Έχει αλλάξει κάτι σ αυτό το κομμάτι της υγείας;
Απ.: Είναι σημαντικό να βρισκόμαστε σε εγρήγορση για τις ζωονόσους, γιατί η καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων αναγκάζει πολλά είδη, όπως οι νυχτερίδες που είναι «δεξαμενή» για εκατοντάδες διαφορετικούς ιούς, να εγκαταλείψουν τα ενδιαιτήματά τους, φέρνοντας αυτούς τους ιούς πιο κοντά στον άνθρωπο. Η άνοδος της θερμοκρασίας προκαλεί και εξάπλωση τροπικών ειδών κουνουπιών σε νέες περιοχές, μαζί με τις ασθένειες των οποίων είναι φορείς.
Ήδη το 60% των γνωστών μολυσματικών ασθενειών που μεταδίδονται στους ανθρώπους και το 75% των αναδυόμενων μολυσματικών νόσων χαρακτηρίζονται ως ζωονόσοι. Κι αυτές οι ασθένειες διαρκώς θα αυξάνονται, καθώς οι ιοί θα βρίσκουν ολοένα και πιο εύκολα τρόπο να περνούν από τα ζώα στον άνθρωπο.
Η κλιματική αλλαγή, η πυκνότητα του πληθυσμού, η αποψίλωση των δασών, η εντατική κτηνοτροφία είναι ανάμεσα στους παράγοντες που διευκολύνουν αυτή τη μετάβαση. Ας μην ξεχνάμε ότι και ο κορωνοϊός ζωονόσος είναι.
Ερ.: Η λειψυδρία είναι ένα ακόμη φαινόμενο που μας απασχολεί όλο και περισσότερο και, ενδεχομένως, λόγω κλιματικής αλλαγής επεκτείνεται γεωγραφικά με επιπτώσεις και στη χώρα μας.
Απ.: Είναι διαρκής η μείωση των αποθεμάτων πόσιμου νερού. Η λειψυδρία θα απασχολεί ολοένα και περισσότερες περιοχές τα επόμενα χρόνια: εκτιμάται ότι το 35% της Ευρώπης θα ταλαιπωρείται από έλλειψη νερού το 2070, ενώ ο πληθυσμός θα έχει αυξηθεί κατά 16-44 εκατομμύρια. Πέρα από τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των πολιτών, σκεφτείτε τι μπορεί να σημαίνει αυτό για μια χώρα όπως η δική μας… Κι όμως, παραμένουμε θεατές του φαινομένου, χωρίς να κάνουμε τίποτα για να προετοιμαστούμε.
Ερ.: Ποιες είναι οι επιπτώσεις στα τρόφιμα; Ακούμε για τροφιμογενή νοσήματα…
Απ.: Είναι γεγονός ότι και η ασφάλεια των τροφών επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή. Η άνοδος της θερμοκρασίας λοιπόν, αναμένεται να προκαλέσει την έξαρση τροφιμογενών νοσημάτων, όπως οι λοιμώξεις από καμπυλοβακτηρίδιο και σαλμονέλα. Μια άνοδος της θερμοκρασίας ακόμα και της τάξης του ενός βαθμού Κελσίου αυξάνει δραματικά τον πολλαπλασιασμό τους στο περιβάλλον και στα τρόφιμα, συμβάλλοντας στην εγκατάσταση μιας τροφιμογενούς λοίμωξης.
Ερ.: Ποιο σύστημα υγείας θα μας προστάτευε περισσότερο και πόσο είναι απαραίτητο ένα δημόσιο σύστημα υγείας;
Απ.: Πέρα από τη λήψη «κεντρικών» δραστικών μέτρων, όπως ο περιορισμός των ατμοσφαιρικών ρύπων και η άμεση απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, πρέπει ως σύστημα υγείας, ως κοινωνία και ως Πολιτεία να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Κι αυτή είναι η Ενιαία Υγεία.
Στο μέλλον είναι βέβαιο ότι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και άλλες επιδημίες, για παράδειγμα, αν δεν αλλάξουμε το πώς βλέπουμε το περιβάλλον και τη δική μας θέση μας σε αυτό: ως κρίκους στην αλυσίδα της φύσης και όχι ως ρυθμιστές των πάντων. Οι προκλήσεις στον καιρό της κλιματικής αλλαγής απαιτούν ένα ανθεκτικό σύστημα υγείας, με στήριξη της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και των δομών ψυχικής υγείας, αποτελεσματικό στη διαχείριση ποικίλων κρίσεων, που θα έρχονται να προστεθούν στις ανάγκες οι οποίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.
