Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή βρέθηκαν στο επίκεντρο του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου των Αρχόντων για τη Θρησκευτική Ελευθερία και τη Δημοκρατία που πραγματοποιήθηκε από τις 26 -29 Μαΐου στην Αθήνα.
Σε κοινή συνέντευξη που παραχώρησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ Αντώνιος Λυμπεράκης, Άρχων Ακτουάριος, διοικητής του Τάγματος του Αγίου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις ΗΠΑ και ο Αθανάσιος Μαρτίνος, εφοπλιστής και πρόεδρος της Αδελφότητας των Αρχόντων στην Ευρώπη «Παναγία η Παμμακάριστος» μιλούν για τις σύγχρονες προκλήσεις της Ορθοδοξίας. Ειδικότερα, στη συνέντευξή τους στη δημοσιογράφο Κάτια Τσιμπλάκη αναφέρονται στην απόφαση των Αρχόντων να απονείμουν το βραβείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων «Αθηναγόρας» στη σύζυγο του Ναβάλνι, Γιούλια, στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στην πολεμική της Μόσχας προς τις άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες.
Η απόφασή τους να δώσουν την κοινή συνέντευξη, όπως επισημαίνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι για να δηλώσουν την ενότητα με την οποία οι Άρχοντες σε ΗΠΑ και Ευρώπη αναλαμβάνουν δράση για το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι Άρχοντες είναι «μια ομάδα παθιασμένων ηγετών, που επικεντρώνονται αδιάκοπα στην προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας για όλους και τη διασφάλιση του μέλλοντος του Οικουμενικού Πατριαρχείου – του ιστορικού πνευματικού κέντρου των περισσότερων από 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων Χριστιανών στον κόσμο,» λέει ο Δρ Λυμπεράκης περιγράφοντας το ρόλο τους.
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικά τεμένη βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων αλλά και των δράσεων των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο Δρ. Λυμπεράκης εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ποιες είναι αυτές: «Οι Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέδωσαν ανακοινώσεις με τις οποίες καταδικάζουν τη μετατροπή σε τεμένη τόσο της Αγίας Σοφίας όσο και της Μονής της Χώρας. Διοργανώνουμε Συνέδρια όπως αυτό, το 4ο Διεθνές Συνέδριο για τη Θρησκευτική Ελευθερία. Λαμβάνουμε όμως και πρωτοβουλίες όπως το 2022 την Αποστολή για τη Θρησκευτική Ελευθερία, στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Στόχος μας να θέτουμε σε επαγρύπνηση αξιωματούχους σε θέσεις κλειδί, στην εκκλησιαστική και πολιτική σφαίρα, για τις παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας. Συζητάμε μαζί τους την πορεία δράσεων που μπορούν να αναληφθούν».
Σε ό,τι αφορά το ρόλο της Τουρκίας, ο κ. Μαρτίνος από την πλευρά του επισημαίνει ότι «αντιλαμβάνεται τη διεθνή σημασία και απήχηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο οποίος σαν θεσμός προϋπήρξε χίλια χρόνια πριν της Οθωμανική Αυτοκρατορία». «Τολμώ να πω», τονίζει ότι «η όποια ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, περνάει μέσα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο».
«Η θέση του Οικουμενικού Πατριάρχου στην Τουρκία έχει εδραιωθεί στα τριάντα δύο χρόνια της Πατριαρχίας του κ.κ. Βαρθολομαίου», λέει ο κ. Μαρτίνος και προσθέτει ότι «ο Οικουμενικός Πατριάρχης λόγω της ηγετικής και χαρισματικής προσωπικότητάς του χαίρει μεγάλου σεβασμού και εκτίμησης τόσο από την Τουρκική Κυβέρνηση και ειδικά από τον Πρόεδρο Ερντογάν, όσο και από την Πνευματική και Οικονομική ηγεσία της γείτονος χώρας».
Η 4η σύνοδος των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου διεξήχθη σε μια περίοδο που μαίνεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, της αμφισβήτησης από τη Μόσχα του Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά και το κύμα αντιδράσεων για τις συνθήκες θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι. Οι Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισαν να απονείμουν τον προσεχή Οκτώβριο στη σύζυγό του Γιούλια Ναβάλναγια το βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Αθηναγόρας».
«Το Βραβείο Αθηναγόρας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα απονέμεται κάθε χρόνο σε ένα άτομο ή οργανισμό που έχει με συνέπεια τη δράση, το σκοπό, την αφοσίωση και το ενδιαφέρον για τα βασικά δικαιώματα και τη θρησκευτική ελευθερία όλων των ανθρώπων. Η λίστα των παραληπτών του Βραβείου είναι μια λίστα με αξιόλογους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της θρησκευτικής ελευθερίας. Η Yulia Navalnaya είναι ένα από τα πιο θαρραλέα άτομα στον πλανήτη», επισημαίνει ο Δρ Λυμπεράκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εξηγώντας την απόφαση αυτή των Αρχόντων: «Η οδυνηρή προσωπική της εμπειρία να χάσει τον σύζυγό της επειδή αντιστάθηκε σε έναν τύραννο είναι μια ζωντανή απεικόνιση του ανθρώπινου κόστους της αυταρχικής διακυβέρνησης και της άρνησης των βασικών ελευθεριών. Ωστόσο, με τεράστιο κόστος και εν μέσω σημαντικών προσωπικών κινδύνων, η κ. Ναβάλναγια επέμενε και έγινε η συνείδηση της διεθνούς κοινότητας. Με προφητική φωνή, την κάλεσε να δείξει τη δέσμευσή της στην ελευθερία και να αναλάβει αποφασιστική δράση ενάντια σε αυτό που δεν δίστασε να αποκαλέσει εγκληματικό καθεστώς στη Μόσχα».
Η αμφισβήτηση των Πρωτείων του Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά και η δημιουργία εξαρχίας στην Αφρική, το φυσικό χώρο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από το Πατριαρχείο Μόσχας είναι δύο ακόμη θέματα που απασχολούν τους Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο Δρ. Λυμπεράκης επισημαίνει ότι υπάρχει συνεργασία του Κρεμλίνου και του Πατριαρχείου Μόσχας. «Εργαζόμαστε με διάφορους τρόπους για να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτά τα ζητήματα και να δείξουμε τη συνεργασία μεταξύ του Πατριαρχείου της Μόσχας και της ρωσικής κυβέρνησης. Μόλις το κοινό και οι διεθνείς εκκλησιαστικοί και πολιτικοί ηγέτες ενημερωθούν πλήρως για τα κίνητρα και τους στόχους του Κρεμλίνου, θα ακολουθήσει κατάλληλη δράση για την υπεράσπιση των κανονικών δικαιωμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και η επιζήμια επιρροή της Μόσχας μπορεί να αναστραφεί μέσω μιας συνεργατικής προσπάθειας σε πολλούς τομείς», λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Μαρτίνος από την πλευρά του τονίζει ότι για τους όπου γης Ορθοδόξους, ακόμη και για αυτούς που έχουν απομακρυνθεί από το Φανάρι, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι ο θρησκευτικός τους ηγέτης. Επισημαίνει ότι με τις κινήσεις του έχει αυξήσει την επιρροή του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τονίζει ότι τα γεγονότα δικαίωσαν την απόφασή του να χορηγήσει τον Τόμο Αυτοκεφαλίας στην εκκλησίας της Ουκρανίας. «Σήμερα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί όλων των εθνοτήτων στρέφουν το βλέμμα τους στον Πατριάρχη στην Πόλη για παρηγοριά και ελπίδα. Η αναγνώριση νέων αυτόνομων εκκλησιών σε Ορθόδοξους λαούς μετά την κατάρρευση του Σοβιετικού Συστήματος έχει αύξησει την επιρροή και το ποίμνιο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου. Τα γεγονότα δικαίωσαν την έγκαιρη απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχου να δώσει τον Τόμο να αναγνωρίσει την αυτονομία της ανεξάρτητης εκκλησίας της Ουκρανίας. Ακόμα και οι πιστοί Ορθόδοξων Εκκλησιών που έχουν απομακρυνθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, Ρώσοι και άλλοι, ενδόμυχα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο σέβονται, εκτιμούν και παραδέχονται ως Θρησκευτικό Ηγέτη των απανταχού Ορθοδόξων», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μαρτίνος.
Ο Δρ Λυμπεράκης μιλά και για τη στήριξη που παρέχουν οι Άρχοντες στον Πατριάρχη Σερβίας Πορφύριο, στον οποίο απαγόρευσαν οι αρχές της Πρίστινα τον περασμένο Μαίο να μεταβεί στο Πετς για τις εργασίες της Ιεράς Συνόδου. «Οι Άρχοντες ενέκριναν ψήφισμα που εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι οι αρχές στην Πρίστινα εμπόδισαν πρόσφατα τον Πατριάρχη της Σερβίας Πορφύριο και επτά συνοδούς επισκόπους να εισέλθουν στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια. Ο Πατριάρχης είχε προγραμματίσει να συμμετάσχει σε συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Πατριαρχείο του Πετς (Ιπεκίου). Το ψήφισμα εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία για την απαγόρευση του Πατριάρχη και καλεί τις αρχές του Κοσσυφοπεδίου να επιτρέψουν στον Πατριάρχη να εισέλθει, να παραστεί στην Ιερά Σύνοδο και να ασκήσει όλα του τα καθήκοντα του ως κανονικός επικεφαλής της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας».
Η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή απασχόλησε τους Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά τη συνεδρίασή τους στην Αθήνα. Όπως εκτιμά ο κ. Μαρτίνος δεν έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο γενικευμένης σύρραξης. Η Μέση Ανατολή και τα υπόλοιπα θέματα που ζήτησαν οι Άρχοντες ήταν επίκαιρα, λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μαρτίνος, «λόγω των κρίσιμων και επικίνδυνων γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή μας, όπου διεξάγονται τρείς πόλεμοι μεταξύ των ομόδοξων ευρωπαϊκών κρατών της Ρωσίας και της Ουκρανίας, μεταξύ των γειτονικών λαών της Ανατολικής Μεσογείου των Εβραίων και των Παλαιστινίων ετεροδόξων, αλλά συγγενικών λαών με προέλευση από τη Γη της Παλαιάς Διαθήκης. Έχουμε τους Υεμενίτες Χούθις που διαταράσσουν τις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές στην Ερυθρά Θάλασσα. Υποτίθεται υποστηρίζουν τους Παλαιστινίους».
Ένας από τους κεντρικούς ομιλητές στο 4ο Διεθνές Συνέδριο των Αρχόντων ήταν ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, ο οποίος – όπως είπε ο Δρ Λυμπεράκης – μίλησε για τις «διάφορες πτυχές του πολέμου στην Ουκρανία, τη ρωσική απειλή και την ανίερη συνεργασία Πατριαρχείου Μόσχας και Κρεμλίνου». «Ως 70ος Υπουργός Εξωτερικών και άμεσος διάδοχος του Τόμας Τζέφερσον, του πρώτου υπουργού Εξωτερικών, η παρουσία του κ. Πομπέο στη Διάσκεψη σηματοδότησε την αλληλεγγύη της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών στους στόχους της Διάσκεψης, καθώς αυτή η κυβέρνηση είναι πλήρως δεσμευμένη για την προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας και τη διαφύλαξη του μέλλοντος της πίστης. Ο Πομπέο ως υπουργός ήταν εκείνος που συγκάλεσε την πρώτη Υπουργική Διάσκεψη για την Προώθηση της Θρησκευτικής Ελευθερίας, με δαπάνες του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών. Πάνω από 1.000 συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο συζήτησαν για αυτό το επείγον ζήτημα,» είπε ο κ. Λυμπεράκης.
Τέλος, για την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και των ομογενών στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μίλησε ο κ. Μαρτίνος υπογραμμίζοντας: «Ως Άρχοντες παράστασης του Πατριαρχείου είμαστε ευγνώμονες για την υποστήριξη της Κυβέρνησης των ΗΠΑ στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως και για την υποστήριξη της Ομογένειας των ΗΠΑ. Είμαστε υπερήφανοι οι Ελλαδίτες για την πρόοδο και τις διακρίσεις των Ελληνοαμερικανών στα Πανεπιστήμια, στις επιστήμες και στην οικονομία των ΗΠΑ σε μία εξαιρετικά ανταγωνιστική αλλά αξιοκρατική κοινωνία».
