Άρθρο του κ. Ιωάννη Γιαρέντη, Διευθύνoντος Συμβούλου του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ)
Ως διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ), παρακολουθώ καθημερινά τη δυναμική εξέλιξη του ενεργειακού τοπίου στην Ελλάδα. Η τελευταία πενταετία υπήρξε κομβική, καθώς η επιτυχής συνολική διαχείριση του ΔΑΠΕΕΠ άλλαξε ριζικά την προσέγγιση μας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Εδώ και χρόνια, η χώρα μας υπήρξε μάρτυρας μιας περιόδου επενδυτικής αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Σήμερα, η εικόνα έχει αλλάξει δραστικά.
Μέσω μιας πελατοκεντρικής αντίληψης, η οποία θέτει στο επίκεντρο τον πολίτη και τους παραγωγούς πράσινης ενέργειας, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Η νέα μας στρατηγική επικεντρώνεται στην οικονομική εξυγίανση της αγοράς των ΑΠΕ, στην ψηφιακή αναβάθμιση και στην εξωστρέφεια. Αυτή η προσέγγιση μας επέτρεψε να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να δώσουμε τη θετική ώθηση που χρειαζόταν ο τομέας.
Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που κάναμε ήταν η ολική επαναφορά της οικονομικής διαχείρισης. Η αβεβαιότητα που προερχόταν από καθυστερημένες πληρωμές είχε γίνει καθεστώς και προκαλούσε τεράστια προβλήματα σε περίπου είκοσι χιλιάδες παραγωγούς. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα δεν ήρθε απλώς από την καλή θέληση, αλλά από μια συστηματική προσέγγιση που περιλάμβανε τον εξορθολογισμό των οικονομικών μας. Σήμερα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν μηδενιστεί, και οι παραγωγοί μας μπορούν να προγραμματίσουν τις επενδύσεις τους με βάση προβλέψιμες ροές εσόδων.
Η μείωση της γραφειοκρατίας και η ψηφιοποίηση των διαδικασιών έκαναν τη διαφορά. Η αυτοτιμολόγηση και η διαλειτουργικότητα με την ΑΑΔΕ αποτελούν πλέον κομμάτι της καθημερινότητας μας, αποδεικνύοντας ότι και οι δημόσιοι φορείς μπορούν να λειτουργούν με τρόπο που ευνοεί το σύγχρονο επιχειρείν.
Ωστόσο, η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν περιορίζεται μόνο στη σωστή οικονομική διαχείριση. Απαιτεί και τις κατάλληλες υποδομές για να υποδεχθούν τις νέες επενδύσεις. Το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, σχεδιασμένο για το παλιό μοντέλο ηλεκτρικής ενέργειας, χρειάζεται εκσυγχρονισμό. Οι γραμμές μεταφοράς και οι υποδομές πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες που προκύπτουν από την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν είναι αρκετό να εγκαταστήσουμε νέες μονάδες παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας. Χρειαζόμαστε και μονάδες αποθήκευσης που θα ρυθμίζουν τις ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Αυτό είναι το κλειδί για τη βιωσιμότητα του ηλεκτρικού συστήματος. Σήμερα, η πρόκληση είναι να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση τέτοιων μονάδων, που θα μειώσουν τις ανισορροπίες και θα εξασφαλίσουν σταθερότητα.
Η ευρωστία του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) είναι επίσης θεμελιώδης για τη διασφάλιση της ενεργειακής μετάβασης. Ο ΕΛΑΠΕ έχει αποδείξει ότι μπορεί να λειτουργεί με μηχανισμούς αυτοάμυνας και αυτοδιόρθωσης. Στο πλαίσιο αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη για ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση της πράσινης παραγωγής. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επιτύχουμε τους στόχους που έχουν τεθεί από την Ευρώπη και την ελληνική πολιτεία, εάν δεν διατηρήσουμε τη χρηματοοικονομική ευρωστία στον τομέα της ενέργειας.
Η ανάγκη για ένα νέο Εθνικό Λογαριασμό Ενέργειας είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η μετεξέλιξή του ΕΛΑΠΕ σε ένα Εθνικό Λογαριασμό που θα ενσωματώνει όλα τα ενεργειακά μεγέθη είναι ο δρόμος προς τα εμπρός. Η απανθρακοποίηση είναι μια διαδικασία χωρίς πισωγυρίσματα και χρειάζεται τη στήριξη ενός ισχυρού λογαριασμού που θα χρηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια καθαρότερη ενέργεια.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε δεν είναι λίγες. Ο πρώτος στόχος είναι η ενδυνάμωση του ΕΛΑΠΕ με τρεις βασικές πολιτικές: την αύξηση των ρυθμιζόμενων εσόδων, την ενίσχυση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) και την προσθήκη πράσινου τέλους. Δεύτερον, επιδιώκουμε τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική απορρόφησης του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης από τον ΕΛΑΠΕ.
Ο τρίτος και πιο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η καθιέρωση ενός Εθνικού Λογαριασμού Ενέργειας, ο οποίος θα συνδέσει τις ενισχύσεις κοινωνικής πολιτικής της ενέργειας με τις ανάγκες της αγοράς. Αυτός ο λογαριασμός θα έχει τη δυνατότητα να στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση σε όλα τα επίπεδα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Με αφορμή την συμμετοχή μου στο Regional Growth Conference που έλαβε χώρα στην Κομοτηνή θα ήθελα να αναφερθώ και στον πολύ σημαντικό ρόλο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης η οποία κατά την γνώμη μου κατέχει κεντρική θέση στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα. Με τον πλούτο των φυσικών πόρων, όπως ο ήλιος και ο άνεμος, η περιοχή προσφέρεται για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων. Επιπλέον, η στρατηγική της γεωγραφική θέση, κοντά στις διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες, την καθιστά ιδανική για τη δημιουργία ενός ενεργειακού κόμβου. Μέσω της αξιοποίησης των ΑΠΕ, η περιφέρεια μπορεί όχι μόνο να συνεισφέρει στην ενεργειακή αυτονομία της χώρας, αλλά και να αποτελέσει πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης για άλλες περιοχές. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ εδώ θα φέρει νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχύσει την τοπική οικονομία και θα συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της ενεργειακής μετάβασης, καθιστώντας την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη πρωταγωνιστή στο νέο ενεργειακό τοπίο της Ελλάδας. Φυσικά δεν αναφέρομαι μόνο στις παραδοσιακές Πηγές Ανανεώσιμης Ενέργειας όπως φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα αλλά και στις ΣΗΘΥΑ και Βιομάζα.
Συμπερασματικά θα ήθελα να πω κλείνοντας ότι η πορεία του ΔΑΠΕΕΠ και η συμβολή του στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας είναι αδιαμφισβήτητη. Είμαι πεπεισμένος ότι, με στρατηγική και συνεργασία, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που μας περιμένουν και να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα θα είναι πρωτοπόρος στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η αειφορία και η καινοτομία είναι οι πυλώνες της νέας μας πολιτικής, και είναι καθήκον μας να τους διατηρήσουμε ζωντανούς για τις επόμενες γενιές.
