Μια σειρά αντικειμένων που συνδέονται με την Ισπανοεβραική γλώσσα και τον πολιτισμό των Σεφαραδιτών της Θεσσαλονίκης τοποθέτησε σε θυρίδα θησαυροφυλακίου (Caja de las Letras), το οποίο βρίσκεται στο υπόγειο της έδρας του Ινστιτούτου Θερβάντες, στη Μαδρίτη, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης που διοργανώθηκε στην ισπανική πρωτεύουσα για την πολιτιστική κληρονομιά των Σεφαραδιτών της Θεσσαλονίκης.
Το Ινστιτούτο Θερβάντες χρησιμοποιεί τις θυρίδες αυτές δίνοντας σε μεγάλες μορφές των επιστημών, των τεχνών και των γραμμάτων τη δυνατότητα να τοποθετήσουν αντικείμενα της επιλογής τους, δημιουργώντας θεματικές χρονοκάψουλες του ισπανικού πολιτισμού.
Ο κ. Σαλτιέλ εντός της θυρίδας με αριθμό 1447 – ανάμεσα σε αυτές που φιλοξενούν αντικείμενα του Ισπανού ποιητή και συγγραφέα Federico García Lorca, της Ισπανίδας μυθιστοριογράφου και μέλους της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, Ana María Matute Ausejo και του Μεξικανού συγγραφέα José Emilio Pacheco – τοποθέτησε, CD με Ισπανοεβραϊκά τραγούδια της Θεσσαλονίκης και τραγούδια του Ελληνικού Εβραϊσμού, τις εκδόσεις των πρακτικών των τεσσάρων διεθνών συνεδρίων για την Ισπανοεβραική γλώσσα που διοργανώθηκαν από την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης (1997, 2001, 2004 και 2008), το βιβλίο «Ενθύμιον από τη ζωή της εβραϊκής κοινότητας», μια μακέτα τού υπό ανέγερση κτιρίου του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, αντίγραφο του μεταπολεμικού πρακτικού της Κοινοτικής Συνέλευσης της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης της 8ης Μαΐου 1945, γραμμένου εξ ολοκλήρου στην Ισπανοεβραίκή γλώσσα, ένα σετ κλειδιών – συμβολική αναφορά στο ποίημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες «Ένα κλειδί στη Σαλονίκη» («Una llave en Salonica») και μια επιστολή για τους Σεφαραδίτες της Θεσσαλονίκης που απευθύνονταν στα μέλη κάθε μελλοντικής γενιάς -της Ισπανίας αλλά και όλου του κόσμου- όπως και σε κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται να γνωρίζει.
«Γνωρίζω πως σε αυτές τις θυρίδες φυλάσσονται κείμενα μεγάλων προσωπικοτήτων και αντικείμενα με ιδιαίτερους συμβολισμούς. Θα ήθελα πολύ να “καταθέσω” ένα κείμενο από τους πολλούς μεγάλους ραββίνους που γεννήθηκαν και μεγαλούργησαν στη Σεραφαδίτικη Θεσσαλονίκη. Όμως ο όλεθρος που θέλησε να αφανίσει σχεδόν κάθε ίχνος αυτής της ταυτότητας -χωρίς ευτυχώς να το καταφέρει- δεν μου το επιτρέπει», ανέφερε -μεταξύ άλλων- ο κ. Σαλτιέλ.
«Αυτό όμως που μπορώ να καταθέσω», συνέχισε, «είναι ότι αντιπροσωπεύει το πνεύμα και την ταυτότητα αυτών των ανθρώπων. Όσων εκδιώχθηκαν από την Ισπανία, αλλά δεν την ξέχασαν. Όσων κυνηγήθηκαν ανελέητα γιατί προσεύχονταν σε κάποια Συναγωγή. Αυτών που επέζησαν των κρεματορίων και των κακουχιών και επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη. Όσων δεν ξέχασαν ποτέ τον πόνο και είχαν τη δύναμη να ξαναβρούν το χαμόγελο της ζωής μέσα από τα μάτια των δικών τους παιδιών. Της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς -όσων σήμερα συνεχίζουμε στα δικά τους βήματα- με μια παλαιομοδίτικη ίσως, ηθική πυξίδα -όπως ο Δον Κιχώτης- μπροστά στους διαφορετικούς – πιο επικινδύνους – ανεμόμυλους των καιρών μας».
Ακολούθησε στρογγυλή τράπεζα για τον Σεφαραδίτικο Πολιτισμό, στην οποία εκτός από τον πρόεδρο του ΚΙΣΕ και της ΙΚΘ συμμετείχαν οι: Carmen Noguero, γενική γραμματέας του Ινστιτούτου Θερβάντες, Esther Bendahan, συγγραφέας και διευθύντρια Πολιτισμού του Κέντρου Sefarad-Israel, Jon Juaristi, φιλόλογος, πρώην διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ισπανίας και του Ινστιτούτου Θερβάντες και Pilar Tena, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Θερβάντες Αθηνών.
Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν ο επίτιμος ορόξενος της Ισπανίας στη Θεσσαλονίκη και μέλος της Κοινοτικής Συνελεύσεως, Σαμουήλ Ναχμίας, ο διευθυντής Διπλωματίας, αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ στη Γενεύη και στην UNESCO και συντονιστής για την καταπολέμηση του Αντισημιτισμού για το World Jewish Congress, Λεόν Σαλτιέλ και η σοπράνο Μαριάντζελα Χατζησταματίου.
