Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει. Νίκος Καζαντζάκης. 1883-1957, Έλληνας συγγραφέας

Άνθρωποι που λάμπρυναν τον ελληνικό πολιτισμό στο βιβλίο του Ν. Γκροσδάνη

5 Απριλίου, 2024

Αξέχαστες μελωδίες και στίχοι που γράφτηκαν όχι μόνο σε χαρτί, αλλά στις καρδιές μας. Ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου που προβάλλονται συστηματικά εδώ και δεκαετίες ψυχαγωγώντας γενιές και γενιές. Το ελληνικό θέατρο και όλα αυτά που οφείλει στις «σχολές» που το δημιούργησαν. Όλα αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν τον πολιτισμό μας, οφείλονται σε ανθρώπους που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι. 

Τα πρόσωπα αυτά αναδεικνύει και «φωτίζει» μέσα από τις σελίδες του νέου βιβλίου του ο Νίκος Γκροσδάνης. «Το βιβλίο αναφέρεται σε κάποιους πολύ σπουδαίους ανθρώπους του πολιτισμού αυτής της χώρας. Ήταν μία προσωπική οφειλή απέναντί τους, γιατί όλους αυτούς από μία εύνοια της τύχης έτυχε να τους γνωρίσω από κοντά και να …σπουδάσω δίπλα τους», δηλώνει ο συγγραφέας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, διευκρινίζοντας: «Ήταν δάσκαλοί μου, χωρίς να μου κάνουν το δάσκαλο οι ίδιοι. Εγώ εισέπραξα όλα αυτά που λέγανε και τις συμπεριφορές τους και όλο αυτό είναι ένα τεράστιο δώρο που μου κάνανε το οποίο δεν το ξέχασα ποτέ».

Για τον λόγο αυτό, με κάθε ευκαιρία έγραφε γι’ αυτούς, από την εποχή που εργαζόταν σε εφημερίδες και περιοδικά της Θεσσαλονίκης, ενώ πλέον «ήρθε το πλήρωμα του χρόνου», όπως λέει, κι αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο, αφιερώνοντας σε κάθε προσωπικότητα ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Πρόκειται για το βιβλίο «Έτσι τα γνώρισα έτσι τα αγάπησα», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο και παρουσιάζεται σήμερα στη Θεσσαλονίκη. «Όλο αυτό ξεκίνησε από ένα ποίημα του Σεφέρη που για χιλιοστή φορά είχα διαβάσει και σε ένα απόσπασμα του λέει “ όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει”. Γι’ αυτή την Ελλάδα θέλω πάντα να μιλώ όταν βρίσκω την ευκαιρία, το έκανα, το κάνω και θα εξακολουθήσω να το κάνω» λέει ο κ. Γκροσδάνης. 

Με …φόντο κυρίως την Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, στις σελίδες του βιβλίου «παρελαύνουν» ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Ανδρέας Βουτσινάς, ο Μίνως Βολονάκης, ο Αλέκος Σακελλάριος και δεκάδες άλλα ονόματα, πολύ ή λιγότερο προβεβλημένα. «Αναφέρομαι στον Βαγγέλη Γκούφα, έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς και ποιητές της χώρας αυτής, που έγραψε απίστευτα πράγματα. Κανείς δεν αναφέρεται σ’ αυτόν, παρόλο που όλη η Ελλάδα τραγουδάει τα τραγούδια του, όπως “ τα τρένα που φύγαν” και τόσα άλλα» αναφέρει ως παράδειγμα ο συγγραφέας. «Από τη δισκογραφία γράφω για τον Τάκη Λαμπρόπουλο της Columbia και τον Αλέκο Πατσιφά της Lyra. Γιατί τους αναφέρω αυτούς; Γιατί ό,τι διαμάντι υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ελληνική δισκογραφία, το οφείλουμε πρώτα και κύρια σ’ αυτούς τους δύο ανθρώπους» συμπληρώνει.

Το πώς ξεκίνησαν, πώς συνέχισαν και πώς κατέληξαν όλοι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου να έχουν αυτό το σπουδαίο έργο, προβάλλει ο Νίκος Γκροσδάνης, ο οποίος είχε προσωπική, βαθιά και ουσιώδη επαφή με τον καθένα τους ξεχωριστά. Άλλωστε, από την ηλικία των 14 ετών που έφυγε από τον τόπο καταγωγής του, το Πράβι Παγγαίου, για να έρθει στη Θεσσαλονίκη, στόχος του ήταν να συναντήσει από κοντά τους ανθρώπους που γνώριζε ήδη μέσα από το έργο τους. «Στα 14 αποφασίζω να ξεκινήσω κι εγώ για το ταξίδι για την Ιθάκη, χωρίς να ξέρω πού βρίσκεται αυτή η αόριστη Ιθάκη, πάντα με σκοπό να γνωρίσω -αν ήταν δυνατόν- ανθρώπους που με μάγεψαν, ανθρώπους που έβρισκα στις σελίδες κάποιου βιβλίου, κάποιας εφημερίδας, κάποιου περιοδικού ή άκουγα στο ραδιόφωνο τις μουσικές τους ή τα ονόματά τους και πολύ περισσότερο στον κινηματογράφο, όταν έβλεπα ταινίες», θυμάται. Μαζί με αυτούς ανακάλυψε και άλλους, με λιγότερο ηχηρά ονόματα, που όμως, όπως λέει, είχαν το ίδιο ενδιαφέρον αφού λάμπρυναν επίσης τον πολιτισμό, κάτι που συνειδητοποιεί κανείς διαβάζοντας τις σελίδες αυτού του βιβλίου.
Η παρουσίαση του βιβλίου «Έτσι τα γνώρισα έτσι τα αγάπησα» θα γίνει στις 7 το απόγευμα, στις Εκδόσεις Επίκεντρο, στην Πλατεία Ναυαρίνου.

Βαρβάρα Καζαντζίδου