Όταν ένα έθνος βρίσκεται σε πτώση, όταν μια κοινωνία καταρρέει, μια παράμετρος να βρεθεί πάντα: έχουν ξεχάσει από που έρχονται. Έχουν χάσει επαφή με αυτό που τους ένωσε στην αρχή. Carl Sandburg, 1878-1967,  Αμερικανός ποιητής

Ανάγκη για σχέδιο που σταδιακά θα οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα του αέρα

3 Οκτωβρίου, 2024

Σε μη ανεκτά επίπεδα με βάση τις ανώτατες τιμές που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει η ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. 

«Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα της χώρας διαχρονικά. Έχουμε καταφέρει και βρισκόμαστε σήμερα σε καλύτερη κατάσταση με αυτήν που βρισκόμασταν πριν 30 χρόνια, παρόλα αυτά απέχουμε πάρα πολύ από το να χαρακτηρίσουμε την κατάσταση καλή ή έστω και ανεκτή. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι ανεκτά επίπεδα ρύπανσης, τα οποία παραβιάζουν τις οριακές τιμές που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Την προηγούμενη χρονιά η χώρα μας καταδικάστηκε για τις παραβιάσεις των ορίων τόσο στην πόλη της Θεσσαλονίκης όσο και στην πόλη της Αθήνας. Κατά συνέπεια, είναι ένα ανοιχτό πρόβλημα για το οποίο θα πρέπει να πάρουμε σοβαρά μέτρα για να καταφέρουμε να οδηγηθούμε σε μια καλύτερη ποιότητα του αέρα», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος, Δημήτρης Μελάς, στο πλαίσιο του συνεδρίου με τίτλο «Air Quality in Eastern Mediterranean», που ξεκίνησε σήμερα στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ.

«Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη και για τα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου στην Αθήνα», σημείωσε ο καθηγητής και διερωτήθηκε «αν δεν καλύπτουμε καν την στοιχειώδη υποχρέωσή μας να τηρήσουμε υπάρχοντα τα όρια,  όταν τα όρια στο μέλλον να αναθεωρηθούν και θα γίνουν χαμηλότερα, πώς θα προχωρήσουμε ένα βήμα παραπάνω έτσι ώστε να πούμε ότι έχουμε μια καλή ποιότητα του αέρα για τους κατοίκους».

«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει ένα σχέδιο το οποίο σταδιακά θα οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα του αέρα. Απλώς δεν είναι επαρκές για την περίπτωσή μας, γιατί όταν ήδη βρίσκεσαι σε μια πολύ κακή κατάσταση, τουλάχιστον για τα 15 χρόνια για τα οποία έχουμε καταδικαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, χρειαζόμαστε πιο δραστικά μέτρα. Χρειαζόμαστε σίγουρα πιο γρήγορα βήματα έτσι ώστε να καταφέρουμε να φτάσουμε στο επίπεδο που οι άλλοι βρίσκονταν ήδη νωρίτερα», εξήγησε.

Ερωτηθείς εάν καταγράφεται επιβάρυνση στην ατμόσφαιρα από τα έργα υποδομής που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Θεσσαλονίκη (FlyOver) και τη συνεπαγόμενη επιδείνωση του κυκλοφοριακού προβλήματος ο κ. Μελάς απάντησε ότι «είναι λογικό να περιμένει κάποιος ότι τα έργα τα οποία δυσχεραίνουν την κυκλοφορία στην περιφερειακή οδό και οδηγούν ένα μέρος της κυκλοφορίας αυτής στο κέντρο της πόλης, θα έχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, απλώς, για να μπορέσουμε να τις αξιολογήσουμε, χρειαζόμαστε υλικό από κάποιο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε τα αποτελέσματά μας να είναι στατιστικά σημαντικά και να μην είναι αποτελέσματα τα οποία μπορεί να οφείλονται και σε μια φυσική μεταβλητότητα των παραμέτρων που μετράμε». «Περιμένουμε πρώτα να υπάρξουν στοιχεία από μια χρονική περίοδο επαρκή έτσι ώστε να μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα», σημείωσε.

Διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση στον Νότο από συνδυασμό παραγόντων

 Το Συνέδριο, όπου παρουσιάζονται τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα και τεχνολογίες σχετικά με τη ρύπανση του αέρα στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί συνδιοργάνωση του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, του Μαριολοπούλειου – Καναγκίνειου Ιδρύματος Επιστημών Περιβάλλοντος και του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE SIRIUS, στο πλαίσιο του εορτασμού της 30ής επετείου από την πειραματική εκστρατεία MEDCAPHOT-TRACE. Χαιρετισμό στο συνέδριο απηύθυνε ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Χαράλαμπος Φείδας.

«Το συγκεκριμένο συνέδριο εστιάζει σε προβλήματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με έμφαση στην περιοχή της Ελλάδας. Γίνεται επ’ ευκαιρία της συμπλήρωσης 30 ετών μίας μεγάλης πειραματικής εκστρατείας, η οποία έλαβε χώρα στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό έργο στο οποίο συμμετείχαν 16 ομάδες επιστημονικές ομάδες από την Ελλάδα  και πολλές χώρες της Ευρώπης και το οποίο παρήγαγε αποτελέσματα τα οποία ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούμε στην δουλειά μας όσον αφορά την ανάλυση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το συνέδριο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του καθηγητή Ιωάννη Ζιώμα, ο οποίος ήταν ο συντονιστής του συγκεκριμένου προγράμματος», σημείωσε ο κ. Μελάς.

Μιλώντας για την ποιότητα του αέρα στην Ανατολική Μεσόγειο η καθηγήτρια Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μαρία Κανακίδου αναφέρθηκε στα αιωρούμενα σωματίδια ανθρωπογενούς και φυσικής προέλευσης που αποτελούν απειλή για δημόσια υγεία, ιδιαίτερα των ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η επιβάρυνση που υπάρχει είναι αποτέλεσμα της διασυνοριακής ρύπανσης και της χημείας τοπικών πηγών.

Στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπως εξήγησε, οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων αυξάνονται σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη που καταγράφουν βελτίωση στην ποιότητα του αέρα, καθώς ατμοσφαιρική ρύπανση δεν προέρχεται μόνο από τα ανθρωπογενώς παραγόμενα αερολύματα αλλά και από τη σκόνη και καταγράφονται συχνά επεισόδια ρύπανσης λόγω ερημικής σκόνης από τη Σαχάρα. 
Σ.Α.
*Πηγή φωτογραφίας : ΑΠΘ