Κατά τη διάρκεια των φυσικών καταστροφών, οι άνθρωποι μοιράζονται εικόνες και σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι περισσότεροι το γνωρίζουν αυτό, όπως επίσης και το γεγονός ότι στα συγκεκριμένα μέσα συσσωρεύεται ένας μεγάλος όγκος πληροφοριών, σχετικών και μη με κάποιο έκτακτο συμβάν. Για τον παραπάνω λόγο εκπαιδεύτηκε ένας αλγόριθμος, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να αναγνωρίζει στο X (πρώην twitter) τις πληροφορίες που σχετίζονται με μια δασική πυρκαγιά. Σε δεύτερο στάδιο και με τη βοήθεια της ανθρώπινης παρέμβασης, διαπιστώνεται αν το αποτέλεσμα του αλγορίθμου μπορεί να είναι αξιόπιστο και χρήσιμο ώστε να βοηθήσει στην διαχείριση μιας φωτιάς.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κλαούντιο Ρόσι, συντονιστής του ευρωπαϊκού έργου SAFERS (Structured Approaches for Forest Fire Emergencies in Resilient Societies) και εκπρόσωπος του Links Foundation, ενός ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού ερευνητικού κέντρου με έδρα το Τορίνο της Ιταλίας, αυτή είναι μόνο μία από τις τρεις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του έργου, με στόχο τη δημιουργία μιας πλατφόρμας διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών και ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων.
«Συλλέξαμε για ενάμιση χρόνο δεδομένα από το twitter στην Ευρώπη και παγκοσμίως και σε διάφορες γλώσσες συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο καθώς μειώνει έναν μεγάλο όγκο δεδομένων σε μια ποσότητα πληροφοριών που μπορεί να αξιολογηθεί ως αξιόπιστη ή όχι από τον άνθρωπο. Το στοιχείο αυτό επιτρέπει να αποφευχθεί η υπερφόρτωση δεδομένων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφού ο αλγόριθμος εκπαιδεύτηκε για να αναγνωρίζει μια εικόνα ή ένα κείμενο ως σχετικό ή μη με μια πυρκαγιά» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα σχολιάζει ότι στο X (πρώην twitter) είναι έντονη η παρουσία του Τύπου, γεγονός που καθιστά τις πληροφορίες περισσότερο αξιόπιστες από εκείνες των μεμονωμένων χρηστών. Με αφορμή, άλλωστε, τις πρόσφατες αλλαγές των κανόνων και των χρεώσεων στα μέσα, υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης υπευθύνων χάραξης πολιτικών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για εφαρμογές που λειτουργούν σε έκτακτες καταστάσεις.
Ένας δεύτερος αλγόριθμος, σύμφωνα με τον κ. Ρόσι, χρησιμοποιείται για την πρόβλεψη της επέκτασης μιας δασικής πυρκαγιάς, με βάση δεδομένα, όπως το σημείο εκκίνησης της φωτιάς, οι καιρικές συνθήκες, τα μετεωρολογικά δεδομένα, ο τύπος του εδάφους και η βλάστηση της περιοχής. Μία ακόμα εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης έχει αναπτυχθεί για να οριοθετεί τις καμένες περιοχές μέσω δορυφορικών δεδομένων και εικόνων από drones. Στο ίδιο πνεύμα, ο Iωσήφ Βούρβαχης, διευθυντής ανάπτυξης και ευρωπαϊκών έργων της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, η οποία συμμετέχει στο έργο SAFERS, τονίζει ότι η χρήση αλγορίθμων μπορεί να χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση των προσπαθειών αναδάσωσης ώστε να γίνονται οι κατάλληλες τροποποιήσεις.
Το ευρωπαϊκό έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020, ξεκίνησε το 2020 και θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2024. Σε αυτό συμμετέχουν φορείς από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Γαλλία και την Ισπανία. Ειδικότερα, από την ελληνική πλευρά συμμετέχουν η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, το ΕΚΕΤΑ και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Κατά τη σημερινή παρουσίαση της πλατφόρμας, ο κ. Βούρβαχης σημείωσε ότι η αυτή έχει υλοποιηθεί σε σημαντικό βαθμό ενώ στόχος της είναι να υποστηρίξει όλο τον κύκλο διαχείρισης μιας πυρκαγιάς: από την προετοιμασία, την ανάλυση δορυφορικών και μετεωρολογικών δεδομένων, τον συνδυασμό τους σε διάφορες περιοχές, την εκτίμηση του κινδύνου πυρκαγιάς, την υποστήριξη δράσεων αντιμετώπισης μέχρι την ενημέρωση του κέντρου επιχειρήσεων και των πολιτών και την αποκατάσταση μιας καταστροφής.
«Στις πιλοτικές δοκιμές χρησιμοποιούμε δύο κάμερες. Προφανώς στο σύστημα μπορούν να συνδεθούν ακόμη περισσότερες. Ήδη στη Θεσσαλονίκη έχουν συνδεθεί δύο κάμερες, η μία στο δάσος του Σέιχ Σου που κοιτάει προς το δάσος -και όχι μόνο- και η άλλη σε ένα στρατόπεδο» ανέφερε. Επιπλέον τόνισε ότι μέσω του συστήματος μπορούν να σταλούν αυτοματοποιημένα μηνύματα στους πολίτες ή τους πρώτους ανταποκριτές (πυροσβεστική, αστυνομία, εθελοντές, δήμοι περιφέρεια κ.ά.) σε περίπτωση αυξημένου δείκτη επικινδυνότητας για φωτιά ενώ είναι δυνατόν να διαμορφωθούν σενάρια αντίδρασης, όπως για παράδειγμα η χρήση ελικοπτέρων, αεροπλάνων, πεζοπόρων τμημάτων ή φραγμάτων, ο προγραμματισμός των δράσεων και η εκτίμηση των πιθανών αποτελεσμάτων τους.
Μόλις ολοκληρωθεί η πλατφόρμα θα δοθεί το δικαίωμα χρήσης της σε όποιον φορέα επιθυμεί, για έναν χρόνο δωρεάν.
Π. Γιούλτση
