Κάρολος Δαρβίνος, 1809-1882, Βρετανός φυσιοδίφης 

64ο ΦΚΘ: Έκθεση για τον Τάκη Κανελλόπουλο στο Λιμάνι

6 Νοεμβρίου, 2023

Εννέα ταινίες του σπουδαίου σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου, προβάλλονται στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Την ίδια ώρα, οι επισκέπτες στο χώρο του Φεστιβάλ στο Λιμάνι, με την είσοδό τους στο Φυλάκιο Εισόδου της Πύλης 1, εισέρχονται στον κόσμο του Θεσσαλονικιού οραματιστή δημιουργού.

Γνωστές και λιγότερο γνωστές πληροφορίες για τον ίδιο, τη ζωή και το έργο του, δοσμένες με έναν πρωτότυπο τρόπο, προσελκύουν τον επισκέπτη, που είτε γνωρίζει για πρώτη φορά τον Τάκη Κανελλόπουλο, είτε τον ανακαλύπτει εκ νέου.

«Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου δεν κάνει για πρώτη φορά αφιέρωμα στον Τάκη Κανελλόπουλο. Πιστεύω όμως ότι κάθε μερικά χρόνια, θα πρέπει να γίνεται ένα αφιέρωμα, για να ξαναθυμόμαστε, για να τον εκτιμούμε, για να τον τοποθετούμε μέσα στο πλαίσιο της εποχής μας και να διαπιστώνουμε κάθε φορά το πόσο επίκαιρος ήταν, το πόσο σημαντική είναι αυτή η ποιητική ρομαντική γραφή του, και το πόσο περήφανοι πρέπει να είμαστε που δραστηριοποιούμαστε ή ζούμε σ’ αυτή την περιοχή που περπάτησε αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος», δήλωσε στο πλαίσιο των εγκαινίων της έκθεσης, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης. Θύμισε ακόμη ότι ο Κανελλόπουλος είναι ο μόνος σκηνοθέτης του ελληνικού κινηματογράφου ο οποίος έζησε όλη του τη ζωή και γύρισε όλες τις ταινίες του στη Θεσσαλονίκη και στη γύρω περιοχή.

Σε έναν από τους χώρους της έκθεσης μάλιστα, ο επισκέπτης θα δει τον χάρτη της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας, με επισήμανση στα σημεία που σημάδεψαν τη ζωή και το έργο του. «Υπάρχουν για παράδειγμα πολλοί, που δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει η προτομή του Κανελλόπουλου στη Θεσσαλονίκη (σ.σ. στο πάρκο δίπλα από την Λέσχη Αξιωματικών), η οποία κοιτάζει την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, που ήταν το σημείο που έζησε τον απόλυτο θρίαμβο στην αρχή της καριέρας του, όπως και την απόλυτη πτώση στο τέλος», εξηγεί ο κριτικός κινηματογράφου Μανώλης Κρανάκης, που έχει την επιμέλεια της έκθεσης.

Είναι γνωστό ότι μετά τις αρνητικές κριτικές που είχε ο -παραγνωρισμένος σε σχέση με την αξία του- σκηνοθέτης, άρχισε να ασχολείται με τη λογοτεχνία γράφοντας στίχους και διηγήματα, κάτι που παρουσιάζεται σε άλλο χώρο της έκθεσης. «Μπορεί επίσης κάποιος να ακούσει κομμάτια από τις μουσικές των ταινιών του από διάσημους συνθέτες όπως η Ελένη Καραΐνδρου, ο Νίκος Μαμαγκάκης ή ο Γιώργος Χατζηνάσιος, δηλαδή ονόματα που δεν το γνωρίζαμε ότι έχουν συνεργαστεί μαζί του. Ακόμα, έχουμε ηχογραφήσει πέντε διηγήματά του, με “διάσημες” φωνές όπως η συγγραφέας Ζυράννα Ζατέλη, η ηθοποιός Σοφία Κόκκαλη, ο σκηνοθέτης Ζαχαρίας Μαυροειδής, αλλά και η Αιμιλία Υψηλάντη, που ήταν μία από τις μούσες του στην ταινία “Η τελευταία άνοιξη” το 1972», συμπληρώνει ο κ. Κρανάκης.

Μία μεγαλύτερης διάρκειας στάση κάνουν οι επισκέπτες στο χώρο όπου προβάλλεται ένα βίντεο του Νίκου Πάστρα, ο οποίος έχει και την εικαστική επιμέλεια της έκθεσης. Στα δέκα λεπτά της διάρκειάς του, κάνει ένα πέρασμα από όλες τις ταινίες του και κλείνει μέσα του τις εμμονές, την ανθρωπο-γεωγραφία και όλα τα σύμβολα που τον έκαναν μια από τις πιο εμβληματικές και επιδραστικές μορφές στο ελληνικό σινεμά. «Πήρα στα χέρια μου το υλικό στο οποίο δεν έχει φερθεί καλά ο χρόνος και αποφασίσαμε αυτό να το χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας, ως αισθητική. Οπότε το τόνισα ακόμη περισσότερο, χρησιμοποίησα γδαρσίματα και φθορά παραπάνω από το φυσιολογικό, για να τονίσω ότι είναι κάτι που ο χρόνος το κακοποίησε, αλλά υπάρχει ακόμα ομορφιά σ’ αυτό», επισημαίνει ο κ. Πάστρας.

Η πρωτότυπη εικαστική εγκατάσταση με τίτλο «Τάκης Κανελλόπουλος: Ονειρεύομαι μια εκδρομή», στο κτήριο του Δυτικού Φυλακίου Εισόδου της Πύλης 1 του Λιμανιού θα διαρκέσει έως τις 30 Νοεμβρίου, καθημερινά 10:00-18:00.

Βαρβάρα Καζαντζίδου