Σημείο αναφοράς πλέον, η θρυλική γέφυρα του Μανώλη στη δυτική Ευρυτανία. Το γεφύρι που ανάλογα το ύψος του νερού στη λίμνη των Κρεμαστών, πότε εμφανίζεται και πότε εξαφανίζεται.
Οι μειωμένες βροχές τον περασμένο χειμώνα, του επιτρέπουν να στέκει ορθό, να προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες καθημερινά, ενώ παράλληλα το μαγευτικό τοπίο της περιοχής επιμένει να κόβει την ανάσα στον κάθε επισκέπτη.
Το μισοβυθισμένο γεφύρι στα νερά της λίμνης των Κρεμαστών στέκει εκεί στη θέση του πάνω από 360 χρόνια. Από τότε που ο Ηπειρώτης πρωτομάστορας Μανώλης Χρυσιώτης το έχτισε, το 1659.
Ήταν το μοναδικό πέρασμα, από τη μία στην άλλη πλευρά του ποταμού Αγραφιώτη.
Αυτά όμως, μέχρι το 1964 όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών. Τότε που δημιουργήθηκε η ομώνυμη λίμνη μέσα στην οποία θάφτηκαν αρκετά κτίσματα.
Η γέφυρα του Μανώλη όμως, δεν είχε την ίδια τύχη. Έμεινε εκεί ορθή στη θέση της να θυμίζει την ιστορία της. Ανάλογα με τηνστάθμη των νερών στη Λίμνη των Κρεμαστών άλλοτε βυθίζεται ολόκληρη, άλλοτε παραμένει αγέρωχα μισή πάνω από το νερό και άλλοτε αναδύεται και μας δίνει την ευκαιρία να την δούμε ολόκληρη από τα βάθρα της αποκαλύπτοντας την ομορφιά της.
Ο θρύλος μάς δίνει ξεχωριστές εκδοχές. Οι μύθοι ζωντανεύουν κάθε φορά που αναδύεται το θρυλικό πέτρινο μονότοξο γεφύρι από τα νερά της λίμνης των Κρεμαστών. Πήρε το όνομα του από τον Ηπειρώτη χτίστη Μανώλη Χρυσιώτη που είχε εγκατασταθεί στο χωριό Δάφνη (Κουφάλα) όπου ζούσε με τη γυναίκα του την Παρασκευή. Σύμφωνα με το μύθο, το ζευγάρι δεν μπορούσε να αποκτήσει παιδιά. Έτσι δημιούργησε τρία μεγάλα έργα ως παιδιά τους. Το γεφύρι ήταν το αγόρι και οι κόρες του ήταν οι εκκλησίες της Αγ. Παρασκευής στη Χρύσω και της Αγ. Παρασκευή στα Βραγγιανά.
Ένας άλλος μύθος, θέλει τον πρωτομάστορα Μανώλη να χτίζει το γεφύρι για λογαριασμό του βασιλιά του Αγγελοκάστρου. Όμως, το γεφύρι δεν στεριώνει και ο πρωτομάστορας κινδύνευε να θανατωθεί. Η βασιλοπούλα όμως, που ήταν ερωτευμένη με τον πρωτομάστορα έπεσε μέσα στα βαθιά νερά του ποταμού με αποτέλεσμα το γεφύρι τελικά να στεριώσει. Μην μπορώντας να αντέξει το χαμό της βασιλοπούλας, ο Μανώλης έπεσε κι αυτός μέσα στα νερά του ποταμού και πνίγηκε.
«Για εμάς είναι η ιστορία μας. Το σημείο αναφοράς», υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Αγράφων Αλέξης Καρδαμπίκης που όπως συμπληρώνει: «Διαπιστώνουμε τα τελευταία χρόνια ότι αυξάνονται συνεχώς οι επισκέπτες, το ενδιαφέρον και η επισκεψιμότητα στο γεφύρι του Μανώλη, στη λίμνη των Κρεμαστών και στα Άγραφα».
Ο Γρηγόρης Φέρρας που είναι πρόεδρος του Συλλόγου Σωτηρίας για το Γεφύρι του Μανώλη εδώ και 10 χρόνια, είναι η ψυχή και το σημείο αναφοράς της προσπάθειας για τη σωτηρία του γεφυριού και την ανάδειξή του. Ο ίδιος βλέπει το ενδιαφέρον τον επισκεπτών να μεγαλώνει και όπως δηλώνει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ: «Έχω πάθει και εγώ την πλάκα μου. Ούτε που περίμενα να δω αυτή την επισκεψιμότητα των τελευταίων χρόνων. Τους εκατοντάδες ανθρώπους, και ιδιαίτερα νέους ανθρώπους, με τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το γεφύρι».
Την ίδια στιγμή όμως, όπως υπογραμμίζει ο δήμαρχος Αγράφων Αλέξης Καρδαμπίκης, «όλο αυτό το ενδιαφέρον μας γεμίζει με υποχρεώσεις. Κάνει το φορτίο μας πολύ μεγαλύτερο σ’ αυτά τα οποία θα πρέπει να κάνουμε για την περιοχή μας». Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αγράφων «στόχος μας είναι η ολική ανακατασκευή του γεφυριού και αυτό παλεύουμε προς όλες τις κατευθύνσεις».
Ο Γρηγόρης Φέρρας διαπιστώνει πως έγιναν σωστικές παρεμβάσεις με αντιστήριξη των βάθρων το 2018-2019 με την βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. «Ουσιαστικά σώσαμε το γεφύρι από την κατάρρευση», όπως χαρακτηριστικά λέει, για να συμπληρώσει: «Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί εσαεί. Ήδη, τρέχουν μελέτες για την ολική ανακατασκευή του ιστορικού γεφυριού και ελπίζουμε να βρεθούν τα χρήματα για χρηματοδότηση του έργου, όπως άλλωστε μας έχουν υποσχεθεί».
«Σημαντικό ιστορικό μνημείο για την Ευρυτανία» χαρακτηρίζει το Γεφύρι του Μανώλη ο αντιπεριφερειάρχης Ευρυτανίας Άρης Τασιός σημειώνοντας πως «πρόκειται για μία σημαντική παρέμβαση που μετά το πρώτο στάδιο, τη σωστική παρέμβαση του ’18-’19 στα βάθρα του γεφυριού, πρέπει να έχει εξέλιξη. Ήδη, αυτή την περίοδο με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας εξελίσσονται μελέτες ύψους 80.000 ευρώ «έτσι ώστε να είμαστε έτοιμοι σε επίπεδο οριστικών μελετών για την συντήρηση και την ανάδειξή του» όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Τασιός τονίζοντας πως «οι μελέτες αυτές αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2025».
Συνήθως από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο, το γεφύρι του Μανώλη αποκαλύπτεται και μαζί του και η αγωνία των ανθρώπων για να συνεχίσει να παραμένει στη θέση του και να συνεχίζει την ιστορία του. «Εκτός από τους εκατοντάδες επισκέπτες που είναι κάθε μέρα στην περιοχή, είναι και το ενδιαφέρον που έρχεται απ’ όλο τον κόσμο όπου κυκλοφορεί φωτογραφικό υλικό. Όλα αυτά μας οπλίζουν με περισσότερη δύναμη ώστε να κάνουμε πιο γρήγορα βήματα, να ολοκληρωθούν οι οριστικές μελέτες και να βρεθούν οι χρηματοδοτήσεις για την ανάδειξή του» υπογραμμίζει ο δήμαρχος Αγράφων κ. Καρδαμπίκης.