Όταν υπάρχει το συμφέρον και η εξουσία για να γίνει μια αδικία, κατά κανόνα θα γίνει αδικία. James Madison, 1751-1863, Αμερικανός πρόεδρος. 

Θεσσαλονίκη: «Υπάρχει άγρια Ελλάδα και τη θέλουμε…»

6 Οκτωβρίου, 2024

Yπάρχει άγρια Ελλάδα και τη θέλουμε… Βρίσκεται πάντα εκεί έξω. Στις απάτητες από τον Άνθρωπο πλαγιές της Πίνδου και της Ροδόπης. Στα άνυδρα βραχώδη νησιά και στα ανεξερεύνητα βάραθρα και σπήλαια…

Βρίσκεται στα αχνά μονοπάτια των σκιερών δασών εκεί που δεν φτάνει ούτε ο ήλιος του καλοκαιριού. Σε υλοστεφείς ρεματιές που νωρίς το πρωί μπορεί να φανερώσουν νυχτερινά ίχνη της νύχτας της αρκούδας, του λύκου, του τσακαλιού και ίσως του τελευταίου λύγκα που μπαινοβγαίνει από τα βόρεια σύνορα της χώρας. Είναι η άγρια Ελλάδα η κρυμμένη μέσα στα ψηλά χόρτα και τους θάμνους, ανάμεσα στα χωράφια και τους χωματόδρομους των πεδιάδων της Θεσσαλίας και της Κεντρικής Μακεδονίας. Αυτή που επιβιώνει σε γκρεμούς,σε κοιλάδες, οροπέδια, στα χαμηλά βουνά που …φυτρώνουν μόνο βράχια, στις ρεματιές του Ολύμπου, του Σμόλικα και των Τζουμέρκων που το χιόνι σηκώνεται τον Ιούνιο, του ανεμοδαρμένου Φαλακρού,του Γράμμου, του Βαρνούντα, του Βόρα, του Παρνασσού, του Ταύγετου και των Λευκών Ορέων, της ανυποψίαστης βιοποικιλότητας των εθνικών δρυμών. Αυτή που ξαναγεννιέται μέσα και πάνω από τα καμένα δάση των τελευταίων δεκαετιών, των ποταμών και των λιμνών ακόμη και των αστικών ρεμάτων, εκεί που κάθε πλάσμα της ελληνικής πανίδας- άγνωστο συνήθως sτους πολλούς – βρίσκει καταφύγιο και τροφή.

Αυτήν την άγρια Ελλάδα που επιβιώνει εκεί έξω αλλά και την άλλη που προσπαθεί πάντοτε να ανακάμψει και να επιστρέφει μετά τη Φωτιά και την Καταστροφή επιχειρούν να αποτυπώσουν στον τηλεοπτικό φακό τα μέλη του ελληνικού τηλεοπτικού συνεργείου της σειράς ντοκυμαντέρ «Άγρια Ελλάδα». «Γιατί» όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Ηλίας Στραχίνης, παρουσιαστής της σειράς «σ αυτήν την άγρια Ελλάδα, ηπειρωτική και νησιωτική, υπάρχουν σχετικώς ανεξερεύνητα τοπία αλλά και οργανισμοί. Στα τοπία λόγω και της μεγαλύτερης έκτασης η ηπειρωτική κερδίζει σε ανεξερεύνητες περιοχές, ενώ τα απομονωμένα και ακριτικά νησιά είναι πιο πιθανό να κρύβουν ακόμα είδη ζώων και φυτών που δεν έχουν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες…»

Η σειρά των ωριαίων ντοκιμαντέρ της «Άγριας Ελλάδας» μετά από δύο χρόνια απουσίας, επιστρέφει στις 7 Οκτωβρίου μέσα από την ΕΤ-3 στις συχνότητες της Ελληνικής Τηλεόρασης για να καταγράψει οτιδήποτε καταγράφεται από ένα κομμάτι άγριας ελληνικής ομορφιάς που βρίσκεται λίγα μέτρα δίπλα μας ή εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά μας σε απάτητα σημεία βουνών, άγονων νησίδων και αχαρτογράφητων μονοπατιών που ίσως οι περισσότεροι δεν θα δούμε ποτέ από κοντά.

Περισσότερα από 100 είδη ζώων- 12 νέες εκπομπές γεμάτες άγρια Ελλάδα

Πρόκειται για 12 νέα αυτοτελή επεισόδια εξωτερικής παραγωγής που αποτελούν τον 4ο κύκλο της σειράς και θα ολοκληρωθούν μέχρι και το Φεβρουάριο του 2025, με τους δύο γνωστούς πλέον συντελεστές της: τον Γρηγόρη Τούλια και τον Ηλία Στραχίνη.

Οι ίδιοι και το τηλεοπτικό τους συνεργείο, στα 7 χρόνια που προβάλλεται η «Άγρια Ελλάδα», έχουν σκαρφαλώσει στα μισά βουνά της χώρας (τα άλλα μισά τους περιμένουν), έχουν διασχίσει τα πιο άγνωστα σπήλαια, έχουν αποτυπώσει την μικροπανίδα ακατοίκητων και κατοικημένων νησιών εντοπίζοντας πλάσματα που ενώ γνωρίζαμε την ύπαρξή τους κανένας καμεραμάν δεν είχε ως τώρα βιντεοσκοπήσει. Συνολικά έχουν «αιχμαλωτίσει κι έχουν αποκωδικοποιήσει» τα τελευταία τέσσερα χρόνια(Γ και Δ κύκλος) με το φακό τους περισσότερα από 100 είδη της ελληνικής πανίδας(δημιουργώντας ένα μοναδικό τηλεοπτικό αρχείο για την ελληνική φύση) κι έχουν διασχίσει το σύνολο της χώρας από το τριεθνές του Έβρου μέχρι το Ταίναρο και την Κρήτη. Έχουν έρθει τετ α τετ με αγέλη λύκων στην Κερκίνη, έχουν… χαϊδέψει φίδια κι άλλα ερπετά( σσ ο Ηλίας Στραχίνης είναι εξειδικευμένος βιολόγος) ενώ στο νησί της Σύμης το μισό τηλεοπτικό συνεργείο (5 άτομα) προφυλάχτηκε την τελευταία στιγμή από «βροχή» βράχων μέσα σ ένα βάραθρο 27 μέτρων κατά την διάρκεια γυρισμάτων για ένα νέο είδος δολιχόποδου, «…τον σοβαρότερο κίνδυνο απ όσα βίωσα» όπως χαρακτηριστικά είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γρηγόρης Τούλιας σπεύδοντας να διευκρινίσει «ότι από ζώα πάντως (κατά την διάρκεια των γυρισμάτων) δεν κινδυνέψαμε ποτέ».

Εικοσιπέντε μεγάλα ελληνικά οικοσυστήματα στην μικρή οθόνη

«Υπάρχει άγρια Ελλάδα αλλά είναι πολύ συρρικνωμένη και καταπιεσμένη από πάρα πολλούς παράγοντες» σχολιάζει ο Γρηγόρης Τούλιας. «Στο νέο κύκλο έχουμε ένα επεισόδιο στη Δαδιά, αυτό το τεράστιο οικοσύστημα που εξαφανίστηκε εντελώς. Είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της άγριας Ελλάδας που χάσαμε τελευταία. Ωστόσο υπάρχουν πολλά οικοσυστήματα που κρατούν ακόμα, προστατεύονται αλλά και μας δείχνουν ότι η Φύση από μόνη της είναι ανθεκτική. Επίσης υπάρχουν πάρα πολλά ζώα, τα μεγάλα χωροκατακτητικά που θέλουν χώρο να επιβιώσουν που δεν αντέχουν, πχ ο λύγκας που έχει πλέον εξαφανιστεί ….και μόνο κάποια άτομα πιστεύεται ότι μπαινοβγαίνουν προερχόμενα από γειτονικές χώρες. Για τον λύγκα δεν υπάρχει πλέον άγρια Ελλάδα ενώ κάποτε έφτανε ως την Πελοπόννησο….».

«Tα θηλαστικά όσο και οι υπόλοιπες κατηγορίες των αυτόχθονων ζώων της χώρα μας αποτελούν φυσική κληρονομιά κι αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής φύσης.Το καθε είδος παίζει το δικό του ρόλο στην ισορροπία των οικοσυστημάτων. Μια ισορροπία που επηρεάζει άμεσα και τις δικές μας ζωές αλλά και τις τσέπες.Είναι ζώα που οι μελέτες δείχνουν οτι υπήρχαν εδώ πολύ πριν καν εμφανιστεί ο άνθρωπος στην περιοχή. Οφείλουμε να τα προστατέψουμε και να διατηρήσουμε τη βιοποικιλότητα του τόπου μας όσο είναι δυνατόν…» σημειώνει σε αντίστοιχο σχόλιο ο Ηλίας Στραχίνης.

Η εκπομπή έχει «ανταμώσει» την άγρια Ελλάδα σε περισσότερα από 25 μεγάλα οικοσυστήματά της και εν δυνάμει «όλοι την θέλουμε λέει ο κ Τούλιας. Αν ήμασταν ενημερωμένοι πόσο σημαντική είναι αυτή για τις ζωές μας, για την ποιότητα του αέρα, των νερών και την καθημερινότητα μας θα την θέλαμε περισσότερο. Ωστόσο πολλοί δεν γνωρίζουν ποια ακριβώς είναι τα ευεργετήματα της άγριας Ελλάδας. Και δυστυχώς αυτοί που αγνοούν την άγρια Ελλάδα είναι περισσότεροι απ αυτούς που την θέλουν και δουλεύουν για την προστασία της. Μια χαρακτηριστική περίπτωση σ αυτό είναι η εξαφάνιση του ασπροπάρη από τα Μετέωρα. Έχει εξοντωθεί από τις φόλες. Το πιο απλό πράγμα που μπορούσε να γίνει για την σωτηρία του είναι να μην πετούσαν φόλες…

Χωρίς να είναι ο στόχος της εκπομπής σε ορισμένες περιπτώσεις οι συντελεστές της βρέθηκαν μπροστά σε ανθρωπογενείς οικολογικές καταστροφές όπως στην Κρήτη όταν κατέγραψαν την εγκατάσταση και επικράτηση σε μια μικρή λίμνη ενός βουβαλοβάτραχου εισαγόμενου από την Αμερική- κατάλοιπο μιας αποτυχημένης επένδυσης εστιάτορα- που αφάνισε όλα τα άλλα είδη ή στις αλλαγές στο περιβάλλον που προκαλούν οι διανοίξεις δρόμων και οι μεγάλες εγκαταστάσεις για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε βουνοκορφές, ψηλά σε αλπικές ζώνες. «Αυτές οι αλπικές ζώνες είναι σαν νησίδες για τα ζώα που ζουν σ αυτό το υψόμετρο απομονωμένα επί χιλιάδες χρόνια και δεν υπάρχει γενετική κυκλοφορία από μια αλπική ζώνη σε μια άλλη. Εάν αυτή η ”νησίδα” της αλπικής άγριας ζωής καταστραφεί δεν μπορεί να ανακάμψει» υπογρμμίζει ο κ Τούλιας.

Οι δυο συνεργάτες και «φίλοι που ανακαλύπτουν την άγρια ελληνική φύση» είχαν το concept μιας τέτοιας εκπομπής από το 2010, όταν ο πρώτος εργαζόταν ακόμη στην Αθήνα συνεργαζόμενος με την παραγωγή γνωστών εκπομπών ιδιωτικών καναλιών, αλλά τα πρώτα 15 επεισόδια έγιναν με την συμμετοχή των ηθοποιών Κίκας Ζαχαριάδου και Νίκου Τσολερίδη. Συνολικά στους τρεις προηγούμενους κύκλους(συμπεριλαμβανομένων και αυτών της πανδημίας) προβλήθηκαν 32 επεισόδια που στόχευσαν στην απομυθοποίηση της άγριας ζωής, με σκοπό την ενημέρωση για την προστασία.

Ο μαυρόγυπας ήταν…αντιστάρ

Στα νέα επεισόδια τα 4 βασικά μέλη του τηλεοπτικού συνεργείου και οι δύο παρουσιαστές θα βρεθούν σε εντελώς απάτητα μέρη «ακραίας διαδικασίας και ταλαιπωρίας» με απώτερο σκοπό- όπως λένε- να διεισδύσουν ακόμη πιο βαθιά στα άδυτα της άγριας Ελλάδας και των οικοσυστημάτων της. «Σ όλο τον άγριο κόσμο, σπάνιων φυτών και ζώων, που μας περιβάλλει». Η φετινή παραγωγή, ο 4ος κύκλος, θα είναι όμως διαφορετικός. «Περισσότερο ψυχαγωγικός» λέει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο Γρ. Τούλιας καθώς «ελαφραίνει το επιστημονικό της κομμάτι». Οι συντελεστές συμπεριέλαβαν πλέον τις περιπέτειες των γυρισμάτων, αυθεντικούς διαλόγους, τις δυσκολίες που συναντούν ανά περιοχή και για τις οποίες επιστρατεύουν το χιούμορ τους για να τις αντιμετωπίσουν όπως στην περίπτωση κινηματογράφησης ενός μαυρόγυπα στον Έβρο που τους έστησε για μέρες μέχρι που απογοητεύτηκαν κι έφυγαν για άλλο γύρισμα στην Αθήνα.Eκεί ειδοποιήθηκαν ότι ο μαυρόγυπας το άλλο πρωί λόγω φαγητού που έρριξαν θα ήταν στην ταίστρα και οδηγώντας μέσα στο νύχτα, κάμερες και συντελεστές, πήραν θέση στην καλύβα-παρατηρητήριο κρατώντας την ανάσα τους… Ώρες ολάκερες κόπου να υπομονής πήγαν όμως πάλι χαμένες, γιατί τελικά το πουλί ούτε εκείνη την μέρα δεν είχε όρεξη να …πρωταγωνιστήσει.

Οι τηλεθεατές και οι φυσιολάτρες από την Δευτέρα (7/9) έως τον Φεβρουάριο θα ταξιδέψουν στην άγρια Ελλάδα της Σύμης, της Καρπάθου, της Σαμοθράκης, της Κρήτης, της Αλονήσου και των ακατοίκητων νησιών Γιούρα και κυρα- Παναγιά όπου το συνεργείο αναζήτησε την σπάνια μεσογειακή φώκια monachus-monachus. Οι συντελεστές της «Άγριας Ελλάδας» ταξιδεύουν στη Δράμα, το Βόιο Κοζάνης, τις Σέρρες και σε δεκάδες σημεία της ελληνικής υπαίθρου ενώ αναζήτησαν… ίχνη άγριας ζωής ακόμη και στο πυκνοδομημένο αστικό περιβάλλον της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αφού οι κάμερες εντόπισαν μεγάλη αποικία παπαγάλων και ελεύθερες αλλόχθονες νεροχελώνες σε άλση και πάρκα των δυο μεγαλουπόλεων. Η σειρά «παρατηρεί» και τις αλλαγές σε αυτόχθονα είδη όπως οι καρακάξες και άλλα πουλιά που προσαρμόστηκαν στις πόλεις. Τις κάμερες της εκπομπής «τράβηξε» και ο Αλεξανδρινός παπαγάλος που μετά από 2300 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, θεωρείται απόλυτα προσαρμοσμένος στα δυτικά προάστια της πρωτεύουσας και εντοπίστηκε σε αξιόλογους αριθμούς στο πάρκο Τρίτση.

Ποια όμως είναι η «Άγρια Ελλάδα» που θέλουν περισσότερο να δείξουν οι συντελεστές της; «Δεν ήταν λίγες οι φορές που ένιωσα και σκέφτηκα λέει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο Ηλίας Στραχίνης ότι πρέπει οπωσδήποτε να δει ο τηλεθεατής αυτό που βλέπω και βιώνω κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Οι στιγμές που ξεχωρίζω περισσότερο, είναι η ανάβαση στη Δρακόλιμνη της Τύμφης, ένα από τα πιο επιβλητικά τοπία της χώρας, η διάσχιση του ατελείωτου σπηλαίου του Μααρά στη Δράμα και του χειμωνιάτικου σκηνικού του φαραγγιού της Σαμαριάς, η δράση των Τζουμέρκων και η ανάδειξη της βιοποικιλότητας σε Κερκίνη και Δοϊράνη, με τους λύκους να μας παρατηρούν γεμάτοι περιέργεια στα 30 μέτρα, μέσα στη νύχτα. Αυτή είναι η Άγρια Ελλάδα, γεμάτη πρωτόγνωρες εικόνες και απερίγραπτες συγκινήσεις».

Θαν.Τσίγγανας

Σημ: Τις φωτογραφίες παραχώρησε για δημοσίευση στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Γρ Τούλιας