Στα 102 του, ο γάλλος φιλόσοφος Εντγκάρ Μορέν δεν έχει τελειώσει με το έργο του: εκδίδει σήμερα ένα αυτοβιογραφικής εμπνεύσεως μυθιστόρημα που είχε γράψει το 1946 και το οποίο ξανάπιασε για να το διαβάσει επιτέλους το μεγάλο κοινό.
Το βιβλίο “L’année a perdu son printemps” (Η χρονιά έχασε την άνοιξή της), από τις εκδόσεις Denoël, «φωτίζει την ψυχική, διανοητική και πολιτική συγκρότηση ενός από τους πιο μεγάλους στοχαστές του καιρού μας», υπογραμμίζει ο εκδότης στην παρουσίαση του έργου.
Ο Εντγκάρ Μορέν ήταν 25 ετών όταν έγραψε αυτή την αφήγηση, στην οποία κρύβεται κάτω από το όνομα ενός ήρωα, του Αλμπέρ Μερσιέ, ο οποίος έχει πάρα πολλά κοινά σημεία με τον ίδιο.
«Δεν το έδειχνα σε κανένα. Ήξερα πως είχα αρκετή ευφυία για να δουλέψω στις επιστήμες του ανθρώπου, όμως αμφέβαλα ότι είχα ταλέντο μυθιστοριογράφου. Από την άλλη, δεν ήθελα να πληγώσω ή να στενοχωρήσω τους γονείς μου», γράφει ο συγγραφέας στην εισαγωγή.
Έπειτα από σειρά μετακομίσεων, ο Εντγκάρ Μορέν θα πιστεύει για καιρό ότι έχει χάσει όχι μόνο το πλήρες χειρόγραφο, αλλά και κάθε ίχνος αυτού του βιβλίου.
Εντούτοις τα πρόχειρα και δακτυλογραφημένες σελίδες βρίσκονταν μέσα στα αρχεία του που είχε παραδώσει το 2001 στο Ινστιτούτο Μνήμης της Σύγχρονης Έκδοσης (Institut mémoires de l’édition contemporaine, Imec). Ήταν ανάκατα και όχι πλήρη.
Ο Εντγκάρ Μορέν και η εκδότριά του εργάσθηκαν στη συνέχεια για να αποκαταστήσουν μια συνοχή καθώς και τα αποσπάσματα που έλειπαν. «Άρχισε να μου αρέσει αυτό το μυθιστόρημα, περιλαμβανομένης της γραφής του», αφηγείται ο συγγραφέας.
Είναι το δεύτερο μυθιστόρημά του. Το πρώτο, το 2017, το «L’Île de Luna» (Το νησί της Λούνα), ήταν επίσης ένα γραπτό της νιότης που ξαναβρέθηκε, ο ήρωας του οποίου ονομαζόταν επίσης Αλμπέρ Μερσιέ.
Ο φιλόσοφος και κοινωνιολόγος δεν έπαψε ποτέ να γράφει μετά το πρώτο έργο του το 1946.
Το 2021 εξέδωσε τα απομνημονεύματά του, «Leçons d’un siècle de vie» (Μαθήματα ενός αιώνα ζωής), το 2022 μια έκκληση σε εξέγερση εναντίον των κινδύνων που παραμονεύουν την ανθρωπότητα, «Réveillons-nous» (Ας ξυπνήσουμε), και το 2023 δύο βιβλία, από τα οποία ένα δοκίμιο γεωπολιτικής, “De guerre en guerre: de 1940 à l’Ukraine” (Από πόλεμο σε πόλεμο: από το 1940 μέχρι την Ουκρανία).
Από τις 13 μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου πρόκειται επίσης να προεδρεύσει του φεστιβάλ «Το βιβλίο στην πλατεία» στο Νανσί (ανατολική Γαλλία). Θα είναι τότε 103 ετών.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ (EPA/YOAN VALAT)
