Ο Δήμος Αίγινας σε συνεργασία με την ομάδα του ερευνητικού προγράμματος Aigina Harbour City Project και χρηματοδότηση από το Τοπικό Πρόγραμμα CLLD / LEADER Αλιείας Νήσων Αττικής 2014 -2020 Πολιτισμός & Περιβάλλον «εν Πλώ», υλοποίησε το έργο «Γνωριμία με τις αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις της Αίγινας με τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών μέσων», δημιουργώντας μια εφαρμογή που μας ταξιδεύει στον χρόνο και την οποία μπορείτε να κατεβάσετε εδώ: https://www.aegina.gr/web/ancientharbour/ 

Στην εφαρμογή θα βρείτε υλικό για την ιστορία της Αίγινας, φωτογραφίες και βίντεο των καταλοίπων των αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων που εκτείνονται σε όλο το παραλιακό μέτωπο της σύγχρονης Αίγινας, πληροφορίες για το πώς γίνεται μια ενάλια έρευνα και οδηγίες για κολυμβητές, ώστε να μπορέσουν με μάσκα και βατραχοπέδιλα να επισκεφτούν το βυθισμένο αρχαίο πολεμικό λιμάνι της θαλασσοκράτειρας Αίγινας.

Στο πλαίσιο της δημιουργίας της εφαρμογής Aigina Geoculture δημιουργήθηκε και μια εντυπωσιακή τρισδιάστατη αναπαράσταση του «κρυπτού λιμένα» της Αίγινας, με το τείχος και τους νεώσοικους για τις αιγινήτικες τριήρεις του 5ου αι. π.Χ., με βάση τα επιστημονικά δεδομένα που έχει προσφέρει ως τώρα η αρχαιολογική έρευνα Aigina Harbour City Project. Μπορείτε να τη δείτε στο βίντεο https://vimeo.com/931041038
Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού βρίσκεται στις προτεραιότητες του Δήμου Αίγινας. Στο σύνολό τους, οι αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις της Αίγινας είναι μοναδικές σε μέγεθος και κατάσταση διατήρησης.

Η Αίγινα ήταν μία ναυτική υπερδύναμη που κυριάρχησε στις θάλασσες του αρχαίου ελληνικού χώρου, και πέραν αυτού, κατά την αρχαϊκή περίοδο και ως την ήττα της από την Αθηναϊκή ισχύ το 458 π.Χ. Διάφορες αρχαίες πηγές δίνουν στοιχεία για την αιγινήτικη θαλασσοκρατία και τα αρχαιολογικά κατάλοιπα μας προσφέρουν μαρτυρίες μιας ευημερούσας ναυτικής κοινωνίας, και μιας πόλης που η ακμή της συνδέεται διαχρονικά με τα δύο λιμάνια της. Στα τέλη του 6ου και στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. χτίζεται το τείχος της πόλης, που εμπεριέχει τα δύο λιμάνια, το πολεμικό με τους νεώσοικους για τα πολεμικά πλοία και το εμπορικό, στον λόφο της Κολώνας δεσπόζει ο ναός του Απόλλωνα και άλλοι ναοί, χτίζονται το θέατρο και το στάδιο της Αίγινας.

Μπροστά από την σύγχρονη πόλη της Αίγινας, η οποία είναι χτισμένη επάνω στην αρχαία πόλη, τόσο στην ακτή όσο και κάτω από τη θάλασσα, υπάρχουν πολυπληθή κατάλοιπα των αρχαίων εμπορικών και πολεμικών λιμενικών εγκαταστάσεων: ένας οχυρωμένος πολεμικός λιμένας με νεώσοικους στην παραλία «Αύρα», κατάλοιπα του εμπορικού λιμανιού εκεί όπου βρίσκεται το τουριστικό λιμάνι της Αίγινας, ογκώδεις κυματοθραύστες (βόρεια στην παραλία «Κολώνα» και νότια στην περιοχή του σινεμά «Ακρογιάλι») και ύφαλοι κωνικοί λιθοσωροί αποτελούν μέρος ενός περίτεχνου και πολλαπλών χρήσεων λιμενικού συμπλέγματος.

Η συστηματική έρευνα των λιμενικών εγκαταστάσεων της Αίγινας ξεκίνησε το 2019, σε ένα πρόγραμμα συνεργασίας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και της γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Aix-Marseille και την αιγίδα της έδρας της UNESCO στην ενάλια αρχαιολογία, εγκεκριμένο από το ΥΠΠΟΑ έως το 2023, το οποίο υποστηρίζεται από τον Δήμο Αίγινας και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Τα κατάλοιπα των λιμενικών εγκαταστάσεων που σώζονται στον βυθό είναι σε πολλά σημεία εμφανή στους λουόμενους, καθώς η απόληξή τους βρίσκεται στην επιφάνεια της θάλασσας, ενώ το τείχος και οι λιμενοβραχίονες είναι προσιτά σε κολυμβητές με μάσκα. Στο πλαίσιο της έρευνας έχουν διοργανωθεί από την ερευνητική ομάδα μέρες κοινού, κατά τις οποίες κάτοικοι και επισκέπτες της Αίγινας περιηγούνται με μάσκα στον αρχαίο λιμένα και έχουν αποτελέσει κάτι ιδιαίτερο για το νησί.

Ε.Μ.

Εικ. Αίγινα, Πολεμικός λιμένας, ακρόπολη και παραλία Κολόνας